Yonelishaber.com'dan yazar Zafer Burakmak'ın analizinde HDP'nin Kuzey Kürdistan'da yaşadığı oy kaybı detaylı verilerle gözler önüne seriyor. AKP-MHP ittifakının beklediği desteği de alamadığını belirten Burakmak'ın Analiz-yazısında şu ifadelere yer veriliyor;
Referandum sonucunun az bir farkla evet çıkması ardından farkın az olduğu her seçimde olduğu gibi şaibe iddiaları yine dolaşıyor. Bu iddialar arasında belki de değinmeye değer tek husus, mühürsüz oy zarfları konusu. Yüksek Seçim Kurulu’ndan daha önceleri de mühürsüz zarflar ve pusulalar kullanıldığına dair açıklama yapıldı. Televizyon ekranlarında dillendirilen resmi veriler açıklanmadan sonuçların açıklandığı argümanı ise pek elle tutulur bir konu değil. Daha önceki tüm seçimlerde de ajanslar, resmi makamlardan çok önce verileri açıklamışlardır.
Yenilen tarafın oy farkını biraz daha kapatabilme ümidiyle başlattıkları tartışmaları bir tarafa bırakırsak irdelenmeye değer iki husus göze çarpıyor. Bunlardan ilki Kürt illerindeki evet oyları ve HDP’nin büyük oranlara varan oy kaybı. İkincisi ise sistemin üzerinde kurgulandığı izlenimi veren AK Parti-MHP koalisyonunun pek de işe yaramadığı ve yeni sistemde bu ittifak ile seçimlerin kazanılamayacağı ihtimali.
Önce Kürt illerindeki sonuçlarla başlayalım. 1 Kasım 2015 seçim sonuçları ile referandum sonuçları arasında azımsanmayacak bir farkın olduğu görülüyor. Kürt illerinde HDP ile AK Parti arasında yürüyen yarışta HDP ciddi oy kaybetti. Evet cephesinin oy artışında Hüda Par faktörü küçümsenemez ancak HDP’nin yeni seçmen sayısını hesap etmesek bile Hayır oylarındaki düşüş küçümsenemez oranda.
HDP’nin Kürt illerindeki 1 Kasım 2015 Genel Seçimleri ile 16 Nisan Referandum sonuçlarındaki Hayır’a verilmiş oy rakamları şöyle;
Diyarbakır’da; 1 Kasım’daki oy sayısı: 576 bin 27 (% 72,82) Referandumda ise Hayır’a verilmiş oy sayısı: 525 bin 89 (% 67, 41) ---Oy Kaybı: 50 bin 938
Mardin’de: HDP’nin 1 Kasım oyu: 258 bin 384 (% 68,4) Referandumdaki hayır oyları ise 215 bin 653 (53% 59) --- Oy Kaybı: 42 bin 731
Van’da HDP’nin 1 Kasım oyu; 310 bin 783 (% 65,5) Referandumda hayırlar ise 259 bin 575 (57,28) --- Oy Kaybı: 51 bin 208
Muş’ta 1 Kasım’da 112 bin 726 (% 61,8) olan HDP’nin oy sayısı Referandum’da Hayır cephesine 85 bin 370 (% 49,4) olarak yansımış.--- Oy Kaybı: 27 bin 326
Ağrı’da 1 Kasım: 145 bin 689 (68,1) Referandumda 115.271 (% 56. 92) --- Oy Kaybı: 30 bin 418
Bitlis’te 1 Kasım: 73 bin 786 (% 49, 4) Referanduma 60 bin 170 (% 40. 65) olarak güncellenmiş--- Oy Kaybı: 13 Bin 616
Hakkari’de 1 Kasım: 114 bin 221 HDP oyu (% 83,7) Referandumda Hayır: 85 bin 689 (% 67. 58) --- Oy Kaybı: 28 Bin 532
Şırnak: 183 bin 320 (% 85,5) olan HDP oyu Rererandumda 148 bin 482’ye (% 71. 70) düşmüş.--- Oy Kaybı: 34 Bin 838
Batman’da 1 Kasım: 177 bin 129( % 68,2) Referandum; 168 bin 376 (% 63,6) --- Oy Kaybı: 8 Bin 753
Siirt’te 1 Kasım: 81 bin 702 (% 58.28) Referandum: 74 bin 365 (% 52. 19) --- Oy Kaybı: 6 Bin 737
Yine Bingöl’de 1 Kasım: 38 bin 65 (29,5) iken Referandumda Hayır: 36 bin 273 (% 27,43) olarak yansımış. --- Oy Kabı: Bin 792
Rakamlar HDP’nin tüm Kürt illerinde oy kaybettiğini gösteriyor. Referandum sonucunu yüzdelik yerine oy sayısı olarak bakıldığında diğer partilerdeki ittifaklardan bağımsız kitlesel bir kayıp yaşandığı aşikar. Kürt illerinde yaşayan tüm yazarlar, savaşın şehirlere taşınmasının ve PKK’nin silahlı mücadele ısrarının kaybettireceği tezini işliyorlardı. Karşı cenahta MHP’nin açık bir taraf olarak görülmesine rağmen bu kayıpların yaşanması HDP’yi düşünmeye sevk etmelidir. Kürtleri merkeze almak yerine Türk solu yada Kandil'deki baronları merkeze almanın bir bedeli olduğunu görmesi HDP için olumlu olmanın yanında Kürtler için de bir kazanımdır.
Sistem, Sanıldığı Gibi Ak Parti-MHP Koalisyonu ile Kazandırmayacak
Öte yandan MHP’yle kurduğu ittifak ardından Türk milliyetçiliği söylemlerine kayan AK Parti’nin de Türkiye genelinde beklediği desteği alamadığı görülüyor. Türkiye genelinde AK Parti, MHP ve BBP’nin oy oranları 1 Kasım’da yüzde 61.9 iken referandumda % 51,4'e inmesi ciddi bir kaybın yaşandığını gösteriyor. AK Parti’nin de son dönemlerdeki politikalarının kaybettirmesi yanında en büyük kaybın MHP tabanında yaşandığı belirtiliyor.
MHP oylarının Hayır’a kayması, oy hesabından ziyade sistemin geleceğine dair de bir ezber bozdu. Çünkü yüzde 51 oranının aranacağı yeni sistemde genel kanı, AK Parti ile MHP’nin blok halinde seçimleri alacağı öngörüsüne dayanıyordu. Solcu muhalefetin en büyük korkusu da buydu. Ancak cumhurbaşkanlığı seçiminden önce bizatihi referandum bunun gerçekliğini tartışmalı hale getirdi. Yani gelecek seçimler MHP ile ittifak kuracak olan AK Parti için çantada keklik değil, olmayacak gibi. AK Parti, iktidar olmak istiyorsa Kürtler de dahil toplumun diğer kesimlerine yönelik politikalar geliştirmeli. Yoksa MHP ile kurduğu ittifakın rahatlığı ve Milliyetçi hoyratlığa kayması onu alaşağı etmekten kurtaramayacak.
http://www.yonelishaber.com/rakamlarla-hdp-nin-oy-kaybi-ve-ak-parti-mhp-nin-yetmezligi-6206yd.html
