Al Arabiya, Başbakan Mesrur Barzani ile ekonomi, yatırım, bankacılık sektörü, yolsuzlukla mücadele ve Kürdistan Bölgesi'nin sınır bölgelerindeki çatışmalar gibi birçok iç meseleyi ele aldığı özel röportajın ikinci bölümünü yayınladı.
Al Arabiya: Kürdistan Bölgesi isitikrarlıdır. DAİŞ saldırdığında çok sayıda Arap vatandaşı Kürdistan Bölgesi'ne geldi. Kürdistan Bölgesi'nde şu anda üzerinde çalışılan en önemli ekonomik ve yatırım projeleri neler?
Başbakan Barzani: Kabine başkanlığına atandıktan sonra, Kürdistan Bölgesi'nde ekonomik gelir kaynaklarının çeşitlendirilmesi konusunda ciddi bir çaba sarf ettim. Tek ekonomik kaynak olarak sadece enerjiye, petrol veya doğalgaza bel bağlamamalıyız; tarım, turizm ve sanayinin yanı sıra eğitim ve sağlık sektörlerini de geliştirmeye çalıştık. Bütün bunlarla gelir kaynaklarının çeşitlendirilmesini ve vatandaşlara sunulan hizmetlerin iyileştirilmesini amaçlıyoruz. Bunlar odaklandığımız sektörler. Sistem ve hizmetlerde başta olmak üzere pek çok sektörde reform yaptık. Ayrıca bankacılık sistemini dijitalleştirmeye, bakanlıkların sunduğu hizmetleri kolaylaştırmaya, devlet harcamalarını azaltmaya ve devletin işlerini yeniden düzenlemeye çalıştık. Bunlar adımlar attığımız ve başardığımız şeyler. Ancak henüz bitmedi, devamı var.
Al Arabiya: Suudi Arabistan ile ilişkilerinizi nasıl değerlendiriyorsunuz? Suudi Arabistan'nın Kürdistan Bölgesi'nde konsolosluğu var. Suudi Arabistan Yatırım Bakanı'nın çok sayıda iş adamıyla birlikte Irak'ı ziyaret etmesi bekleniyor. Suudi Arabistan ile yaratılabilecek iş fırsatları nelerdir?
Başbakan Barzani: Elbette Suudi Arabistan Orta Doğu’nun en önemli ülkelerinden biri. Krallık, Suudi Arabistan halkı ve kraliyet ailesiyle güçlü ve tarihi bir ilişkimiz var. Bu ilişkilerin her geçen gün geliştiğini görmek istiyoruz.
Suudi Arabistan Krallığı'nın Kürdistan Bölgesi'nde başkonsolosluğunun bulunması güçlü bir ilişkiye işaret ediyor. Bu güçlü ilişkinin geliştirilmesini istiyoruz. Krallık'tan gelecek herhangi bir heyetin ziyaretini sabırsızlıkla bekliyoruz ve onları kesinlikle büyük bir memnuniyetle karşılayacağız.
Al Arabiya: Yabancı yatırımcıların ilgisini çekmeyi hedeflediğiniz yatırım projeleri nelerdir? Yatırım yasanızın yatırımcılarıları cezbetmeye etkisi var mı?
Başbakan Barzani: Yatırımcıların yararlanabileceği ve yatırım yapabileceği pek çok sektör var. Örneğin tarım sektöründe çok önemli bir konuma sahibiz. Basit bir örnek vereyim. Bu kabinenin başlangıcında Kürdistan Bölgesi'nde patates üretimi 520 bin tonken bu alana daha fazla önem verilerek, üretimi 650 bin tonun üzerine yükselttik, bir kısmını da ihraç ediyoruz. Ayrıca yerli ürünlerimize kapılarını açan Körfez ülkeleri başta olmak üzere tüm dünyaya yerli ürünlerimizi ihraç etmeye başladık. Ürünlerimizi Avrupa ve dünyanın tüm ülkelerine ihraç etmeye başladık. Bu kapının genişletilmesini temenni ediyoruz. Sanayi gibi başka alanlar da var, Kürdistan Bölgesi maden açısından zengindir ve bu alanda yapılacak yatırımlar başarılı olabilir. Bu, aynı zamanda yatırımcılara ve Kürdistan Bölgesi vatandaşlarına da fayda sağlayacaktır. Kürdistan Bölgesi'ndeki yatırım yasası yatırımcıların çıkarlarını göz önünde bulundurur. Kürdistan Bölgesi'nde yatırım yapılabilecek pek çok alan var ve biz onların kendilerini güvende hissetmeleri ve Kürdistan Bölgesi'ndeki yönetim sistemine güvenmeleri için her türlü çabayı gösterdik. Hükümet yatırımcılara destek olmaya devam edecek.
Al Arabiya: Yatırımcıların karşılaştığı sorunlardan biri yolsuzluktur. Yolsuzluğun üstesinden gelebildiniz mi?
Başbakan Barzani: Bahsettiğim gibi yatırımcılığa yönelik tüm yönergeleri ve önlemleri içeren bir yatırım yasamız var. Yolsuzluk ve rüşvete hiçbir şekilde izin verilmez. Yatırım hukuku dışında yasa dışı davranışların önlenmesi için her türlü çabayı gösterdik. Herhangi bir yatırımcının kendisine uygulanan muamelenin yasa dışı olduğunu kanıtlayacak herhangi bir delili varsa, hükümet konuyu incelemeye hazırdır. Biz reform konusunda, yolsuzlukla mücadelede ısrar ediyoruz ama mesele o kadar kolay değil, bu sorun bir iki üç günde çözülemez. Hedeflerimizin tamamına ulaşamamış olmamız normaldir. Ama en azından yolsuzluğun devam etmesine izin vermedik, yolsuzlukla büyük ölçüde mücadele ettik ve yolsuzluğu önlemeye yönelik hiçbir çabayı ihmal etmeyeceğiz.
Al Arabiya: Türkiye, İran ve milislerin saldırıları Kürdistan Bölgesi'nin yatırım ve turizm sektörlerini ne ölçüde etkiledi?
Başbakan Barzani: Askeri operasyonların yapıldığı bölgelerin büyük bir kısmı Kürdistan Bölgesi'nin doğal güzellikleri açısından en güzel bölgeleri olarak kabul edilen sınır bölgeleridir. Saddam Hüseyin rejimi döneminde bu bölgelerdeki köylerin yıkıldığını hatırlatmak isterim. Bu dönemde 4500 köy tahrip edildi. Ancak bugün yapılan askeri harekatlar nedeniyle bu köylerin tamamını yeniden inşa edemedik. Bu bölgelerdeki köylüler hayvancılık ve ve çiftçilikle uğraşıyor. Köylerine dönüp buraların doğasından ya da topraklarından yararlanamıyorlar. Sınır bölgelerinde tarım sektörü diğer sektörlerden daha fazla zarar gördü. Umarım bu bölgelerde yaşayanlar yerlerine yeniden dönerek, bölge huzur ve sükunete kavuşur, Kürdistan Bölgesi ve Irak egemenliğine saygı gösterilir ve yatırımcıları buralara düzgün çalışmaları için geri döndürebiliriz.
Al Arabiya: Dokuzuncu kabinede baraj yapımına önem verildi. Bunun sebepleri nelerdir?
Başbakan Barzani: İklim değişikliğini fark ediyoruz. Irak, dünya çapında çevreye en az zarar veren ülkelerden biri olmakla birlikte iklim değişikliğinden en çok etkilenen beşinci ülkedir. Dolayısıyla Irak bu konuyu ciddiye alması gerekiyor.
Biz Kürdistan Bölgesi'nde bu doğrultuda ilerlemeye başladık. Bazı mevsimlerde yağmur ve kar miktarı artıyor. Barajlar yapılarak, boşa harcanan sudan faydalanmayı umuyoruz. Bu barajlar sayesinde suyu depolayıp turizm ve tarımda kullanabiliriz. Bu, planımızın önemli bir parçasıdır. Bu, herkese fayda sağlayacaktır, çünkü özellikle yatırımcılar Kürdistan Bölgesi'nin herhangi bir bölgesine giderken, o bölgenin turizm ve yatırım için uygun bir ortamın bulunduğunu göreceklerdir.
Al Arabiya: Bankacılık sektörüne önem verdiniz mi? Günümüzde yatırımcı sermayesini koruyabilecek güçlü bir banka arıyor. Bu konu üzerinde çalıştınız mı?
Başbakan Barzani: Ne yazık ki Irak ekonomisi hala nakit paraya dayanıyor. Ama biz dijital bankacılık üzerinde çalıştık. Kürdistan Bölgesi'nde geçtiğimiz aylarda, ister devlet memuru olsun ister özel sektör çalışanı olsun her vatandaşın kendi hesabına sahip olması için "Benim Hesabım" projesi için bir kampanya başlattık. Bu çok faydalıdır çünkü vatandaşlara birçok hizmet ve kolaylık sağlıyor. Ayrıca şeffaflığı garanti eder, yolsuzluğu ve kara para aklamayı önler. Aynı zamanda hizmetleri ve küresel pazarlarla entegrasyonu kolaylaştırır. Tüm bunları düşünerek, Irak Merkez Bankasından lisans alan tüm bankalardan bu projeye katılmalarını istedik. Irak'ta pek çok banka bu projeye katıldı. Herkesi bankacılık sektörünün ve Kürdistan Bölgesi ekonomisinin kalkınmasına katılmaya çağırdık.
Al Arabiya: Sayın Başbakan Körfez ve Arap ülkelerinin yatırımcılarına ve turistlere mesajınız nedir? Vize verme süreci için kolaylıklar sağlanıyor mu?
Başbakan Barzani: Kürdistan Bölgesi'nde vize verme işlemleri dijitalleştirildi. Herkes Kürdistan Bölgesi vizesini en kolay şekilde ve çok kısa sürede alabilir. Bu nedenle Arap, komşu, dost ve dünya ülkelerinden herkesi Kürdistan Bölgesi'ne davet ediyorum. Güzel bir ülkemiz ve misafirperver bir halkımız var. Kürdistan Bölgesi'nin doğal güzelliklerinin tadını çıkarmalarını bekliyoruz. Ayrıca bu bölgenin inşasına katılmalarını bekliyoruz.
Al Arabiya: Dağlık bölgelerinde hizmet ve altyapı projeleriniz var mı?
Başbakan Barzani: Evet, çok büyük projelerimiz var. Bölgenin ekonomik altyapısını yeniden inşa etmek, canlandırmak için ciddi ve önemli adımlar attık.
Su sorunu ciddi bir sorundur ve bu sorunu çözmek için birçok planı uygulamaya başladık. Birkaç gün önce Erbil'deki su sıkıntısının sona ermesine katkı sağlayacak çok önemli iki su projesinin temelini attık. Diğer şehirler için de aynı projemiz olacak. Vatandaşlara kesintisiz 24 saatlik elektrik temin etmek için de birçok projemiz olacak. Dağlık bölgelerde de birçok farklı projemiz var. Ancak Kürdistan Bölgesi'nde her bölgenin kendine has özellikleri var. Turizm sektöründe kullanılabilecek alanlar var, bir kısmı sanayi amaçlı, bir kısmı da tarım amaçlı kullanılabilecek alanlar var. Bölgelerin özelliklerini dikkate alıyoruz, dolayısıyla projelerimizi bu özelliklere göre tasarlayacağız. Dağlık bölgeleri da turistik olması nedeniyle yatırımlardan pay almaktadır. Soran'da özellikle Geli Ali Beg'de yakında çok büyük bir turizm projesini ilan edeceğiz. Proje Orta Doğu'nun en önemli ve en büyük projelerinden biri olacak.
Al Arabiya: Çok teşekkür ediyoruz Sayın Başbakan.
