Birleşmiş Milletler (BM) gözetiminde, Suriye Anayasa Komitesi toplantılarının Cenevre\'de gerçekleşen beşinci turu tamamlandı.
Suriye hükumeti, sivil toplum kuruluşları ve Suriye muhalefeti temsilcilerinin her birinden 15\'er kişiden oluşan anayasanın yazımından sorumlu \"küçük grup\" üyeleri, 25-29 Ocak tarihleri arasında gerçekleştirildi.
Toplantıların ardından basın açıklaması yapan BM Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen, \"45 kişilik yazım ekibine artık bu şeklide devam edemeyeceğimizi söyledim. Benim için bir hayal kırıklığı oldu\" ifadesini kullandı.
Pedersen, bu şekilde Suriye’deki krizi sona erdirmeye yönelik siyasi çözüm arayışlarının en önemli halkasını oluşturan Suriye Anayasa Komitesi görüşmelerinin geleceğinin tehlikeye girdiğine dikkat çekti.
“Varlığımı kabul etmelisin!”
Görüşmeler esnasında, Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) adına Suriye muhalefeti cephesinde yer alan tek isim olan Kamuran Haco da oturuma hitaben bir konuşma yaptı.
Kamuran Haco, Arabizmi Suriye’nin tek kimliği şeklinde tanımlayan yaklaşımlara dikkat çekerek, “Ben Kürdüm, Arapça okudum, Arapça da konuşabiliyorum ama hiç bir güç beni zorla Araplaştıramaz. Kıyamete kadar Kürt kalacağım. Her Arap kendi dili ve ırkı ile onur duyabilir, fakat bizim de aynı şekilde Kürtlüğümüzle onur duymamıza karşı çıkmamalıdırlar. Arap milliyetçiliği Suriye’de Kürtlerin tüm insani haklarından marum kalmasına neden olmuştur ve Kürtler bunu asla kabul etmeyecektir” dedi.
Haco konuşmasının devamında, “Ben Kürdüm, Süryaniyim, Türkmenim, neden ısrarla beni kendi gönlüne göre bir kalıba sığdırıyorsun? Varlığımı kabul etmelisin ki eşit yurttaşlık hakkındaki sözlerine inanayım! Farklı ulusal, kültürel ve inançsal kimliklerin varlığını kabul etmeyen hiçbir ulusal tanım Suriye’nin gerçek kimliğini temsil edemez, sakat kalır, eksik kalır. Devlet tüm batandaşların devleti olmalı. Sadece bir ideolojiye bağlı olanların devleti ise yine baskıcı ve zorba bir devlet olacaktır” ifadelerini kullandı.
“Kürt halkının hakları tanınmazsa görüşmelere katılmayız”
Bu hitabın ardından Rûdaw’a konuşan Haco, Suriye’de Kürt halkının meşru haklarının tanınmadığı bir anayasanın kendileri açısından tanınmayacağını ve demokratik olmayacağını söyledi.
Kamuran Haco, “Bir takım uluslararası güvenceler olmazsa ve bu şekilde kendi istedikleri gibi bir anayasa yazmaya kalkarlarsa biz buna karşı çıkacağız. Bu görüşmelerde yer almayacağız. Dolayısıyla sonuna kadar haklarımızın garanti altına alınması için mücadele edeceğiz” dedi.
Birleşmiş Milletler gözetiminde Suriye Anayasa Komitesi toplantılarının ilk turu, 150 üyenin katılımıyla 30 Ekim - 1 Kasım 2019\'da düzenlendi. Toplantılarının ardından 45 kişilik yazım kurulu, 3-8 Kasım 2019\'da BM Cenevre Ofisi\'nde yoğun müzakereler gerçekleştirildi.
Suriye Anayasa Komitesi, büyük ve küçük olmak üzere iki yapıdan oluşuyor.
Büyük yapı, komite üyelerinin tümünü kapsıyor ve Şam yönetimi, muhalefet heyeti, sivil toplum temsilcileri olmak üzere 3 gruptan oluşuyor.
Küçük yapı ise 3 listeden seçilen 15\'er kişiden meydana geliyor ve anayasanın yazımından sorumlu bulunuyor.
45 kişilik yazım kurulunun hazırladığı taslakları, 150 kişilik büyük yapının onaylaması, karar alınması için ise üyelerin en az yüzde 75\'inin \"evet\" oyu vermesi gerekiyor.
