Avrupa Konseyi Irkçılık ve Hoşgörüsüzlükle Mücadele Komisyonu (ECRI) tarafından hazırlanan raporda, kamu denetçiliği, “tarihi azınlıkların” hakları ve sığınmacılar gibi konularda son yıllarda ilerleme kaydedilmiş olsa da Suriyeli sığınmacılar, Kürtler, Romanlar ve LGBT gruplarının durumlarının “kötüye gittiği” görüşüne yer verildi.
Rapora göre, Türkiye’de nefret söylemlerinin büyük çoğunluğu polis ya da yargıya ihbar edilmiyor, ihbar edilenlerin çoğunluğu cezalandırılmıyor. Raporun bu bölümünde, “Kürtler, Aleviler veya Müslüman olmayan cemaatleri hedef alan nefret söylemlerinin bir yargı organı önünde cezalandırıldığına dair ECRI’nin elinde hiçbir bilgi bulunmamaktadır” deniyor.
ECRI raporunda PKK ile mücadeleye de değinildi. “PKK’ye karşı güvenlik operasyonları” olarak tanımlanan bu mücadele sırasında “etnik kökenden ötürü kişi veya gruplara karşı doğrudan veya dolaylı ayrımcılıktan kaçınılması, Kürtlerin veya diğer sivillerin ölmeleri veya yaralanmalarına karşı önlem alınması” istendi.
Raporda, Türkiye\'nin yerlerinden edilen Kürtlerin geri dönüşü ile ilgili gösterdiği çabalara karşın hala 1 milyon Kürdün yerlerinden edildiği belirtildi. Bunların yeşil kart sahibi olmalarına karşın, geniş bir hükümet desteği alamadığı vurgulandı.
Türkiye ise yanıtında köye geri dönüş projesinin devam ettiğini belirterek 1999-2015 arasında, 14 ilden 386 bin 360 kişinin ayrıldığını ve bunların 187 bin 861\'inin geri döndüğünü belirtti
Türk hükümeti raporun bu bölümüne tepki gösterdi. Ankara, PKK’ye karşı yürütülen terör operasyonlarının raporda “ırkçı şiddet” başlığı altında işlenmesi ve “Kürt militanlar” teriminin kullanılmasını eleştirdi.
Rapordaki en çarpıcı tespitler siyaset dünyasındaki nefret söylemiyle ilgili. ECRI, devletin en üst kademelerinde görev yapan bazı siyasiler ve toplumda yakından tanınan ünlü şahsiyetlerin “giderek artan biçimde nefret söylemi yaydığı” görüşünde. Raporda “kaygı verici” olarak tanımlanan bu duruma örnek olarak Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek ve şarkıcı Yıldız Tilbe’nin geçtiğimiz yıllarda TV ya da sosyal medyada kullandıkları bazı ifadeler gösterildi. Nefret söyleminin 2015 yılındaki seçim kampanyalarında “zirve yaptığı” ve bu tür söylemlerin “toplumda mevcut bölünmeleri daha da arttırdığı” not edildi.
