Pentagon'da Elbridge Colby krizi: Trump yönetimi ve müttefiklerle gerilim tırmanıyor

Washington’da yıllarca temkinli ve sınırlayıcı dış politika yaklaşımıyla tanınan Colby, ikinci Trump yönetiminde Pentagon’un en üst düzey politika sorumlusu olarak göreve geldiğinden bu yana, Avrupa’dan uzaklaşıp Hint-Pasifik bölgesine odaklanma stratejisini hızla hayata geçirmeye başladı.

Ancak Colby’nin, Beyaz Saray’ın bazı bölümlerini ve ABD’nin müttefiklerini hazırlıksız yakalayan bir dizi hızlı karar alması, yönetim içinde sürtüşmelere yol açtı. Geçtiğimiz hafta Ukrayna’ya bazı hava savunma füzelerinin sevkiyatının durdurulması kararı, Trump’a yakın isimler ve Kongre üyeleri tarafından şaşkınlıkla karşılandı. Başkan Trump, kararı geri çevireceğini açıklarken, bu durdurma kararının kim tarafından alındığını bilmediğini söyledi.

Colby’nin Haziran ayında Avustralya ve Birleşik Krallık ile yapılan denizaltı anlaşmasını gözden geçirme kararı da Dışişleri Bakanlığı ve Ulusal Güvenlik Konseyi’nde tepkiyle karşılandı. Bir yetkili, “Hemen herkesin sinirlerini bozuyor. Onu, ABD’nin dünyada daha az rol üstlenmesini isteyen kişi olarak görüyorlar,” dedi.

Müttefiklerle sert temaslar

Colby’nin İngiltere ve Japonya’daki savunma muhataplarıyla yaptığı görüşmelerdeki sert üslubu da dikkat çekti. İngiliz savunma heyetiyle yapılan bir toplantıda, Colby’nin İngiltere’nin Asya’ya uçak gemisi göndermesiyle ilgili olarak “Geri çağırmak için çok mu geç?” dediği aktarıldı. Japonya’ya ise savunma harcamalarını önce %3, ardından %5’e çıkarması yönünde baskı yaptığı, bu nedenle üst düzey bir toplantının iptal edildiği bildirildi.

Bu gelişmeler Japonya’da siyasi gerilime neden olurken, Cumhuriyetçi Parti’nin şahin kanadı da Colby’nin “önce ateş et, sonra sor” yaklaşımının Trump’ın dış politikasını zayıflattığını savundu.

Yönetim içinde fikir ayrılıkları

Colby’nin kararları, Trump yönetimi içinde de koordinasyon eksikliği olduğu izlenimini doğurdu. AUKUS anlaşmasının gözden geçirilmesi kararı, Dışişleri yetkilileri tarafından şaşkınlıkla karşılandı. Bir yetkili, “Bu adam da kim?” diyerek tepkisini dile getirdi.

Öte yandan, Başkan Yardımcısı JD Vance’in iletişim direktörü William Martin, Colby’yi “tam bir profesyonel” olarak tanımlarken, Pentagon sözcüsü Sean Parnell, Colby’nin Savunma Bakanı Pete Hegseth ile tam uyum içinde çalıştığını belirtti.

Colby’nin Pentagon’daki etkisi, eski CIA Direktörü olan dedesinden miras aldığı stratejik zekâ ve bürokratik becerilerle açıklanıyor. Kimi yetkililer onu “başkanın ve bakanın gündemini uygulayan usta bir taktikçi” olarak savunurken, bazıları ise “müttefikleri dışlayan yeni bir yalnızcı dış politika anlayışının mimarı” olarak eleştiriyor.