İngiliz Financial Times gazetesi, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin’in görüşmesine ilişkin yayınladığı haberde, batılı yetkililerin, Türkiye ile Rusya arasındaki derinleşen ekonomik işbirliği konusunda giderek daha fazla endişe duyduğuna yer verdi.
Financial Times’a demeç veren 6 batılı yetkili, Türk ve Rus liderlerin, dün Soçi’de dört saatlik bir toplantının ardından ticaret ve enerji alanındaki işbirliğini genişletme anlaşmasından endişe duyduklarını söyledi.
Bir AB yetkilisi, Türk-Rus işbirliğinin “giderek daha yakından” izlediğini söyleyerek, Türkiye’nin “giderek daha fazla” Rusya ile ticaret için bir platform haline geldiğine dair endişelerini dile getirdi. Bir diğer yetkili ise, Türkiye’nin Rusya’ya yönelik davranışını “çok fırsatçı” olarak nitelendirerek, “Türklerin endişelerimize dikkat etmesini sağlamaya çalışıyoruz” ifadesini kullandı.
ABD’nin Yaptirim Uyarisi Hatirlatildi
Haberde, Washington’ın Rusya’nın yaptırımlardan kaçmasına yardımcı olan ülkeleri, ABD’nin yasal yargı yetkisinin ötesindeki ihlalleri hedef alan “ikincil yaptırımlarla” vuracağı konusunda defalarca uyardığı hatırlatılarak, AB’nin bu konuda daha zor ve ketum davrandığını aktardı.
ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo, Haziran ayında Türk yetkililer ve İstanbullu bankacılarla bir araya gelerek onları yasa dışı Rus parasının kanalı haline gelmemeleri konusunda uyarmıştı.
“Rusya’ya Verilen Taahhütler Yerine Getirilirse Şirketler Türkiye’den Çekilebilir”
Üst düzey bir batılı yetkili, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Rusya’ya verdiği taahhütleri yerine getirmesi halinde ülkelerin şirketlerini ve bankalarını Türkiye’den çekilmeye çağırabileceklerini öne sürdü.
Yetkili, Rusya’ya yaptırım uygulayan ülkelerin, “Türkiye’nin faaliyetlerini genişletmesinin yaratacağı risk ışığında, Batılı firmaları ya Türkiye’deki ilişkilerinden çekilmeye ya da Türkiye ile ilişkilerini küçültmeye çağırarak Ankara’ya karşı harekete geçebileceklerini” söyledi. Ancak bu ifadeler, yasal açıdan durumlarını inceleyen ve iyi bir fikir olup olmadığını sorgulayan diğer bazı batılı yetkililer tarafından reddedildi.
Avrupalı bir yetkili ise, “Bu tür olumsuz eylemlere karşı muhtemelen sert bir şekilde mücadele edecek çok önemli ekonomik çıkarlar var. Türkiye Rusya’ya çok yakınlaşırsa, herhangi bir olumsuz eylemi dışlamayacağız” dedi.
“Türkiye’ye Yönelik Üye Devletler Harekete Geçebilirler”
FT’nin haberinde, Türkiye’ye yönelik olası yaptırımların AB içinde bölünmelere neden olacağı ifade edilirken, bazı üye devletlerin de harekete geçebileceği öne sürüldü ve “Örneğin ticaretin finansmanına kısıtlama getirilmesini isteyebilirler veya büyük finans şirketlerinden Türk şirketlerine olan finansmanı azaltmalarını isteyebilirler” ifadesi kullanıldı.
Üç Avrupalı yetkili, Brüksel’de Türkiye konusunda henüz resmi bir görüşme yapılmadığını söyledi ve Soçi’deki tartışmaların tüm detaylarının ve yansımalarının henüz net olmadığı konusunda uyardı.
Batılı yetkililerin uyarıları, Rusya’nın Şubat ayındaki Ukrayna’yı kapsamlı bir şekilde işgal etmesinden bu yana Kiev ve Moskova’ya “dengeli” bir yaklaşım benimseyen Putin ve Erdoğan’ın 4 saatlik bir baş başa görüşmesinden bir gün sonra geldi.
Moskova’dan Doğalgaz Açiklamasi Yapildi
Moskova’nın üst düzey enerji yetkilisi başbakan yardımcısı Alexander Novak gazetecilere verdiği demeçte, Interfax’a göre Türkiye’nin Rusya’nın doğalgazını ruble olarak ödemeye başlamayı kabul ettiğini söyledi. Putin ve Erdoğan, bankacılık bağlarını ve ruble ve lira cinsinden anlaşmaları daha da geliştirmeyi görüştüklerini de sözlerine ekledi.
Rusya’dan dönüş uçağında konuşan Erdoğan, gazetecilere verdiği demeçte, Visa ve Mastercard’ın operasyonlarını askıya aldığı bir dönemde Rusya’nın Türkiye’deki Rusların kartla ödeme yapmasına izin veren MIR ödeme kartı sisteminin kullanımı konusunda da “çok ciddi gelişmeler” olduğunu söylemişti. Erdoğan ayrıca, MIR kartlarının Rus turistlerin alışveriş ve oteller için ödeme yapmasına yardımcı olacağını ifade etmişti. Batılı yetkililer, bu gelişmenin yaptırımların aşılmasına yardımcı olmak için de kullanılabileceğinden korktuklarını ifade etti.
