Ebola hastalığına neden olan virüs mutasyon geçirmeye başladı. Şu ana kadar üç yüzden fazla çeşidi tespit edildi. Bilim adamları, bu mutasyonun hastalığın hızla yayılmasına katkıda bulunduğunu ve evrensel bir aşının gelişimine engel olduğunu düşünüyor.
Birleşmiş Milletler (BM) Ebola Acil Müdahale Misyonu Başkanı Anthony Banbury, insanlığın Ebola’ya karşı mücadelede şimdilik virüsün galip geldiğini ifade etti.
Ebola virüsü hızla mutasyon geçiriyor. Günümüzde bu virüsün 6 türü biliniyor. Her biri de hızla çeşitleniyor. Halihazırda ne kadarının meydana geldiğini net hesaplamanın imkansız olduğunu ifade eden İvanovskiy Viroloji Araştırma Enstitüsü uzmanı Prof. Aleksandr Butenko şunu söyledi:
“1976 yılında Zair’de (Kongo) keşfedilen virüsün ilk türü dışında ondan farklı olan genotipleri mevcut. Bunlardan biri Ebola-Sudan’dır. Bir de Fildişi Sahili’nde çıkan virüs var. Uganda’da tespit edilen bir türü var. Ayrıca, Filipin maymunlardan kaynaklanan ve ABD ile İtalya’da izole edilen Reston virüsü var. Daha sonra, Filipinler ve Endonezya’da doğada aktif şekilde dolaşan bir virüsün olduğu ortaya çıktı, sahipleri arasında domuzları da kattı, ancak tek farkı patojenitete sahip olmamasıdır. Ebol virüsünün en son genotipi de İspanya’da yarasalardan çıktı. Böylece, prototip Ebola virüsünden farklı olan heterojen virüsler grubu ortaya çıktı. Böyle bir çeşitlilik, evolüsyonun yürüdüğünü gösteriyor. Bu yüzden mutasyonlar mutlaka olacak.”
En kötüsü ise her bir çeşidin kendine özgü bir aşının geliştirilmesini gerektirmesidir. Örneğin, Ebola-Zair ve Ebola-Sudan virüslerine karşı aşılar uzun zamandır mevcut. Ancak sadece geliştirildikleri suşlara karşı başarılılar. Yani Ebola-Zair aşısı, Ebola’nın diğer türlerine karşı etkisizdir.
Kompleks bir aşıya ihtiyaç var. Halihazırda tüm dünyadaki uzmanlar bu tür aşının üzerinde çalışıyor. İlerleme kaydedildi ancak seri üretimine henüz yarım yıl-bir yıl var. Geçtiğimiz günlerde Çin, Batı Afrika ülkelerine deneysel JK-05 aşısını göndermeye karar vermişti. Aşı, acil durumlarda Çin ordusunun ihtiyaçlarını karşılamak için Çin Askeri Tıp Akademisi tarafından geliştirilmişti. Sağlık uzmanları, Ebola enfeksiyonu tehdidi durumunda bu aşıyı üzerinde denemeye hazırlar. Ancak seri üretimine henüz izin verilmiyor.
Bu arada epidemi boyutu genişliyor. ABD’de ikinci Ebola vakası kayda geçti. Virüsü kapan her iki kişi, Teksas hastanesinde geçen hafta Ebola’dan ölen Liberyalı hasta Eric Duncan’ı tedavi eden sağlık çalışanı.
Sorun şu ki hastalığın ilk belirtileri grip veya soğuk algınlığına benziyor. Bunlar halsizlik, ateş, boğaz ağrısıdır. Ancak birkaç gün sonra kusma, ishal, döküntü, iç ve dış kanamalar ortaya çıkıyor. Bunlar olunca hastalığı teşhis etmek kolaylaşıyor ve hasta izole ediliyor ancak genellikle artık geç oluyor. ABD’de 130 kişi aranıyor. Hepsi, uçuş sırasında kötüleşen ancak Ebola yakaladığını düşünmeyen hemşireyle aynı uçakla bulunmuşlardı. Halihazırda hastanede bulunan hemşire, Ebola hastasıyla temasa geçtiği hastanenin yönetimini kendisine gereken kişisel koruma araçlarını sağlamamakla suçluyor. Özel olarak kurulan acil sağlık grubu, kaç kişinin hemşireden virüs kaptığını tespit etmeye çalışıyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre bugün itibariyle yaklaşık 9 bin Ebola vakası kaydedildi. En yakın zamanda epidemiyle başa çıkılmazsa yıl sonuna doğru her hafta yaklaşık 10 bin kişi hastalanacak.
