Amerikanın Sesi'nde yer alan habere göre, kongre binasında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Graham, bir gazetecinin “Türkiye’ye yaptırımlar getirilmesi neden bu kadar uzun sürüyor? Başkan Trump, Erdoğan’a karşı çok mu hoşgörülü?” sorusunu şöyle yanıtladı:
“Bence bir şeyler yapma zamanı geldi. Türkiye’ye ve Beyaz Saray’a S-400 meselesini çözmek için zaman tanımaya çalıştım. Ama süreç ileriye değil geriye doğru gidiyor gibi görünüyor. Temsilciler Meclisi’nde kabul edilen yaptırım tasarısı S-400’le ilgili değil, Türkiye’nin Suriye’yi işgaliyle alakalı. Dolayısıyla gelecek hafta Temsilciler Meclisi tasarısının bir benzerini gündeme alacağımızı umuyorum. Temsilciler Meclisi tasarısını aynen geçirip Başkan’ın imzasına sunmayı tercih ederim çünkü bence iyi bir tasarı. Ancak Senato Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı James Risch’in ne yapacağını göreceğiz.”
Temsilciler Meclisi, Türkiye'ye Suriye'nin kuzeyindeki operasyonu nedeniyle yaptırımlar uygulanmasını içeren bir tasarıyı 16’ya karşı 403 oyla kabul etmişti.
Türkiye’nin S-400’leri teslim almasının ardından yaptırım tasarısı hazırlayan Graham ve Demokrat Senatör Chris Van Hollen, dün ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’ya mektup yazarak, “Sabır gösterme zamanı çoktan geçti” diyerek Trump yönetimine Türkiye’ye yaptırımların uygulanması çağrısında bulunmuştu.
İki senatör mektupta, Türkiye’ye Rus S-400 savunma sistemini satın alması sebebiyle yaptırım uygulanması gerektiğini, yaptırımların uygulanmaması halinde bunun diğer ülkelere “korkunç bir mesaj” göndereceğini belirtmişti.
Graham ve Van Hollen, “Sabır gösterme zamanı geçti. Yasayı uygulama zamanınız geldi. Yasanın uygulanmaması, diğer ülkelere ABD yasalarının herhangi bir sonucu olmadan ihlal edilebileceği gibi korkunç bir mesaj verecektir” ifadelerini kullanmıştı.
Türkiye, Rusya’dan satın aldığı S-400 savunma sistemini geçtiğimiz Temmuz ayında teslim almaya başlamış, sistemin beşinci nesil yeni savaş uçağı teknolojisine ilişkin bilgileri çalabileceği endişesini dile getiren ABD de Türkiye’yi ortak üreticilerinden olduğu F-35 programından çıkarmıştı.
Trump yönetimi ise, kısaca CAATSA olarak bilinen ve Rus savunma sektörüyle iş yapan ülkelere yaptırım uygulanmasını öngören ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası uyarınca Türkiye’ye yaptırım uygulamamıştı.
ABD Kongresi’nde Türkiye’ye yönelik tepkiler Ankara’nın Suriye’nin kuzeydoğusuna başlattığı Barış Pınarı Harekatı’nın ardından daha da büyümüştü. Genel olarak Cumhuriyetçi Başkan Donald Trump’ın sıkı savunucularından olan Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, Trump’ın Suriye’nin kuzeydoğusundan ABD askerlerini çekmesini sert şekilde eleştirmişti.
Lindsey Graham ve Demokrat Senatör Chris Van Hollen, Türkiye’ye yaptırım uygulanması çağrısını en sık gündeme getiren isimler. İki senatör, S-400 alımı sebebiyle Türkiye’ye sert yaptırım uygulanmasını öngören bir tasarı da hazırlamıştı. Senatör Graham, 13 Kasım’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Beyaz Saray ziyareti sırasında Oval Ofis’te görüştüğü beş senatörden de biriydi.
Dışişleri Bakanı Mike Pompeo 26 Kasım’da Türkiye’nin S-400 sistemini F-16 savaş uçaklarıyla test etmeye başladığı haberlerinin ardından yaptığı açıklamada gelişmeleri kaygı verici bulduğunu söylemiş, konuyla ilgili görüşmelerin sürdüğünü belirtmişti.
Aynı gün Rusya’nın savunma şirketi Rosoboronexport, Moskova’nın Türkiye ile 2020 yılının ilk yarısında daha fazla S-400 füze sistemi tedariki için anlaşma yapmayı umduklarını belirtmişti.
