Paris merkezli Uluslararası Tahkim Mahkemesi'nin Türkiye ile Irak arasındaki petrol ihracatı konusunda verdiği karar sonrası 25 Mart'ta Kürdistan Bölgesi’nden Ceyhan Limanı'na petrol akışının durdurulduğu bildirilmişti.
Irak Petrol Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hayyan Abdulgani Kürdistan Bölgesi petrolünün Türkiyey'ye yeniden sevkiyatına ilişkin Rudaw TV’den Senger Abdulrahman’a konuştu.
Bakan Hayyan Abdulgani ile yapılan röportaj şöyle:
Erbil'de iki gün boyunca petrol ihracatının yeniden başlatılması konusunda Kürdistan Bölgesi yetkilileri ile yapılan görüşmelere ilişkin şunları aktardı:
"Petrol Bakanlığı’ndan iki bakan yardımcısı, bakanlıktan bazı üst düzey yetkili ile şu an Kürdistan Bölgesi'nde Erbil’deyiz. Ziyaretin temel amacı, bölgedeki petrol sahalarından üretimin yeniden başlatılması ve ihraç edilmesi konusunda yaşanan sorunları Doğal Kaynaklar Bakanlığı'ndan kardeşlerimizle çözmekti. Son iki günde bir dizi toplantı yaptık, ilk görüşmeyi Sayın Mesrur Barzani ile gerçekleştirdik, petrolle ilgili tüm konuları ele aldık. Daha sonra Tabii Kaynaklar Bakanlığı, bakanlık üst düzey personeli ve çok sayıda teknik danışmanla kapsamlı bir toplantı gerçekleştirdik.
Dosyanın bütün konuları tüm yönleriyle ele alandı, öncelikle madencilik şirketleri ile imzalanan petrol sözleşmelerinin niteliği tartışıldı. Bildiğiniz gibi sözleşmeler üretime katkı anlamına gelmektedir ancak federal hükümet olarak Anayasa'ya göre bizim bu tür sözleşmelerle bu şekilde muamele etmemiz doğru değil. Bu nedenle değişikliği gidilecek yeni sözleşmelerin örnekleri ve ekonomik modelleri hakkında görüştük. Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Federal Petrol Bakanlığı'na kapsamlı bir şekilde gereken açıklamaları yaptı. Bu sözleşmelerin niteliği, federal hükümete açıklayıcı bir dille içeriği ifade edildi ve anlatıldı. Aynı zamanda bu bilgiler bölgesel hükümeti Petrol Bakanlığı ve şirketlere açıklandı.
Sözleşmeleri Irak anayasasının izin verdiği şekilde hukuka uygun hale getirecek bir projemiz var. Bildiğiniz gibi beşinci tur işletme ruhsatları kapsamında Petrol Bakanlığı birçok şirketle üretim paylaşımı değil kar paylaşımı esasına göre sözleşmeler imzaladı. Allah’ın izniyle sözleşmeleri bu şekilde düzenlemeye karar verdik. Ayrıca Irak-Türkiye petrol boru hattı üzerinden petrol ihracatı da görüşüldü. Birçok nokta üzerinde mutabakata varıldı. Bazı konuların çözülmesi ve açıklığa kavuşturulması gerekiyor.
Kürdistan Bölgesi'ndeki kardeşlerimizden sözleşmelerin mahiyetine ilişkin açıklamalar aldık. Petrol ihracatını yeniden başlatmak amacıyla bu sözleşmeleri araştırıp analiz edeceğiz. Petrol üretimi ve ihracatının hızlandırılması konusunda çok ciddiyiz. Herkesin bildiği gibi federal bütçe kanunu, Kürdistan Bölgesi'ne günde 400 bin varil petrolün teslim edilmesini ön görüyor ve bu petrol, Irak-Türkiye petrol boru hattı üzerinden ihraç edilecek. Irak bütçesi ağırlıklı olarak petrol ihracatına bağlı olduğu için bu dönemde böyle bir geliri bütçeye kazandıramadık. Allah’ın izinliyle, petrol üretimi ve ihracatına bir an önce yeniden başlama konusunda kararlıyız. Bu sözleşmeleri incelemek ve analiz etmek için Bağdat'a döneceğiz, İnşallah önümüzdeki günlerde petrol ihracatı konusunda da anlaşmaya varacağız.
Iraklı Bakan, "Kürdistan Hükümeti'nin sözleşmelerin yeniden gözden geçirilmesi konusunda bir sorunu olacağını düşünmüyorum, daha çok şirketlerin sorunu var. Bu sorunu çözmek için şirketlerle konuşacak mısınız?" sorusuna şu cevabı verdi:
"Başta Doğal Kaynaklar Bakanlığı olmak üzere Kürdistan Bölgesi'ndeki kardeşlerimizle bu konuda istişarede bulunduk. Görüşmeler sonucunda Irak Petrol Bakanlığı, Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve bölgede faaliyet gösteren yabancı şirketlerin temsilcileri arasında ortak toplantı yapılması konusunda mutabakata vardık. Allah'ın izniyle iki taraf da şirketlerin sorunlarını görüşerek herkesi memnun edecek bir çözüme ulaşacak bir mekanizma üzerinde anlaşacaktır."
Kürdistan Bölgesi'nde faaliyet gösteren şirketler, Kürdistan Bölgesi’nin bu dönemde kendilerine 1 milyar dolarlık üretim borcu olduğunu söylüyor. Bu ödemeyi kim yapacak? Daha önce Kürdistan Bölgesi tarafından satılan 3 milyar dolarlık bir ödemeyi daha talep ediyorlar. Bunu nasıl çözeceksiniz? Petrolü vermiş ve parasını almış, sorunlardan biri de bu, siz bu sorunu nasıl çözeceksiniz? sorusuna ise Abdulgani;
"Kürdistan Bölgesi’ndeki kardeşlerimiz, Kürdistan Bölgesi'nde faaliyet gösteren yabancı şirketlerin borçlarını ve taleplerini bize aktardılar. Gelecek günlerde yapacağımız diyalog ve görüşmelerde bunu göz önünde bulunduracağız. Allah’ın izniyle bu konuyu da çözüme ulaştıracağız." cevabını verdi.
Petrol ihracatının yeniden başlamasına ilişkinse Irak Petrol Bakanı Abdulgani; "Allah'ın izniyle iyimseriz, görüşmelerde olumlu bir atmosfer vardı, her iki taraf da petrol ihracatının bir an önce yeniden başlaması konusunda ısrarcıydı." ifadelerini kullandı.
