NASA Ötegezegen Arşivi’ne en son eklenen 65 gezegenle birlikte ötegezegen sayısı dün 5 bine ulaştı. Bu arşiv, birden fazla yöntemle varlığı doğrulanmış, hakemli bilimsel dergilerde yayımlanmış ötegezegenleri içeriyor.
Güneş Sistemi’nin dışında, başka yıldızların yörüngelerinde dönen gezegenlere, "ötegezegen" adı veriliyor.
Bilim insanları son derece gelişkin araçlar sayesinde giderek daha fazla sayıda ötegezegen adayı keşfediyor. Ancak bunların teyit edilmesi için ileri araştırmalar gerekiyor ve ötegezegenlerin yüzeyinde neler olduğuna dair fikir edinmek hâlâ çok zor.
NASA Ötegezegen Bilim Enstitüsü’nde görev alan, arşivden sorumlu bilim insanı Jessie Christiansen, "Bu sadece bir sayı değil" dedi:
Her biri yeni bir dünya, yepyeni bir gezegen. Her biri için heyecanlanıyorum çünkü onlara dair hiçbir şey bilmiyoruz.
Güneş Sistemi’nin dışındaki ilk gezegenler 1990'larda keşfedilmişti. 2000'lerin başındaysa sadece 100 kadar ötegezegen teyit edilebilmişti. O yüzden uzmanlar bugünü, "ötegezegen keşiflerinin altınçağı" diye niteliyor.
Bu gök cisimleri, "gezegen avcısı" diye nitelenen güçlü teleskoplar sayesinde tespit ediliyor. Bunlar arasında Spitzer Uzay Teleskobu, Kepler Uzay Teleskobu ve Geçiş Halindeki Öte Gezegen Araştırma Uydusu gibi uzay araçları yer alıyor.
Şimdiye kadar, teyit edilen ötegezegenlerin yüzde 30'u gaz devlerinden oluşuyor. Jüpiter veya Satürn gibi gazdan oluşan gezegenler, bu sınıfta yer alıyor.
Keşfedilen gezegenlerin yüzde 31'i süper Dünya ve yüzde 35'i de Neptün benzeri diye niteleniyor. Dünya'nın kütlesinden daha büyük, fakat gaz devlerinden çok daha küçük gezegenlere "süper Dünya" adı veriliyor.
Bilinen ötegezegenlerin yalnızca yüzde 4'ü Dünya veya Mars gibi kayalık gezegenlerden oluşuyor.
Arşive yeni eklenen 65 gök cismi, çoğunlukla süper Dünya ve Jüpiter boyutunda gezegenleri içeriyor. Araştırmacılar bunlar arasında Dünya büyüklüğünde iki gezegenin yer aldığını belirtiyor. Ancak söz konusu gezegenlerde sıcaklık 327 santigrat dereceye ulaşıyor. Yani bunlar yaşanabilir olmaktan çok uzak.
Ancak ötegezegen keşifleri hızlandıkça, yaşanabilir koşullara sahip olduğu anlaşılan gezegen sayısı da artıyor. Ayrıca hesaplamalar, Samanyolu Galaksisi'nde en az 300 milyon yaşanabilir gezegen olduğunu gösteriyor.
Christiansen, "Bu görevi aldım çünkü eskiden ötegezegen keşfi yepyeni ve çok heyecan verici bir şeydi" ifadelerini kullandı:
Şimdi, neredeyse sıradanlar. Meslektaşım David Ciardi geçen gün şuna dikkat çekti: Bugün insanların yarısı, ötegezegenlere dair bilgi sahibi olmadığımız bir zamanda hiç yaşamadı.
