Filistinli grupların Hamas'ın silahlı kanadı el Kassam Tugayları'nın öncülüğünde İsrail'e yönelik başlattıkları saldırının ardından Avrupa Birliği'nin (AB) önce Filistin'e yardımları dondurması ardından vazgeçmesi tartışma yarattı. Almanya ve Avusturya'nın Filistin'e yönelik 'kalkınma yardımlarını' askıya alması üzerine Fransa, Belçika ve İspanya yardımların süreceğini açıkladı. İngiltere'de benzer bir açıklamayla Filistin'e yönelik yardımların süreceğini duyurdu.
Almanya Kalkınma Bakanlığı, Filistin'e yapılan ödemelerin "kapsamlı olarak gözden geçirildiğini ve geçici olarak durdurulduğunu" açıkladı. Kalkınma Bakanı Svenja Schulze, "Bu zor zamanda İsrail ile tam dayanışma içindeyiz. Filistin topraklarındaki halka verdiğimiz desteğin barışa hizmet etmesi konusunda her zaman hassas olduk. Ancak İsrail'e yönelik bu saldırılar korkunç bir dönüm noktasıdır. Bu nedenle Filistin topraklarına yönelik tüm taahhüdümüzü gözden geçireceğiz" ifadelerini kullandı.
Baerbock: İnsani yardımlar sürmeli
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ise n-TV'ye yaptığı açıklamada, Filistin topraklarında insani yardımın sürdürülmesi gerektiğini ifade etti. Baerbock, Almanya'nın hiçbir terörist grubu finanse etmediğini ve Filistin yönetimine doğrudan ödeme yapılmaması için BM ve STK'lerle işbirliği yaptığını vurguladı. Almanya Federal Meclis Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Michael Roth da Filistin topraklarında insani yardımın sürdürülmesini istedi.
Almanya Dışişleri Bakanlığı, bugüne kadar 73 milyon Euro'luk insani yardımda bulunmuştu. Almanya'nın gönderdiği tutarın büyük çoğunluğu uluslararası sivil toplum örgütleri ve Birleşmiş Milletler (BM) aracılığıyla gıda yardımı ve sağlık hizmetleri için kullanılıyor. Almanya Kalkınma Bakanlığı ise bu yıl ve gelecek yıl için Filistin topraklarına yönelik ikili kalkınma işbirliği için yaklaşık 125 milyon euro taahhüt etmişti.
Avusturya da yardımı durdurdu
Avusturya da yardımları durduran ülkelerden oldu. Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg, toplam 19 milyon Euro'luk yardım projelerini askıya aldıklarını söyledi. Schallenberg, ORF radyosuna, "İşler eskisi gibi olamaz. Bu nedenle kalkınma işbirliği kapsamındaki tüm ödemeleri şu an için donduruyoruz" dedi.
Fransa, AB'nin yardımlarının devamını istiyor
Almanya ve Avusturya'nın açıklamalarının ardından birçok ülke de yardımların durdurulmasına karşı çıktı. Fransa Dışişleri Bakanlığından BFMTV'ye yapılan açıklamada, Fransa'nın AB'nin Filistin'e yönelik yardımların askıya alınmasına karşı çıktığı belirtildi. Açıklamada, "Filistin halkına doğrudan fayda sağlayan yardımların askıya alınmasından yana değiliz ve bunu dün AB Komisyonuna belirttik" ifadesine yer verildi. Su, sağlık, gıda güvenliği ve eğitim alanlarında Filistin halkını desteklemek amacıyla özellikle BM aracılığıyla yapılan yardımların Filistin halkının doğrudan ihtiyaçlarını kapsadığının altı çizilen açıklamada, bu yardımların Fransa'nın taahhütleriyle tutarlı olduğu vurgulandı.
İspanya: Yardıma devam
İspanya da AB'nin Filistin'in kalkınmasına yönelik mali yardımlarının durdurulmasına karşı olan ülkelerden. Resmi bir açıklama olmasa da hükümet kaynaklarına dayandırılarak resmi haber ajansı EFE dahil bazı basın organlarında, hükümetin AB'nin yardımı durdurma kararıyla ile hemfikir olmadığıyla ilgili haberler yayımlandı. İspanya, konunun bugün video konferansla yapılacak AB Dışişleri Bakanları Toplantısında gündeme alınmasını istedi.
Belçika: İnsani yardım sürecek
Belçika da Filistin'e insani yardımları sürdüreceğini açıkladı. Belçika Kalkınma İşbirliği Bakanı Caroline Gennez, Belçika radyosu Radio 1'e yaptığı açıklamada, Filistin'deki durumu yakından takip ettiklerini, yardımların sürmesini amaçladıklarını, diğer AB üyeleriyle istişare içinde tutum belirleyeceklerini söyledi. Gennez, Belçika'nın Filistin'de herhangi bir makama doğrudan yardım sağlamadığını, yardımların yerel ortaklar aracılığıyla ihtiyaç sahibi halka yapıldığını bildirdi. Belçika, gelecek 5 yıl için Filistin'e 70 milyon euro yardım taahhüdünde bulunmuştu.
İngiltere yardımı durdurmayacak
AB üyesi olmayan İngiltere'nin de yardımı kesme gibi bir niyeti bulunmuyor. İngiliz basınında yer alan haberlere göre, hükümetten bir kaynak, BM aracılığıyla Filistin'e verilen milyonlarca dolarlık dış yardımı sona erdirme planlarının olmadığını belirtti. Ancak İngiltere'yi Avrupalı muadilleriyle aynı çizgiye getirmek için ödemelerin gözden geçirilebileceğini öne sürdü.
İrlanda AB'nin ilk kararına karşı çıktı
İrlanda da AB Komisyonu'nun 691 milyon euro'dan fazla yardımı incelemeye alma kararını reddeden ülkeler arasında yer aldı. İrlanda Dışişleri Bakanlığından bir sözcü, AB Komisyonunun komşuluk ve genişlemeden sorumlu üyesi Oliver Varhelyi’nin tek taraflı kararının "yasal dayanağı olmadığını" belirterek, "yardımın askıya alınmasını desteklemediklerini" söyledi. Sözcü, AB Komisyonu'ndan bu karara dayanak olacak yasal zemini izah etmesini istediklerinin altını çizdi.
AB'nin çelişkili açıklamaları ve geri adımı
AB, Filistinli grupların İsrail'e saldırısından sonra Filistin'e yönelik yardımlarla ilgili dün çelişkili açıklamalar yapmıştı. Önce AB Komisyonu Üyesi Oliver Varhelyi, sosyal medya platformu X'te, Hamas'ın İsrail'e saldırıları gerekçesiyle Filistinlilere yönelik toplam 691 milyon euro'luk tüm kalkınma yardımlarını gözden geçirme, tüm ödemeleri dondurma kararı aldıklarını açıklamıştı. Ardından AB Komisyonunun insani yardımlardan sorumlu üyesi Janez Lenarcic, yine X platformundan, "AB'nin, ihtiyaç sahibi Filistinlilere insani yardımları gerek duyulduğu sürece devam edecek" açıklamasında bulundu.
'Ödemeler askıya alınmayacak'
Kısa süre sonra AB Komisyonu, Filistin'e mali yardımlar hakkında resmi açıklama da yayımladı ve Filistin'e yönelik yardımlarını acilen gözden geçirmeye başladığı vurgulandı. Komisyon, İncelemenin Avrupa Sivil Koruma ve İnsani Yardım Operasyonları (ECHO) kapsamında sağlanan insani yardımları kapsamadığının altını çizdi ve "Bu arada herhangi bir ödeme öngörülmediği için ödemeler askıya alınmayacaktır" ifadelerini kullandı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de vadesi gelen ödemelerin askıya alınmayacağını söyledi. Borrell, "Tüm Filistin halkını cezalandıracak biçimde ödemelerin askıya alınması, AB'nin bölgedeki çıkarlarına zarar verecek ve teröristleri daha da cesaretlendirecektir" ifadesini kullandı.
