Maliki'nin sonunu getiren Mektup

Irak’ın en önemli şii liderlerinden olan Ayetullah Ali Sistani’nin bizzat kendi eliyle yazıp mühürlediği mektup, güç durumda bulunan Başbakan Nuri el Maliki’nin sonunu getirdi.

Maliki’nin partisi olan Dawa’nın liderlerine gönderilen tezkerede El Sistani’nin “Daha geniş ulusal rızaya sahip yeni bir başbakanın seçiminin hızlandırılmasının gerekli olduğuna kanaat getirdim,” görüşü yer aldı.

Maliki, sekiz yıl süren yönetimi boyunca, ordudaki çöküşü engelleyemeyerek ve Irak bölgesinin geniş kırsallarının kontrolünü kaybederek yandaşlarının bir çoğunu kaybetti. Karmaşa içindeki ülkede, Şii lider Sistani’nin bu etkileyici sözleri, Maliki’nin son kalesi olan Şii partisini ikna etmeye yetti.

Sonuç olarak, Maliki’nin görevinden ayrılma hususunu inatla reddederek, atamanın yasadışı olduğunu ve görevinin başında olduğunu savunmasına rağmen, Sistani’nin bu adımı, yeni bir Irak hükümeti oluşumu için Haydar el Abadi’nin adaylığının önünü açtı.

Irak’ta rakipsiz güç olmayı sessizce sürdüren 84 yaşındaki Sistani, vaazları ve fetvalarıyla ülkenin genç demokrasisinin seyrini yönlendiriyor. Nüfusun çoğunluğunu Şiilerin oluşturduğu Irak’ta, milyonlarca insan en önemli dini rehber olarak Sistani’yi görüyorlar. Geçtiğimiz gün, Irak Cumhurbaşkanı Fuad Masum, Şii politikacı Haydar el Abadi’yi yeni başbakan olarak atadı ve yeni hükümeti kurma görevini ona verdi. Nuri el Maliki, IŞİD’in hızlı bir şekilde büyümesinin ve püskürtülememesinin sorumlusu olarak gösteriliyordu.

Sistani nadir olarak toplum içinde görünürdü ve geçmişte ABD Başkanları, politik tıkanmalar yaşandığında ondan yardım etmesini istediklerinde o bu taleplere cevap vermeye bile tenezzül etmemişti. Ancak, bu haftaki görüşmelerde, Dawa liderleri Maliki’nin ülkenin lideri olarak kalması hususundaki görüşlerini sormak için kendisine ulaşınca, o bu talepleri cevapsız bırakmadı.

Çarşamba günü açıklanan, 9 Temmuz tarihli mektubunda Sistani Irak’taki “kritik koşullar” nedeniyle “yeni bir vizyon”a ihtiyaç duyulduğunu açıklamıştı.

Bir Dawa parti milletvekili olan Ali el Alak, bir görüşmede “Bundan önce yönetimdeki hiç kimse açık bir şekilde değişim konusunda düşüncelerini ifade etmemişti. Ama, Sistani’nin mektubundan sonra 10’a 1 oybirliğiyle karar verdik” şeklinde görüş belirtti.

Şii Muwatin partisinin milletvekillerinden biri olan Ali Şubbar, İran’ın politik etkisinin güçlü olduğu bir ülkede, Tahran’ın onayı olmadan, bir adayın başarıya ulaşmasının imkansız olduğunu savunuyor. Şubbar’a göre, Temmuz ayı ortalarında, İran’ın üst düzey Güvenlik Sorumlularından biri olan Ali Şamkani’nin Bağdat’a yaptığı ziyaret sonrasında İran Maliki’ye verdiği desteği geri çekmişti. “Şii liderler arasında, sürgün yıllarını Tahran değil, Londra’da geçirdiği için, İran’ın Abadi’ye destek vermesi ilk bakışta zor görünüyordu” görüşünü savunan Şubbar “Ama sonrasında Abadi’yi ziyaret edip Irak’ın bir değişime ihtiyaç duyduğunu anlayınca, onu desteklemeye karar verdiler.” dedi.

Çarşamba günü, İran İslam Cumhuriyeti’nin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney tarafından gerçekleştirilen açıklamada “Abadi’nin yeni bir hükümet kurarak, Irak’ta “şehadeti amaçlayanlara” karşı ders vereceğini umduğunu” ifade etti.

Maliki’yi iktidardan uzaklaştırmayı kolaylaştırmak isteyen bazıları, teselli ödülü olarak ona Cumhurbaşkanlığı yardımcılığını kabul etmesini önerdiler. Ancak Maliki kararlılıkla bu öneriyi reddetti.

Pazar gecesi, üst Şiiler Abadi’yi onaylamak için final adımlarını atarken, Maliki öfkeyle yaptığı yayınlarda, süreci engelleyeceği taahhüdünde bulunarak, ona sadık güçlere başkentin stratejik noktalarını ele geçirmeleri emrini verdi.

Bununla yetinmeyerek, çarşamba günü televizyondan yayınlanan bir konuşmasında, iktidara yapışmasının, onun “etik ve vatanseverlik görevi” olduğunu savundu.

Nerinaazad