Doğu Kürdistan’daki Kürd siyasi parti liderlerini komplo ve terör olayları ile katleden İran, insan hakları savunucularını da idam etmeye devam ediyor. Yıllardır devam eden idamlar neticesinde katledilen Kürd gençlerinin sayıları binleri bulurken, idam haberleri de Kürd kamuoyu tarafından da rutin bir haber olarak okunmaya başladı. Kürdistan’daki siyasi parti temsilcileri başta olmak üzere uluslararası insan hakları ve dernekleri katliama seyirci kalırken, ölümü bekleyen yüzlerce siyasi tutsağın durumu hiç kimseyi harekete geçirmiyor?!
Uluslararası insan hakları savunucuları ve Uluslararası Af Örgütü, İdama Hayır Platformu’nun yanı sıra Kürdistan’daki siyasi parti temsilcilerinin katliamlara sessiz kalmaları deyim yerindeyse kafalarını kuma gömmeleri akıllara başka sorular getiriyor. İdam edilen siyasi tutsakların çoğunun PKK- PJAK gerillaları olması ve PKK’nin idamların durdurulmasına yönelik herhangi bir tepki göstermemesi, medya ve kurumlarında insanlık durumunu gündeme getirmemesi PKK’nin tavrının sorgulanmasına neden oluyor. Diğer taraftan İran’a, “Kürdlerin tarihi müttefiki” diyen YNK ve Goran Hareketi İran’ın Kürdistan’ın içişlerine karışmasının yanı sıra Doğu Kürdistan’da katledilen Kürd gençlerini görmeyerek “sağır ve dilsizi” oynamakta ısrarlılar. İdamlara dikkat çeken ve 2005 yılından bu yana idamlar ile ilgili raporlar tutan Birleşmiş Milletler’İn, (BM) raporuna göre idamlar katlanarak artıyor.
BBC Farsça’da yer alan ve habere göre geçtiğimiz hafta Birleşmiş Milletler Özel Raportörü Ahmed Şahid, İran\'ın, şiddet içermeyen suçlara ve çocuklara idam cezasını yasaklayan uluslararası sözleşmeleri ihlal ettiğini açıkladı. İran\'ın kasten adam öldürme gibi “ağır suçlar” dışında idam cezalarını askıya alması gerektiği uyarısında bulunan Şahid, geçen yıl 753 kişinin idam edildiğini ve 2015\'in ilk yedi ayında bu rakamın 694 olduğunu kaydetti. İnsan hakları örgütlerinin İran\'da son 10 ayda 800\'den fazla kişinin idam edildiğine yönelik raporlar yayımladığına işaret eden Şahid, şunları kaydetti: “Onlarca kişi de hapishanelerde idam edilecekleri günü bekliyor.” Şahid, Temmuz ayında İran ile P+5 ülkeleri arasında imzalanan nükleer anlaşmanın ve ekonomik yaptırımların kaldırılmasının, söz konusu ülkede insan haklarını olumlu yönde etkilemesinin beklendiğini dile getirdi. Son olarak İran rejim güçlerinin Kerec kentindeki Recayi Cezaevi\'nde 7 mahkumu daha idam etmek üzere tek kişilik hücrelere naklettiği öğrenildi. İran İnsan Hakları Örgütü’nün verdiği bilgilere göre, İran rejimi Kerec kentindeki Recayi Cezaevi\'nde 7 mahkumu daha yarın idam edilmek üzere tek kişilik hücrelere nakletti. İran rejimi tarafından tek kişilik hücrelere nakledilen 7 mahkumdan beşinin isimleri Hesen Cewadî, Ali Şahî, Araş Azermî, Qurban Gul Mihemed ve Mesud Westa Kerim iken, diğer iki mahkumun isimleri bilinmiyor.
“İran zulmü kabul ediliyor”
Kürdistan Bölge Yönetimi’nin Koy şehrinde yaşayan Doğu Kürdistanlı Şoreş Golkar İran’ın idam ettiği Kürd gençlerinin sayısının binleri bulduğunu ve Kürd siyasi partilerinin, diasporada yaşayan Kürdlerin konuya duyarsız olduğunu ve tepkilerinin idam haberlerini sosyal medyada paylaşmak olduğunu belirtti. Kürdistan Bölge Yönetimi ve KBY’ndeki siyasi partilerin konuya duyarsız kalmalarını eleştiren Golkar KBY’nin uluslararası diplomaside tanındığını ve Kürdlerin temsilcisi olduğunu belirterek KBY yöneticilerinin Doğu Kürdistan’daki Kürd gençlerinin idamına tepki göstermemesini eleştirdi. KBY’nin İran’a bu konuda uyarı yapmaktan çekindiğini ve ölümü bekleyen Kürd gençlerinin ölümüne göz yumduğunu belirten Golkar, konu ile ilgili “Güney Kürdistan’daki siyasi partiler kendi çıkarları için İran ile her türlü anlaşmayı yapıyorlar. Parti çıkarlarını Doğu Kürdistan’daki Kürdlerin hak ve özgürlüklerinin üzerinde görüyorlar. Kürdlerin ölümüne sessiz olmak zulmü kabul etmektir” dedi.
“Siyasi partiler sivil itaatsizlik eylemi yapılabilir”
Açıklamasının devamında da Golkar hem Güney ve Kuzey Kürdistan’daki siyasi parti ve kurum temsilcilerinin duruma dikkat çekebilecek, kampanyalar yapabilecek güçlerinin olduğunu söyleyerek tüm Kürdlerin duyarlı davranması gerektiğini söyledi. Diasporada bulunan Kürdlerin de yeterli duyarlılık göstermediğini ve olayları BM ve diğer uluslararası koalisyonların gündemine taşımadıklarını söyleyerek,”Türkiye’de ve Kuzey Kürdistan’daki siyasi partiler, Güney Kürdistan’daki kurumlar ve yöneticiler, diasporadaki aydın ve sanatçılar kampanyalar yapabilirler. Sivil itaatsizlik eylemleri gerçekleştirebilirler. İran Başkonsolosluğunun önünde basın açıklamaları okuyarak, bilinç oluşturabilirler. Bunu yapmıyorlar. Parti çıkarları ulusal kaygıların önüne geçmiş durumda” diyerek idamları izleyen Kürd kurum ve partilerini eleştirdi.
“İdamları engellemek herkesin görevidir”
Doğu Kürdistanlı araştırmacı yazar Jamal Ekhtiar’da İran’ın katlettiği Kürd gençlerinin dramına dikkat çekerek, Doğu Kürdistan’ın unutulduğunu ve İran’ın Doğu Kürdistan’da uyguladığı tüm insanlık dışı uygulamaların diğer Kürdler tarafından görülmediğini ve duyulmadığını belirtti. İran’ın Doğu Kürdistan’daki siyasal ve ulusal bilinci yok etmek için idamı bir kılıç olarak kullandığını söyleyen Ektiar, idam ile katledilen Kürd gencinin sayısının binleri bulduğunu belirtti. İran’ın idam politikasının Kürdleri göçerttiğini de belirten Ekhtiar idamların devam etmesi halinde Doğu Kürdistan’ın boşalacağını ve demografisinin değişeceğini kaydetti. KBY yöneticilerini, Kuzey Kürdistan’daki siyasi partileri ve diasporadaki Kürdlerine çağrı yapan Ekhtiar “Kürdler her yerde tepki gösterebilirler. Özellikle Güney ve Kuzey’deki Kürdler alanlara çıkıp sivil eylemler kampanyalar yapabilirler. Diasporadaki Kürdler yollara düşüp farklı etkinlikler yapabilirler” değerlendirmesinde bulundu. Dünyaca tanınmış Kürd sanatçı ve aydınların da konu üzerinde açıklamalar yapmalarının gündem oluşturacağını ifade eden Ekhtiar Kürd gençlerinin katledilmesinin önene geçilmesinin herkesin görevi olduğunu savundu.
