Kuveyt’in işgali sonrası azınlık Sünni inancında olan diktatör Saddam Hüseyin'in devrilmesinden sonra Ortadoğu'da dengeler hızla değişti ve İran'ın etkinliği arttı. Filistin halkı yerine İran molla rejiminin yayılmacı siyasetine hizmet eden Hamas'ın İsrail'e karşı başlattığı soba borçlarından bozma roketler ile başlattığı saldırının bedelini mazlum Filistin halkının ödedi. On binlerce çocuk ve sivil yaşamını kaybetti, milyonlarca insan yerinden yurdundan göç etmek zorunda kaldı. Alt yapısı çöken Gazze'de "taş-taş üstünde" kalmadı. Hamas’ı İsrail'e saldırtmak ile yetinmeyen molla rejimi bu sefer Lübnan'da devlet içinde devlet olan Hizbullah örgütünü devreye soktu. Netanyahu yönetimi silah gücü ve teknolojik üstünlüğünü kullanarak iki örgütün liderlerine ve kadrolarını önemli kayıplar verirdi. İran'ın "dost pazarda görsün" diye İsrail'e yanıt vermek için attığı birkaç rokete rağmen Saddam sonrası İran mollalarının oluşturmak için yoğun çaba harcadığı "Şii Hilali" Hamas ve Hizbullah’ın yenilgisi ile çöktü.
Bu çöküşten en çok etkilenen İran ve Rusya'nın desteği ile ayakta durabilen diktatör baba Esad'ın darbe ile kurduğu BAAS rejim oldu. Kısaca İran "Kaş yapmak isterken" kendi gözünü çıkardı.
ABD'de yapılan seçimi kazanan Donald Trump'ın henüz koltuğuna oturmadığı bu günlerde, İran molla rejimi devre dışı kalarak milislerini Suriye'den çekmesiyle birlikte İsrail ile Hizbullah arasında imzalanan ateşkes sonucu 2017 yılında aldığı yenilgi ile geri çekilen El Kaide Örgütü'nün şubesi de denilen HTŞ örgütü (Heyet Tahrir eş-Şam) ve Türkiye'nin eğitip donattığı SMO (Suriye Milli Ordusu) ile irili ufaklı Sünni cihatçı örgütler Halep’i ele geçirmek için saldırıyı başlattılar.
Bu güçler kısa sürede çevre köyler ile birlikte Halep’in merkezini ve Şam ile ulaşımın sağladığı için stratejik öneme sahip M4 ve M5 karayollarındaki kontrol noktalarını ele geçirdiler. Şam yönetimi bu saldırı karşısında geçici olarak geri çekildiğini açıkladı.
Haleb bilindiği gibi Suriye'nin Şam'dan sonra ikinci büyük kenti ve Kürdlerin de yoğun yaşadığı önemli bir ticaret merkezi.
Suriye'de Türkiye, İran, Rusya'nın silahlı güçleri ve kontrol ettikleri bölgeler var.Ayrıca Turkiye'nin desteklediği SMO'su, Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu ile Türkiye'nin de terör örgütü diye kabul ettiği HTŞ ve etrafına topladığı cihatçı gruplar var.
Fırat'ı doğusunda da ABD'ile birlikte Türkiye'nin PKK'li diye değerlendirdiği YPG'nin ve rejim muhalifi Arap'lar ve gayrı müslimler ile oluşturduğu özerk bir bölge var. Birde henüz ortada görülmeyen ama yaşanan olaylar ile ilgili önemli siyasal etkisi olan İngiltere var.
Türkiye televizyonları Suriye Geçici Devlet Başkanı'nın düzgün Türkçesi ile yaptığı açıklamaları veriyor. Rusya'nın desteği olmadan ayakta duramayan Esad yönetimine karşı henüz kesinlik kazanmayan içeriden darbe söylentileri de dolaşıma sokuldu.
Bütün bu gelişmelerden Türkiye’nin beklentisi Suriye'de Geçici Devlet Başkanı ve Sünni cihatçı gruplara verdiği destek ile ABD'ye karşı elini güçlendirip Rojava’da YPG'nin olası otonomi ile statü kazanmasına engel olmak ve İran'dan geriye kalan boşluğu Suriye'de doldurmak istiyor.
Türkiye'nin yıllardır hazırlığını yaptığı bu tavrına karşı ABD ve Ukrayna ile savaşta Kuzey Kore'den asker yardımı almak zorunda kalan Rusya nasıl yanıt verecek? Sıranın kendisine geldiğini gören İran'ın Suriye'deki güç kaybına tepkisi ve Türkiye ile olan ilişkilerine nasıl yansıyacak? Yanıt bekleyen bu sorular ile birlikte merak edilen Türkiye ÖSO ve BMGK gibi terör örgütü olarak kabul ettiği HTŞ ve irili ufaklı İslami cihatçı örgütler ile ilişkilerini nereye kadar devam ettirebilecek?
İsrail ile İran arasındaki roket savaşı şimdilik beklemede. Haleb'in el değiştirmesi Esad rejimi ile İran, Irak ve Rusya'nın da Ortadoğu’da ağır darbe almasına yol açtı. Ayrıca Halep’in cihatçı grupların eline geçmesinin etkileri sadece Rojava'da değil Erbil ve Kerkük'te de olacaktır.
Yapılan yorumlara göre Ukrayna ve Suriye'nin geleceğini Putin ile Trump arasındaki pazarlığın belirleyeceği söyleniyor. Bu pazarlıkta Ukrayna'dan yana tavır alan İngiltere'nin tavrı da sonucu etkileyecek.
Trump'ın başkanlığı devralması ile gelişmelerin nelere gebe olduğunu bekleyip göreceğiz.
