nükleer anlaşmanın yeniden uygulanmasını istiyor.
Ancak şu anda Washington ve Tahran arasında, anlaşmayı yeniden canlandırmak için ilk adımı kimin atması gerektiği konusunda belirsizlik yaşanıyor.
İran anlaşmaya dönmek için ABD yaptırımlarının kaldırılmasını ön koşul olarak sunarken, yeni ABD hükümeti, Tahran'dan önkoşul getirmeden önce anlaşmaya uymasını talep ediyor.
Bununla birlikte ABD geçen hafta Nükleer Anlaşma‘yı imzalayan ülkelerle yapılan gayri resmi görüşmelerde AB'nin anlaşmaya dönüşü yeniden müzakere etme daveti kabul etti.
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) Başkanı Rafael Grossi, Tahran'daki görüşmelerden sonra pazar akşamı yaptığı açıklamada, varılan uzlaşma gereği İran’ın nükleer faaliyetleri konusunda teknik incelemeler yapmakla yükümlü tek bağımsız kuruluş olan UAEK'nin bu ülkedeki denetimlerine üç ay daha sınırlı bir şekilde devam edeceğini belirtti.
İran ABD'nin Tahran'a yönelik yaptırımlarını gevşetmemesi durumunda, UAEK denetçilerinin 23 Şubat Salı gününden itibaren nükleer tesislerinin bir kısmına erişimini kısıtlamakla tehdit etmişti.
Grossi, Tahran dönüşü Viyana'da yaptığı açıklamada görüşmeler neticesinde "geçici bir teknik anlaşma" sağlandığını, buna göre gelecekte UAEK'nin nükleer tesislere "daha az erişim" sağlayacağını kaydetti. Ancak Grossi, varılan uzlaşmaya göre "gerekli kontrol ve doğrulama seviyesinin korunmasının" mümkün olacağını söyledi. Grossi, UAEK'nin kısıtlanacak faaliyetleri hakkında bilgi vermezken, İran'da görevli kurum denetçilerinin sayısının aynı kaldığını ve kısa vadeli kontrollerin de yapılabileceğini belirtti.
UAEK'den yapılan açıklamada İran'ın nükleer tesislerle ilgili faaliyet ve ekipman kayıtlarını aktarmayacağı belirtildi. Veri aktarımından güvenlik kameralarının kaydettiği görüntülerin kast edildiği tahmininde bulunan UAEK, gelecek üç ay için yaptırımların tamamen kaldırılması halinde ise tüm verilerin yeniden kendilerine iletilmeye devam edileceğini kaydetti.
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi ABD, İngiltere, Çin, Rusya, Fransa ile Almanya ve Avrupa Birliği (AB) arasında nükleer anlaşma olarak bilinen Ortak Kapsamlı Eylem Planı (JCPOA) 2015 yılında imzalanmıştı. Anlaşma, İran'ın nükleer programından vazgeçmesi karşılığında İran ile ekonomik ilişkilerin normalleştirilmesini ve bu ülkeye uygulanan yaptırımların kaldırılmasını öngörüyordu.
Ancak, ABD'nin eski Başkanı Donald Trump, selefi Barack Obama döneminde imzalanan anlaşmayı "tamamen yetersiz" bulduğunu belirterek 2018'de anlaşmadan çekilmiş ve İran'a yönelik ekonomik yaptırımları uygulamaya başlamıştı.
Bunun üzerine İran da anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerinden kademeli olarak geri çekilmeye başlamıştı.
