Maraş merkezli depremlerin yaralarını sarmaya çalışan Suriye'de yardımlar üzerinden oynanan siyasi oyunlar sürüyor.
Pazar günü Reuters haber ajansına konuşan bir Birleşmiş Milletler (BM) Sözcüsü, Esad yönetiminin kontrolündeki topraklardan muhalif bölgelere gönderilen yardımın Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) örgütü tarafından engellendiğini söyledi.
Adının gizli kalması koşuluyla Reuters'a konuşan bir HTŞ kaynağı, "Durumdan faydalanan rejimin, yardım ettiği görüntüsünü vermesine izin yok" dedi.
Perşembe günü destekli Demokratik Suriye Güçleri'nin (DSG) kontrol ettiği bölgelerden Türkiye destekli muhaliflere doğru gönderilen yardım konvoyu geri çevrilmişti. İki taraf da birbirlerini yardımı siyasallaştırmakla suçlamıştı.
Suriye'nin kuzeybatısında muhaliflerin yaşadığı bölgelerin çoğunu Türkiye, ABD ve BM'nin de terör örgütü olarak saydığı HTŞ kontrol ediyor. BM İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA) deprem yüzünden bu bölgelerde 4 bin 300 kişinin öldüğünü, 7 bin 600 kişinin de yaralandığını pazartesi sabahı duyurdu.
Esad yönetimiyse 1387 olarak verdiği ölü sayısını cuma gününden beri güncellemedi. Bu rakamlara göre Suriye'de toplamda 5 bin 687 kişi öldü.
Diğer yandan BM'nin İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Martin Griffiths, pazar günü Türkiye-Suriye sınırında yaptığı açıklamada uluslararası toplumun Suriyelilere ihtiyaç duyduğu yardımı ulaştıramadığını vurguladı:
Suriye'nin kuzeybatısındaki insanları şimdiye kadar yüzüstü bıraktık. Sahipsiz bırakıldıklarını hissetmekte haklılar. Benim görevim ve yükümlülüğüm bu yanlışı yapabileceğimiz en hızlı şekilde düzeltmek.
Bugün Suriye'yi ziyaret eden Martin Griffiths, bir yandan da BM'nin Türkiye-Suriye sınırında daha fazla kapı açması için uğraşıyor.
Türkiye'den Suriye'de muhaliflerin kontrol ettiği bölgelere yardım gönderilmesi için BM yetkisine tek sahip sınır kapısı Cilvegözü'nün karşısındaki Bab el Hava. Esad rejimi, egemenliğinin ihlal edildiğini belirterek muhaliflerin elindeki diğer sınır kapılarının bu amaçla kullanılmasına karşı çıkıyor.
2011'de başlayan iç savaşın ardından Beşar Esad yönetimine yaptırımlarla cephe alan ABD ve Avrupa ülkeleri, hâlâ yardımları ona iletmek istemiyor. Yardımların muhaliflerin kontrolündeki bölgelere hiç gönderilmeyerek Esad yönetimine bağlı kişi ve kurumlara yönlendirilebileceği endişesini taşıyorlar.
Depremden sonra da Şam rejimine doğrudan yardım iletenler Arap ve Asya ülkeleri oldu. Pazar günü İtalya'dan gönderilen tıbbi yardımla beraber deprem sonrasında ilk kez Esad yönetimine Avrupa'dan destek gelmiş oldu.
BM'de veto yetkisine sahip olan Rusya, Şam rejiminin elini güçlendiriyor. Her 6 ayda bir Bab el Hava'nın açık kalması için BM Güvenlik Konseyi'nden onay gerekiyor. Moskova, BM yardımının Şam üzerinden ulaştırılması gerektiğini savunarak başka bir kapının daha açılmasına izin vermiyor.
Cuma günü Reuters'a konuşan bir Türk yetkili, Suriye'ye yardım gönderebilmek için Beşar Esad yönetiminin kontrolündeki Keseb Sınır Kapısı'nın açılmasının görüşüldüğünü belirtmişti. Adının açıklanmasını istemeyen yetkili ayrıca muhaliflerin kontrolündeki İdlib bölgesine giden bir geçişin daha açılmasının düşünüldüğünü söylemişti.
OCHA Sözcüsü Jens Laerke de Suriye'de muhaliflerin kontrol ettiği bölgelere Türkiye'den yardım götürmek için sınırda iki kapı daha açılmasını umduklarını ifade etti.
Suriye'de muhaliflerin kontrol ettiği bölgelere Türkiye üzerinden yapılan yardımlar, yolların ve altyapının hasar görmesiyle depremden sonraki ilk günlerde aksamıştı. Salı günü açıklama yapan bir BM sözcüsü, ülkenin kuzeybatısındaki bu bölgelere yapılan yardıma ara verilmek zorunda kalındığını bildirmişti.
Suriye'de Beşar Esad yönetimine karşı gösterilerin vahşice bastırılmasıyla 2011'de başlayan iç savaş, yabancı askerlerin ve cihatçıların bölgeye girmesiyle farklı bir boyut kazanmıştı. Esad yönetimi, İran ve Rusya'nın desteğiyle devrilmemeyi başardı.
Hâlâ Esad'ın, topraklarının tamamını kontrol edemediği ülkedeki iç savaşta yaklaşık yarım milyon kişi öldü. Ülkeden kaçan milyonlarca kişi başta Türkiye olmak üzere çevre ülkelere ve dünyaya yayıldı.
BM verilerine göre ülkenin kuzeybatısında muhaliflerin kontrol ettiği bölgelerde depremden önce dahi 4 milyon kişi yardıma muhtaçtı.
