Gazete Duvar'da Madrid'de yapılan NATO Zirvesi'nde Türkiye, Finlandiya ve İsveç arasında imzalanan üçlü mutabakat ve zirvede yaşananları, Türkiye'nin durumunu değerlendiren Taştekin, "Erdoğan koz kullanma ustası, yine kendi oyununu iyi oynadı." açıklamasını yaptı.
Taştekin'in açıklamasının satır başları:
Türkiye ve bölgesel barış adına bir iyilikten bahsetmiyorum. ABD ve İngiltere’nin koç başlığındaki müttefiklerin Rusya’ya karşı yakaladığı tarihi anı mahvedebileceğini hissettirdi. Şoke eden bir çıkıştı. Bununla pazarlığın kapısını araladı. Joe Biden’la görüşmesi, zirvede “NATO genişlemesinin yolunu açan” lider olarak neşeli bir ortamda bulunması, tebriklerle karşılaşması Erdoğan için kişisel tecridin yarılması anlamına geliyor. İçeride şartlarını kabul ettiren lider olarak da kendi tabanını yeniden konsolide edebileceği bir görüntü yakaladı. İyiden kastım bu. Peki kilidi açan üçlü mutabakat Erdoğan’ın aradığı koşulları gerçekten taşıyor mu?
Mutabakatta PYD ve YPG’nin adının geçmesi İsveç ve Finlandiya açısından taviz, bunlar için “terör örgütü” tanımının kullanılmaması Erdoğan açısından geri adım sayılır. PYD ve YPG’ye desteği kesme taahhüdü fiiliyatta olmayan bir şeye tekabül ediyor. Bu taahhüt Suriye’nin kuzeydoğusundaki (Rojava) kurumlara insani yardımı kesmeyi içeriyor mu? İsveç ve Finlandiya bunu böyle anlamayabilir. Temaslar artık Kuzey Doğu Suriye Özerk Yönetimi, Demokratik Özerk Meclisi ve bunlara bağlı kurumlar üzerinden geliştiriliyor. Mutabakat tanımlamalar içermediği için bu konuda kaçış koridorları bırakıyor. Belki bazı simgesel isimler buralarda artık alenen ağırlanmayacak. Fakat Brüksel ve Paris gibi yerlerde ağırlanmaya devam edecekler. Erdoğan bu taahhüdü gürültü koparmadan kapalı kapılar ardında alabilir miydi? Sanırım alırdı. Erdoğan’ın diğer koşulu iade dosyalarıyla ilgili. Bu konuda iş birliğinin artırılması sözü veriliyor. Ama son sözü söyleyecek makam İsveç ve Finlandiya yargısı. Erdoğan’ın özensiz arama listelerinin karşısına iç hukuk ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi konulacaktır.
Şimdi Erdoğan, bu iki maddeyle kendi ifadesiyle NATO’yu terörü destekleyenler kulübü olmaktan arındırmış mı oldu? PYD ve YPG’ye destek konusunda asıl muhatap ABD. İsveç ve Finlandiya’nın bu konudaki rolü ve yeri Batılı müttefikler arasında sona kalır. Biden yönetimi krizin muhatabının kendileri olmadığını, Türkiye’nin sorununu İsveç ve Finlandiya ile konuşması gerektiğini vurguladı. Elbette üç tarafla da görüşmeyi eksik etmediler. Fakat Washington’ın stratejisi bunun ABD’nin sorunu olmadığı vurgusu üzerineydi. Böylece YPG-SDG’yi silahlandıran ana aktörün rolünü tartışma dışı bırakmış oldular. Bu ülkeler PKK'yi zaten terör örgütü olarak kabul ettikleri için bu konuda işbirliği, takip ve tedbir sözleri Ankara'nın baskı yapma şansını artırır fakat bu zafer olarak değerlendirilebilecek bir sonuç sayılmaz.
Diğer önemli koşul, Suriye’deki askeri harekatlar nedeniyle Türk savunma sanayine getirilmiş kısıtlamaların kaldırılmasıydı. Karşılık buldu. Fakat fiilen silah satışını garantileyen bir durum söz konusu değil. Türkiye’ye bir şey satmak durumunda değiller. Bürokratik engellerle süreci sonsuza kadar oyalayabilirler. Pek çok AB üyesinin eşlik ettiği yaptırımlar bunlar. İsveç ve Finlandiya’nın verdiği söz ötekileri bağlamıyor. Bu da yine sessiz bir diplomasi masasında alınabilecek bir sonuçtu. Elbette bu mutabakat İsveç ve Finlandiya’nın iç siyasetine her zaman nüksetmeye hazır bir sancı bırakacaktır. Bir kere tevili ne denli farklı olursa olsun Ankara bu mutabakatı Demokles’in Kılıcı gibi Stockholm ve Helsinki’nin tepesinde sallandıracaktır. Ankara’dan gelen talepler bu ülkelerin kendi kurumları arasında gerilimler yaratabilir. Çıkan her arızada Türkiye’nin veto kartı önlerine yine gelebilir.
Haberin tamamı için tıklayın...
