Rûdaw’dan Nalin Hesen’e konuşan Suriye Parlamentosu Yüksek Seçim Komitesi Üyesi Muhammed Veli, komitenin şu anda saha ziyaretleri gerçekleştirdiğini belirterek şunları söyledi:
"Suriye vilayetlerini ziyaret etme aşamasındayız. Her vilayette aktivistler, hukukçular, siyasetçiler ve akademisyenlerle geniş halk toplantıları düzenleyerek Halk Meclisi (Parlamento) üyeleri seçimleri için geçici sistem belgesini oluşturmayı hedefliyoruz."
Veli, komitenin görevini yakın zamanda tamamlamayı hedeflediğini ekleyerek, "bu seçimlerin gelecek Ağustos ayı sonunda yapılması" umudunu dile getirdi ve seçimlerin tüm Suriye topraklarını kapsayacağını ve tek günde gerçekleştirileceğini belirtti.
Meclisin yeni yapısı
Yeni meclisin oluşum mekanizması hakkında Muhammed Veli, ülkenin yaşadığı mevcut koşulların doğrudan seçim yapılmasını engellediğini, bu nedenle gelecek Parlamento için farklı bir yapının benimsendiğini açıkladı ve ekledi:
"Suriye vatandaşlarının 8 milyonu dünyaya dağılmış durumda. Bu meclisin oluşturulmasının temel amacı geçmiş rejimden kalan, halka düşmanlık temelinde oluşturulmuş yasaları değiştirmek. Geçici Meclis Suriye vatandaşlarına hizmet eden, Suriye’yi ileriye taşıyacak bir anayasayı yapmak.
Şimdiye kadar 5-6 vilayette görüştüğümüz kişilere bildirdiğimiz üzere, gelecek Suriye parlamentosu üyeleri iki şekilde belirlenecek. %70 oranında uzmanlar ve alanında yetkin kişiler, %30 oranında ise toplumun ileri gelenlerinden oluşacak."
Rojava için
Rojava özerk yönetiminin kontrolündeki bölgeleri konusunda ise Suriye Parlamentosu Yüksek Seçim Komitesi Üyesi Muhammed Veli, komitenin Haseke ve Rakka vilayetlerini ziyaret etmeyi planladığını ve tüm bileşenlerin katılımının garantili bir hak olduğunu doğruladı.
Ancak oradaki seçim mekanizmasını siyasi ilerlemeye bağladı ve şunları ekledi:
"Eğer önümüzdeki dönemde Suriye hükümeti ile Demokratik Suriye Güçleri arasındaki anlaşmaya dayalı siyasi bir açılım olursa -ki bu komite içinde tartışma konusu- o bölgelerde seçim yapılma mekanizması belirlenecek. Her vatandaşın hukuk devletine doğru ilerlemek için katılım hakkı vardır."
Temsil ve katılım şartları
Veli, komitenin "seçimlerde bölgelerin katılımı ve temsiliyeti konusunda 2010 yılı istatistiklerini benimseme eğiliminde olduklarını belirtti ve bu sürecin asıl amacının Suriyeliler için çalışacak bir meclis oluşturmak olduğunu vurguladı:
"Gelecek Halk Meclisi'nin çalışması yoluyla Suriye halkının yararına yasalar çıkarmayı hedefliyoruz."
Adaylık şartları
Halk Meclisi (Suriye Parlamentosu) seçimlerine aday olacaklar için aranan şartları hakkında Veli şu bilgileri verdi:
“Dayın Suriyeli olması, ancak iki vatandaşlığa sahip olmak da mümkün. Adayların 25 yaşını doldurmuş olması, tam hukuki ehliyete sahip olması (hapis cezası almamış, ağır bir suçtan hüküm giymemiş, akıl hastalığı çekmemiş), şube veya merkez komitelerinde veya yönetim pozisyonlarında (bakan, vali, milletvekili, temsilci vb.) çalışmamış olması, ordu veya güvenlik üyesi olmaması (resmi olarak istifa etmedikleri sürece).”
Suriye Parlamentosu Yüksek Seçim Komitesi Üyesi Muhammed Veli, Esad rejimi tarafından Suriye vatandaşlığından çıkarılan Kürtlerin seçimlere aday olma hakkına sahip olduklarını, bu nedenle komitenin adayın Mayıs 2011'den önce Suriye vatandaşı olması şartını koyduğunu açıkladı.
Yasal çerçeve
Haziran ortasında Suriye Geçici Devlet Başkanı Ahmed eş-Şera, 2025 yılı 66 sayılı başkanlık kararnamesi ile Muhammed Taha el-Ahmed başkanlığında "Halk Meclisi Seçimleri Yüksek Komitesi" adıyla bir komite oluşturulmasını öngören kararnameyi yayımladı.
Kararnameye göre Halk Meclisi 150 üyeden oluşacak ve nüfusa göre vilayetlere dağıtılacak. Üyelerin üçte biri Cumhurbaşkanı tarafından atanacak, üçte ikisi ise seçim komisyonları tarafından seçilecek.
Vilayetlere göre dağılım şöyle: Halep (20), Şam (11), Şam Kırsalı (10), Humus (9), Hama (8), Lazkiye (6), Tartus (5), İdlib (7), Deyrezzor (6), Haseke (6), Rakka (3), Dera (4), Süveyda (3), Kuneytra (2) üye.
