İnsan Hakları İzleme Örgütü, yeni MİT Kanunu\'nun hak ihlallerini açığa çıkartan gazetecileri hapis cezasıyla tehdit ettiği belirtilerek BM tavsiyelerine aykırı olduğu ifade edildi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü\'nün (Human Rights Watch) bugün yaptığı açıklamada, yeni Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) kanununun bir yandan MİT\'in izleme, gözleme ve dinleme yetkililerini artırırken, diğer yandan teşkilata atfedilebilecek hak ihlallerini açığa çıkartan gazetecileri hapis cezasıyla tehdit ettiği belirtildi. Yeni kanunun, devletin hesap verebilirliği ilkesini, basın özgürlüğünü ve özel yaşamın dokunulmazlığı hakkını zedeleyecek nitelikte olduğu belirtilen açıklamada, kanunda yer alan bir çok önemli düzenlemenin Türkiye\'nin insan hakları alanındaki hem uluslararası hem de iç hukuktan kaynaklanan yükümlülüklerini ihlal ettiği, dolayısıyla bu düzenlemelerin hiç gecikmesizin değiştirilmesi gerektiği vurgulandı.
Yeni kanun kamuoyuna sızdırılan istihbarat bilgilerini yayınlayan gazeticiler ve editörlerin dokuz yıla kadar hapisle cezalandırılmasını öngörüyor. MİT ise, görevlerinin ifası sırasında insan haklarını ihlal eden personelini savcılık soruşturmasından muaf tutabilecek. Kanun, istihbarat teşkilatına, ayrıca, insanların özel yaşamlarına ilişkin mahrem bilgilere, mahkeme kararı olmaksızın, sınırsızca erişme olanağı da veriyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü yeni yasada insan hakları açısından en sorunlu gördüğü düzenlemelerin basın özgürlüğünü, ifade özgürlüğünü ve kamuoyunu ilgilendiren bilgilere erişim hakkını zedelediğini belirtti.
Yasadaki önemli bir tehlikenin işkence gibi çok ağır insan hakları ihlalleri yapan istihbarat personeline yasal dokunulmazlık sağlanması olasılığı olduğunu belirten örgüt, \"Kaldı ki yasa, istihbarat teşkilatını da fiilen hukukun üzerinde bir konuma yerleştiriyor, zira yasa uyarınca, teşkilatın faaliyetleriyle ilgili savcılık soruşturması açılıp açılmayacağına, yine teşkilatın kendisi karar veriyor\" dedi.
Yasadaki başka bir düzenlemede ise, MİT\'in görev ve yetkilerini kullanmasına engel olmanın iki ila beş yıl hapisle cezalandırılacak bir suç olarak tanımlandığını belirten örgüt açıklamasında, \"Dolayısıyla teşkilat tarafından talep edilen bilgileri vermemek kolaylıkla teşkilatı görevini yapmaktan alıkoymak olarak yorumlanabilir ve hapisle cezalandırılabilir\" denildi.
BM tavsiyeleriyle çelişiyor
\"Türkiye\'nin yeni MİT yasasındaki bu düzenlemeler Birleşmiş Milletler düşünce ve ifade özgürlüğü özel raportörü Frank La Rue\'nun tavsiyeleriyle çelişiyor. La Rue, BM İnsan Hakları Konseyine sunduğu 2013 tarihli raporunda, \'insan haklarının kullanılmasını engelleyen müdahaleleri haklı göstermek için, sınırları belli olmayan bir ulusal güvenlik kavramına başvurulması ciddi bir endişe kaynağıdır\' diyor\" denilen açıklamada, izleme faaliyetlerinin \"esası, kapsamı ve süresinin\" sınırlandırması ve özel yaşamın dokunulmazlığına yönelik haksız müdahaleler için uygun tazmin ve telafi yöntemleri belirlenmesi istendi.
