Beyaz Saray’da İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile düzenlenen yemekte Trump, “Yaptırımları kaldırıp onlara bir şans vermeyi çok isterim,” dedi. “Barış yapmak istiyorlar. İran görüşmeleri planladık. Konuşmak istiyorlar.”
ABD’nin Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, iki ülke arasındaki nükleer müzakerelerin “önümüzdeki hafta veya yakın bir zamanda” yapılmasının beklendiğini belirtti. Bu, İran ve İsrail arasında yaşanan 12 günlük çatışmadan sonra Washington ile Tahran arasında ilk resmi diplomatik temas olacak.
Özel yemekten önce basına konuşan Trump, İran’ın ABD ve İsrail ortak saldırılarından “büyük bir darbe aldığını” ancak şimdi diyaloğa hazır göründüğünü söyledi. “Umarım İran ile savaş sona ermiştir,” diye ekledi.
Müzakere tarihine dair sorulduğunda detay vermekten kaçındı: “Şimdilik söylemek istemiyorum, ama yarın okuyacak veya göreceksiniz,” dedi.
İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Mesud Pezeşkiyan ise bu hafta yaptığı açıklamada, ABD ile sorunların diyalog yoluyla çözülebileceğine inandığını ancak ABD ve İsrail saldırılarından sonra güven sorunlarının olacağını belirtti.
Pezeşkiyan, ABD’li muhafazakar podcaster Tucker Carlson’a verdiği röportajda, “ABD ile aramızdaki farkları diyalog ve görüşmelerle çok kolay çözebileceğimize inanıyorum,” dedi.
ABD Başkanı ayrıca İran’ın potansiyelinden övgüyle söz etti: “Petrol gücüne sahipler. Harika insanlar, zeki insanlar, enerjik insanlar—muhteşemler,” diye belirtti. “İran’ın kendisini barışçıl bir şekilde inşa ettiğini görmek isterim. Bir zamanlar Orta Doğu’da zorba idiler, şimdi artık değiller.”
Yemekte Netanyahu, İran’ın Suriye’deki etkisinin azaldığını belirtti ve İslam Cumhuriyeti’ni “burada resmin dışında” olarak tanımladı. Bu değişimin İsrail ile Suriye arasında yeni bir barış sürecinin kapısını açabileceğini ima etti. Ayrıca Trump’a Nobel Barış Ödülü için aday göstermeyi düşündüğünü söyledi.
Trump, Netanyahu’nun Suriye’ye yönelik ABD yaptırımlarının kaldırılmasını istediğini ve bunun kabul edildiğini söyledi. “Yaptırımları kaldırdık çünkü onlara bir şans vermek istiyoruz,” dedi ve İran için de ilerleme kaydedilirse benzer bir kolaylık sağlanabileceğini ekledi.
ABD merkezli İran analisti Mehrzad Boroujerdi, yemekteki açıklamaların Amerikan ve İsrail pozisyonları arasındaki farkı ortaya koyduğunu söyledi.
Boroujerdi, “Netanyahu İran’la herhangi bir müzakereyi hiçbir zaman kabul etmedi ve nükleer programının yok edilmesini savundu,” dedi. “İran’ın nükleer ve füze hedeflerini ‘kanserli tümörler’ olarak nitelendirmesi, İran’ın askeri faaliyetleri üzerinde sürekli kontrol peşinde olduğunu gösteriyor.”
Boroujerdi’ye göre, Trump’ın sözleri Beyaz Saray’ın daha pragmatik bakış açısını yansıtıyor. “Trump bu görüşmelere güçlülük pozisyonundan giriyor,” dedi. “Bu taviz vermek değil, pazarlık gücü meselesi.”
Yemek, İran nükleer tesislerine yapılan saldırılar sonrası Netanyahu ile Trump’ın ilk yüz yüze görüşmesi oldu.
İran, müzakereleri kamuoyuna doğrulamadı ve Trump’ın açıklamalarına yanıt verme
