Kadına şiddetin yeni durağı İran oldu. ‘Vahşet ötesi’ son olayın kurbanı ise 17 yaşındaki İranlı Mona Gazal Haydari. 3 yaşında bir oğlu olan genç kadın, İran’ın Kuzistan eyaletine bağlı Ahvaz kentinde kocası olduğu öne sürülen bir erkek tarafından başı kesilerek katledildi. İran medyasına göre 12 yaşında kuzeniyle evlendirilen Mona Haydari, 14 yaşında anne oldu. Eşinin şiddet içeren davranışları nedeniyle Türkiye’ye kaçtı ve bir süre burada kaldı. Ancak daha sonra babası ve kayınpederi tarafından Ahvaz’a geri götürüldü.
Çocuk Yaşta Evlenmiş
Olayın ardından Mona’nın kocası ile ona yardım ettiği ileri sürülen kayınbiraderi tutuklandı. İran medyası, cinayetin büyük olasılıkla aile için sorunlar nedeniyle işlendiğini yazdı. İran basınına konuşan Mona’nın babası, kızının kocası Saccad’dan boşanmak istediği iddialarını yalanlasa da Mona’yı çocuk yaştayken evlendirdiğini kabul etti. Hatta Mona’yı evlendirmek için mahkemeden “fiziksel gelişiminin evliliğe uygun olduğuna” dair belge aldığını bildirdi. Yaşanan katliam için Saccad hakkında suç duyurusunda bulunduğunu ve onu affetmeye niyeti olmadığını da sözlerine ekledi.
Video İnfial Yarattı
Hafta sonu meydana gelen olay, İran ve bölge ülkeleri başta olmak üzere tüm dünyada yankı uyandırdı. Olay yeterince tüyler ürperticiyken, cinayet sonrası kaydedilen bir video ise ülkede infial yarattı. Katil zanlısını, tutuklanmadan önce elinde genç kızın kestiği kafasıyla sokaklarda dolaşırken gösteren görüntüler Haber siteleri tarafından bile sansürsüz şekilde yayınlandı. Sosyal medyada viral olan görüntülerin de sere serpe internet üzerinde dolaşması kadına şiddetin medyadaki temsiline ilişkin tartışmaları beraberinde getirdi.
Yayın Yasağı Geldi
Görüntüleri yayınlayan İranlı haber sitesi olan Rokna, gelen tepkiler üzerine yetkililer tarafından kapatıldı. İran resmi haber ajansı IRNA, Rokna Genel Müdürü Masud İbrahimi’nin “hatalarını kabul ettiklerini ve sorumluluğunu üstleneceklerini, yazı işleri ekibinde bazı değişikliklere gideceklerini” söylediğini duyurdu. İran’ın medyayı düzenleyen kurumu Satra ise “fotoğraflar ve videolar dahil olmak üzere, sözü edilen görüntü ve sahnelere” yayın yasağı getirdi.
Yasal Boşluklar Var
İran’ın reform yanlısı gazetelerinden Şark’a konuşan avukat Ali Mücahitzade, namus cinayetlerine gerekçe olarak yasadaki boşluklara işaret etti. Zira Mona Haydari, bu konudaki kurbanların yalnızca sonuncusuydu. 14 yaşındaki Romina Aşrafi, Mayıs 2020’de babası tarafından; 20 yaşındaki Ali Fazeli Monfared ise Mayıs 2021’de eşcinsel olduğu gerekçesiyle kuzenleri ve erkek kardeşi tarafından başı kesilerek katledilmişti. İran İslami ceza kanununda, ‘namus’ gerekçesiyle çocuklarını öldüren veya aile içinde şiddet uygulayarak onlara zarar veren baba ve büyükbabalara ceza indirimi uygulanıyor. Hatta babalar ve baba tarafından büyükler, çocuklarını veya torunlarını öldürmükten suçlu bulunurlarsa, Ölüm cezasından muaf tutuluyor.
