Rusya, ABD'nin Suriye’deki kararsızlığından yararlanarak askeri üslerini açık tutmak istiyor.
Wall Street Journal (WSJ) gazetesi, Rusya’nın Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) yönetimindeki Suriye’de ekonomik ve askeri nüfuzunu artırmayı hedeflediğini yazdı.
ABD'nin Ortadoğu’daki müttefiklerinin, Donald Trump yönetiminin Suriye meselesiyle ilgili atacağı adımlardan emin olmadığı için yeni Şam yönetimine fon sağlamakta yavaş davrandığı belirtiliyor. Bunun da Moskova’ya ülkedeki nüfuzuna artırma fırsatı sunduğu ifade ediliyor.
İki taraf arasındaki ilişkilerin ısındığına dair ilk somut işaretlerden biri, Rusya’nın geçen ay Şam’a para göndermesiydi. Rusya, ülkede yaklaşık 23 milyon dolar değerinde Suriye lirası basarak bunu Şam’a teslim etti. Kimliklerinin paylaşılmaması şartıyla WSJ’ye konuşan kaynaklar, paraların Suriye'nin nakit sıkıntısı çeken ekonomisi için basıldığını söylüyor. Diğer ülkelerin yaptırım korkusuyla böyle bir adım atamadığını belirtiyorlar.
Haberde, Rusya’nın askeri ve ekonomik etkisini artırmak için HTŞ yönetimiyle görüşmeleri sürdürdüğü yazılıyor. Görüşmelerin, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov ve Rusya'nın Suriye Özel Temsilcisi Alexander Lavrentiev’in ocakta Suriye’ye gitmesiyle başladığı belirtiliyor.
Esad'a yardım için askerlerini ve uçaklarını 2015'te seferber eden Moskova, Suriye'nin batısındaki Hmeymim Hava Üssü ve Tartus Deniz Üssü'ne yerleşmiş durumda.
Kaynaklar, görüşmelerde Rusya’nın sadece bu üsleri korumak için değil ekonomik ilişkileri de geliştirmek amacıyla temaslarda bulunduğunu söylüyor.
HTŞ liderliğindeki silahlı grupların 27 Kasım'da başlattığı saldırılar, 8 Aralık'ta rejimin devrilmesiyle sonuçlanmış, Esad ailesi Rusya'ya kaçmıştı.
Yetkililer, görüşmelerde HTŞ’nin Esad’ın sınır dışı edilmesini de gündeme getirdiğini fakat Moskova’nın talebi değerlendirmeyi reddettiğini belirtiyor.
WSJ’nin analizinde, Suriye’nin Rusya’yla görüşmelerinde, “bölgedeki iki büyük güç” diye nitelenen İran ve Türkiye’ye alternatif ortaklıklar arandığı yorumu da yapılıyor.
Financial Times’ın aralıktaki haberinde, Esad’ın 2018-2019’da yaptırım altındaki Rus bankalarına yatırılmak üzere Moskova’ya yaklaşık 250 milyon dolar nakit para gönderdiği yazılmıştı.
Suriyeli yetkililer, görüşmelerde bu paraların Rusya’dan geri istenmesinin de gündemde olduğunu belirtiyor.
HTŞ lideri ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’yla Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ocakta telefonda görüşmüştü. Kremlin’den yapılan açıklamada Putin’in “Suriye'deki sosyo-ekonomik durumu iyileştirmeye yardımcı olmakta kararlılığını bildirdiği” aktarılmıştı.
WSJ’nin analizinde, bu gelişmeler yaşanırken Trump yönetiminin kararsızlığına da dikkat çekiliyor. Trump’ın ilk döneminde görev yapan ABD'nin Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Eski Dışişleri Bakan Yardımcısı David Schenker şunları söylüyor:
ABD'nin Suriye'deki gelişmelerle ilgili adım atmaması, Rusya'nın bölgeye geri dönüşüne karşı çıkmayı zorlaştırıyor.
