Federal Kürdistan Bölgesel Yönetimi tarafından gönderilen petrolün uluslararası piyasalara Türkiye üzerinden aktaracağı haberi, bazı diplomatik sorunlar yaratabilir.
Kürdistan bölgesinden Türkiye’deki Ceyhan terminaline iletilen petrol, Aralık ayından bu yana depolanıyor. Türk ve Kürt bakanları, terminalin doluluk kapasitesine yaklaşması nedeniyle bu ay ilk petrol satışını gerçekleştirmeyi amaçlıyor.
Kürdistan\'dan Türkiye’ye her gün yaklaşık yüz bin varil petrol ithal ediliyor. Uzmanlar, bu oranın artacağı görüşünde. Milliyet Gazetesi yazarı Kadri Gürsel’e göre, petrolün satışına başlanması olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Gürsel; “Bu, Kürdistan\'ın bağımsızlığını güçlendiren ve dolayısıyla da Saddam Hüseyin sonrası Irak’ın geleceğini sorgulamaya neden olan bir adım” diyor. Kadri Gürsel, petrolün “Irak’ı bir arada tutan tek bağ” olduğunu söylüyor.
Bölge uzmanları, petrol satışının Kürtler’i avantajlı konuma getirdiği görüşünde. Kürtler, enerji alanındaki bu anlaşmalar ve Türkiye ile geliştirilecek yakın ilişki sayesinde, ekonomik ve siyasi bağımsızlığa bir adım daha yaklaşmayı umut ediyor.
Türkiye, halen Kürdistan\'ın havalimanından otellere, yol yapımından, alışveriş merkezlerine kadar birçok altyapı ve şehirleşme projesi yürütüyor
Brüksel’deki Carnegie Enstitüsü’nde konuk uzman Sinan Ülgen, Ankara’nın bu durumdan yararlandığını belirtiyor; “Bu durum, Türk dış politikası için önemli bir başarı olacak. Kaynak güvenliği ve diğer ülkelere olan enerji bağımlılığından kurtaracağı için, Türkiye’nin enerji politikasında belirleyici özelliğe sahip” diyor.
Yaşar Üniversitesi’nden siyaset bilimi ve enerji uzmanı Emre İşeri, bu tür bir ortaklığın Ankara’nın Washington’la olan stratejik ittifakını zedeleyebileceği görüşünde. İşeri; “Amerika Kürtlerin bağımsızlık hedeflerini güçlendirme çabasından endişeli. Bu anlamda Türkiye’nin de Amerika ile bir sorunu var. Amerika bir bakıma, Türkiye’yi Kürdistan\'ın Irak’tan bağımsızlığına destek olmakta suçluyor” diyor.
Washington, Ankara’nın Bağdat’ı devre dışı bırakarak, Hewler’le enerji ortaklığı çalışmaları yürütmesini geçmişte de eleştirdi. Bağdat’taki merkezi Irak hükümeti, anayasa göre ülkenin tüm enerji kaynaklarının dağıtımı ve satışında tek yetkili olduğunda ısrarlı.
Başbakan Nuri El-Maliki liderliğindeki Irak hükümeti, Kürtler’in petrol satışlarında hak sahibi olduğu yüzde 17 oranının, sadece devlete ait petrol şirketleri üzerinden yapılan satışlarda geçerli olduğunu, dolayısıyla tüm satışların sadece resmi kanallar aracılığıyla yapılması gerektiği konusunda Kürtleri uyarıyor. Ancak bu uyarıyı göz ardı eden Kürtler, Türkiye’ye bir milyon varil petrol satmış durumda.
Taraf Gazetesi yazarı Semih İdiz, bu uyarıların Ankara tarafından pek ciddiye alınmadığını belirtiyor; “Aslında Ankara bu konuda haklı, çünkü Amerika bu durumdan rahatsızsa, öncelikle Kürdistan’la enerji işbirliği yapan büyük Amerikan petrol şirketlerine dur demesi gerekir” diyor.
Bölge uzmanları, Kürtler’in kontrolundaki Kürdistan bölgesinin Irak’ta yatırım yapabilecek en güvenli yer olması nedeniyle, bu ay başlayacak olan petrol satışlarının giderek artacağı tahmininde bulunuyor.
