Özbekistan'ın Semerkant kentinde düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Zirvesi, Alman basınında geniş yer buldu. Yorumlar, NATO ülkesi olan Türkiye'nin üyelik açıklaması ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 'amacı' hakkında yapıldı. Erdoğan'ın 'Batı ve NATO'dan hayal kırıklığına uğradığı, seçimi kazanmak için dış politikada başarıya ihtiyacı olduğu, üyelik açıklamasını da bu amaçla yaptığı' savunuldu. ŞİO Zirvesi, Batı dünyası karşısında yeni bir 'dünya düzeni' olarak nitelendirildi.
'Batı'ya Bir Mesaj Olarak Görmek Gerek'
Almanya'nın önemli haber dergilerinden Der Spiegel, Erdoğan'ın ŞİÖ'ye üyelik açıklamasını 'Batı'ya verilmiş bir mesaj' olarak niteledi. Türkiye'nin NATO'dan yana hayal kırıklığına uğradığı savunuldu ve Avrupa Birliği'ne (AB) üyelik sürecinde de 1999'dan bu yana bir ilerleme olmadığı belirtildi. Ayrıca, Türkiye'nin Rusya ile ortak çıkarları olduğu ve ŞİÖ üyelerinin dünya ekonomi üretiminin yüzde 30'unu oluşturduğu yazıldı.
'Eski İmparatorluklara Özlem'
RedaktionsNetzwerk Deutschland haber sitesi, ŞİÖ'yü 'Batı egemen dünya karşısında yeni bir 'dünya düzeni'' olarak niteledi. ''Erdoğan, Putin için hiç bu kadar değerli olmamıştı” yorumunu yapan site, bir NATO ülkesi cumhurbaşkanının zirvede yer almasının, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping tarafından 'Batı'ya karşı iyi bir propaganda aracı' olacağını ileri sürdü.
Bayraktar Grubu'nun ilk açıklamasının tersine Rusya ile Türkiye'nin, grubun İHA'ları için işbirliği yapabileceğini ileri süren haber sitesi, bunun karşılığında Rusya'nın Suriye, Libya ve Azerbaycan konularında Türkiye'ye 'taviz verebileceğini' yazdı. Putin ve Erdoğan'a işaret edilerek, “Bunların ortak yanı, Batı'yı reddetme, muhalefeti sindirme, medyayı kendine bağlama, çatışmacı dış politika ve eski imparatorluklara özlem” yorumu yapıldı.
'Kendini Zirvede İyi Hissetti'
Berlin'de yayımlanan sol eğilimli Taz gazetesinde, “Dünyanın tanınmış ve etkili diktatörleri bir arada” nitelemesi yapıldı. Erdoğan ise, “Farklı dünyalar arasında bir gezgin” diye tanımlandı. Erdoğan'ın 'Batı'ya ve kurumlarına karşı' bir lider olduğunu ileri süren Taz, Erdoğan'ın 'zirvede kendini iyi hissettiğini', örgüte üye olmadığı halede Cinping ve Putin ile ikili görüşme yaptığını belirtti. Türkiye'de enflasyonun yüzde 100'e yaklaştığını belirten gazete, Erdoğan'ın 'sermayeye ve ucuz doğal gaza ihtiyacı olduğunu' yazdı. Bu sebeple Uygurlara baskı yüzünden Çin ile işbirliğini tehlikeye atmak istemediğini ileri sürdü.
Haber kanalı n-tv'nin Rusya temsilcisi Rainer Munz ise Erdoğan'ın 'seçimi kazanmak için dış politikada başarıya ihtiyacı olduğunu' savundu. Munz, Erdoğan'ın ŞİÖ'ye üye olmak istemesini bu bağlamda değerlendirmek gerektiğini belirtti. ŞİÖ'yü fazla büyütmemek gerektiğini savunan Munz, örgüt üyesi ülkelerin ikili büyük sorunları olduğunu yazdı, bunlara Hindistan-Pakistan, Çin-Hindistan örneklerini verdi.
Şanghay İşbirliği Örgütü, 2001 yılında 'terörle mücadele' amacıyla kurulmuştu. Şu anda Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Kırgızistan, Tacikistan, Kazakistan, Özbekistan, Hindistan, Pakistan ve İran örgütün üyeleri, Afganistan, Moğolistan ile Belarus ise gözlemci üyeler. Türkiye, Azerbaycan, Sri Lanka, Ermenistan, Kamboçya, Nepal, Suudi Arabistan, Mısır ve Katar diyalog ortağı konumunda bulunuyor.
