Pensilvanya Üniversitesi Siyaset Bilimleri Profesörü Brendon O’leary, bağımsız Kürd devleti ilanı için ”süre belirlemekten çok, en iyi yol ve yöntemi izlemenin daha doğru olacağını” söyledi.
İrlanda asıllı ABD’li Siyaset Bilimi Profesörü Brendon O’leary, Güney Kürdistan’da Kürdlerin ”bağımsızlı talebi” ile ilgili çarpıcı açıklamalarda bulundu.
Kürd sorunu hakkında çeşitli araştırma ve çalışmaları olan Pensilvanya Üniversitesi Siyaset Bilimleri Profesörü O’leary, bir dönem federal düzenlemeler ve seçim yasaları için kurulan özel komisyonda Irak ve Kürdistan Bölgesi danışmanı oldu.
Haftalık BasNews Sorani gazetesinin bu haftaki sayısında yayımlanan röportajında, ABD’nin ”Bağımsız Kürd devletine” sarı ışık yaktığını dile getiren Brendon O’leary, Kürdistan Bölgesi’nin yakın geleceği hakkında 3 olası senaryonun bulunduğunu söyledi. O’leary bu senaryoları ise; Irak’ın 2005 Anayasası’na göre yönetilmesi, Bağımsız Kürdistan’ın ilanı ve Kürdistan Bölgesi’nin bağımszılıktan önceki en önemli aşaması olan konfederal bir statüye sahip olması şeklinde sıraladı.
”Bağımsızlık için Peşmerge Güçlerinin birliği şart”
IŞİD’in Irak’ta ilerlemesi ardından Peşmerge Güçleri’nin tartışmalı bölgelerde kontrolü sağlamasının uygulaması askıya alınan anayasanın 140’ıncı maddesini hayata geçirme anlamında önemli bir adım olduğunu belirten Profesör Brendon O’leary, ancak gerek teröre karşı savaşta ve gerekse de Güney Kürdistan topraklarının savunulmasında, Peşmerge Güçleri’nin düzenli ordu şeklinde örgütlenmemesinin Kürdler için büyük bir dezavantaj olduğunu söyledi.
Brendon O’leary, ”Bildiğim kadarıyla 1950’den bu yana güçlü ve birlik olmuş bir ordusu olmayan hiçbir milletin bağımsızlık ilanı kabul görmemişti. Dolayısıyla bu süreç Peşmerge Güçleri’nin birleştirilmesi ve bir ordu şeklinde örgütlendirilmesi açısından önemli. Kürdistan hükümetinin en önemli görevi bu olmalı. Kürd halkı da bu konuda hükümete baskı yapmalı.” dedi.
”Atılması gereken adımlar”
”Kürd devletinin bağımsızlığının ilanı için süre belirlemekten çok, en iyi yol ve yöntemi izlemenin daha doğru olacağını” ifade eden O’leary, ”Bağımsızlık için ilk adım referandumdur. Yine referandumla devletin sınırları belirlenmelidir. İkinci adım dış ülkelerin ikna edilmesidir. Üçüncü aşama Kürdistan’da yaşayan etnik ve dini farklılıkların hak ve özgürlüklerini sağlamaktır. Kürdistan’ın en güçlü yönü de bu zaten. Kürdistan, bölgede tüm farklılıkların birlikte huzur içinde yaşadığı tek yerdir’’ dedi.
Bölgedeki gelişmelerden ötürü Türkiye ve İran gibi ülkelerin Kürdistan Bölgesi’nin bağımsızlığına karşı eskisi gibi sert bir tutum içinde olmayacakları öngörüsünde bulunan Profesör O’leary, ”Ama yine de bence ABD, Türkiye ve İran’da bağımsızlıktan önce konfederal bir statüyü Irak ve Kürdler için daha uygun görüyor.” değerlendirmesinde bulundu.
O’leary, konfederal sistemin bağımsızlık için bir önadım olacağını ifade ederek, bu konuda Karadağ, diğer adıyla Montonegro’yu örnek gösterdi. Kürdistan Bölge Yönetimi’nin Kürdistan devletinin sınırları konusunda da çok dikkatli olması gerektiğinin altını çizen O’leary, ”Kürdlerin bulunduğu tüm yerlerin Kürdistan’a dahil edilmesi ve buralarda referanduma gidilmesi bir zorunluluk değil. Mesela Hawice’nin Kürdistan’a dahil olmasını istemenin bir anlamı yok. Dünya devletleri için de bu konu önemli. Dünya sınırları sorunlu bir devlete sıcak bakmaz. Kürdistan devletinin Türkiye, İran, Suriye ve hatta Irak topraklarında gözünün olmadığını göstermesi gerek.” şeklinde konuştu.
