Gevaş’ta işkence gören köylülerin yasalara uygun gözaltına alındığını savunan Van Valiliği’nin, AYM’deki davaya ilişkin yaptığı savunmada, işkenceyi “Bir kereye mahsus olarak basit tedaviyle giderilebilecek basit yaralama” diyerek savundu.
Van'da Gevaş İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne yönelik 9 Haziran 2017 tarihinde gerçekleştirilen saldırı sonrası mantar toplamaktan dönen 4 köylü ilçe merkezinde polislerce gözaltına alınarak saatlerce işkenceden geçirildi. Köylülerin suç duyurusu üzerine sadece bir polis hakkında açılan davada Gevaş Asliye Ceza Mahkemesi beraat kararı verdi. Kararın temyiz için götürüldüğü İstinaf Mahkemesi, mahkemenin kararını bozdu. Mahkeme, polis O.Ş.'ye "Zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması suretiyle kasten yaralama" suçundan 150 gün karşılığı toplam 3 bin TL adli para cezası vererek hükmün geri bırakılmasına karar verdi. Bu karardan sonra dosya avukatı Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurdu. AYM’nin savunma istediği Van Valiliği ise, “Bir kereye mahsus olarak basit tedavi ile giderilebilecek basit yaralanma meydana gelmiştir” dedi.
Kanuna Uygun Gözaltı Yapılmış!
İşkenceye uğrayan Abdüsselam Aslan, Halil Aslan, Necdet Beysüm ve Cemal Aslan’ın kanuna ve ilgili diğer mevzuatlara uygun olarak, gözaltına alındığını iddia eden Valilik, savunmasında, “Söz konusu işlemler esnasında kolluk kuvvetleri tarafından işkence ve kötü muamele ile hakarete maruz kaldıkları iddiasıyla başvurucular tarafından şikâyette bulunulmuştur. Gevaş Cumhuriyet Savcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında polis memurları H.E, K.S., M.C., M.Ş., Ö. E., ve Ö Z. haklarında atılı suçu işlediklerine dair somut bir delil bulunamadığından takipsizlik kararı verilmiştir. Diğer polis memuru O.Ş. için de para cezası hükümleri uygulanmış ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiştir. Başvurucu konusu olayda iddia edildiği üzere başvuruculara karşı uygulanmış herhangi bir işkence veya kötü muamele bulunmadığı gibi bu olayın araştırılması amacıyla yürütülen yargı aşamasında da adil yargılama yürütülmüştür” dedi.
Bir Kereye Mahsus Ve Basit Yaralanma
Söz konusu olayda, zor kullanma sınırının istenmeyerek aşılması sonucunda bir kereye mahsus olarak basit tedavi ile giderilebilecek basit yaralanma meydana geldiğini iddia eden valilik savunmasında, “Bu davranışın işkence ve kötü muamele sayılabilecek nitelikte olmadığı aşikârdır. Başvurucunun iddiaları gerçeği yansıtmamaktadır. Bu nedenle Anayasa Mahkemesi’ne yapılan bireysel başvurunun hukuki ve hakkaniyete uygun herhangi bir dayanağı olmadığı değerlendirilmektedir” denildi.
Ne Olmuştu?
Van'da Gevaş İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne yönelik 9 Haziran 2017 tarihinde gerçekleştirilen saldırı sonrası, mantar toplamaktan dönen 4 köylü ilçe merkezinde polislerce gözaltına alınmıştı. Haklarında “Gevaş Emniyet Müdürlüğü'ne saldırı düzenleyen 4 terörist yakalandı" başlıklı haber servis edilen Abdulselam Aslan (32), Cemal Aslan (53), Halil Aslan (48) ve Nejdet Beysüm (29), gözaltında tutuldukları süre boyunca polisin ağır işkencelerine maruz kalmıştı. Saldırıyla ilişkileri tespit edilemeyen köylüler, daha sonra serbest bırakılmıştı. Köylülerin gözaltında gördükleri işkencenin kanıtı olan fotoğrafları ise, uzun süre kamuoyunun gündemine oturmuştu.
7 Polisten 1’ine Dava Açıldı
Bu tepkiler üzerine Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Başkanlığı’ndan gönderilen yazı sonrasında Gevaş Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından olayla ilgili soruşturma başlatıldı. Soruşturma kapsamında Başsavcılıkça ifadelerine başvurulan köylüler, maruz kaldıkları işkenceyi anlatıp, kendilerine gösterilen fotoğraflardan 7 polisi teşhis etti. Buna rağmen sadece polis memuru O.Ş. hakkında "basit yaralama” ve “zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması" suçlarından dava açıldı.
İddianamenin sunulduğu Gevaş Asliye Ceza Mahkemesi, 5 Aralık 2017’de aldığı kararda teşhis edilen 7 polisten sadece O.Ş. hakkında dava açılmasını kabul edip, diğer 6 polis hakkında "kovuşturmaya yer olmadığına" hükmetti.
Sanık Polis Beraat Etti
Gevaş Asliye Ceza Mahkemesi'nde yaklaşık iki yıl süren yargılama sonucunda ardından polis memuru O.Ş., yapılan işkenceye dair tüm video ve ses kayıtları ile fotoğraflara rağmen beraat kararı verildi. Mahkeme, verdiği beraat kararına gerekçe olarak ise MOBESE kamerası kayıtlarının kalitesinin düşük olmasını ve ortam aydınlatmasının yetersiz olmasından dolayı kişilerin yüzlerinin net olarak seçilememesini gösterdi. Sanık hakkında yapılan teşhis işleminin de sağlıklı olmadığını savunan mahkeme, "Mevcut kamera kayıtlarında teşhise elverişli herhangi bir verinin tespit edilemeyişi karşısında sanık hakkında atılı suçu işlediğine dair dosya kapsamında somut ve inandırıcı bir delil bulunamadığından ‘şüpheden sanık yararlanır' ilkesi gereğince” beraat kararı aldı.
Kanuna Aykırılık Var
İşkenceye maruz kalan köylülerin avukatı Servet Haznedar, yerel mahkemenin sanık polis memuru hakkında verdiği beraat kararı üzerine Erzurum İstinaf Mahkemesi'ne itirazda bulundu. Yapılan başvuruyu karara bağlayan İstinaf Mahkemesi, iki cümle ile dosyayı bozdu. Mahkeme kararında; "Vicdani kanının oluştuğu duruşma sürecini yansıtan tutanaklar, belgeler ve gerekçe içeriğine göre yapılan incelemede; inceleme raporunda tespit edilen kanuna aykırılık hallerinin ancak yeniden yargılama yapılarak giderilebileceği kanısına ulaşıldığından” davanın yeniden görülmesine karar kılmıştı.
Ödül Gibi Ceza Verildi
Davanın yeniden görülmesi üzerine dosyayı inceleyen Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 7. Ceza Dairesi, polis O.Ş.'ye "Zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması suretiyle kasten yaralama" suçuna ilişkin gerekçeli kararını açıkladı. polis memuru O.Ş.'nin dosya kapsamında anlaşılan sosyal ilişkileri, fiilden sonraki ve yargılama sürecindeki gözlemlenen davranışları, cezanın sanığın üzerindeki olası etkileri gözetilerek 150 gün karşılığı toplam 3 bin TL adli para cezası verdi. Mahkeme ardından, polis O.Ş.'ye ceza miktarı, sabıkasız oluşu, polisin ileride yeniden suç işlemeyeceği konusunda mahkemece olumlu kanaat oluşması, suç nedeniyle oluşan bir zararın bulunmaması, sanığın kabulü gözetilerek Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına (HAGB) karar verdi.
