İran Parlamentosu Araştırma Merkezi tarafından yayımlanan rapora göre, Doğu Kürdistan bölgesinde 70 bin ila 100 bin arasında insanın kolberlik yapıyor ve her yıl 1 ile 3 milyar dolar değerinde eşyayı ülke sınırlarına getiriyor.
İran Parlamentosu Araştırma Merkezinin yayınladığı tartışmalı raporda özellikle Doğu Kürdistan’ın sınır bölgelerinde ekonomik sıkıntılardan kaynaklı aralarında kadınların da olduğu 70 bin ile 100 bin arasında insanın kolberlik yapmak zorunda kaldığı kaydedildi. Rapora göre; her yıl 1 ile 3 milyar dolar değerinde eşya kolberler aracılığı ile kaçak yollarla ülkeye sokuluyor.
İşleri sırtları ile dışarıdan kaçak eşya taşımak olan kolberlik mesleği en fazla Doğu Kürdistan’ın Kirmanşan, Sine ve Urmiye vilayetlerinde yoğunca icra ediliyor.
Kolberler, yaz-kış demeden sırtları ile taşıdıkları eşyaların satışını yapmıyorlar sadece taşıdıkları eşyalar için çok cüzi bir para alıyorlar.
Bölgede yatırım ve istihdam olmaması nedeniyle ölümcül sınırları aşarak geçimlerini sağlamak zorunda kalan kolberler içerisinde her yaştan insan görmek mümkün. Kolberleri içerisinde çocuk yaşta, yaşlı veya kadınlar da yer alabiliyor.
İran kaçakçılıkla Mücadele Merkezinin 2021 yılı raporuna göre kaçak yollarla ülkeye 20 milyon dolar değerinde eşya getirildi.
İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammed Hüseyni, hükümetin sınır üzerindeki ticaretin denetlenmesi ve düzenlenmesini yine bölgede istihdamın sağlanmasını da içeren bir kanun teklifini Parlamentoya sunduğunu açıklamıştı.
Hüseyni’nin açıklamasına göre; hükümetin hazırladığı kanun teklifinde sınır bölgelerinde ekonomik kalkınmanın sağlanması amacıyla, sınır ötesinden yasal yollarla getirilecek malların ticaretinin düzenlenmesi, kaçakçılığın önlenmesi için yeni istihdam alanlarının açılması, yatırım yapılması ve turizmin geliştirilmesi gibi düzenlemeleri içeriyor.
Ancak İran’daki mevcut hükümetten öncekiler de aynı şekilde bölgeye yatırım yapacakları sözü vermiş ancak hiçbir proje hayata geçirilmemişti
İran yasalarına göre kolberlik suç olarak görülüyor. Ancak ekonomik olarak gelişmesine katkı sunulmayan bölgede kolberlik her ailenin kaderi oluyor. Kolbernews’e göre sadece 2022 yılında İran güvenlik güçlerinin doğrudan açtığı ateş sonucu 43 kolber öldürüldü, 2 bin 15 kolber ise yaralandı.
