Ağrı’nın Diyadin ilçesinde biri Gerilla iki kişinin yaşamını yitirdiği, 5’i asker 6 kişinin de yaralandığı olayın üzerinden 3 gün geçse de çatışmanın ardından başlayan siyasi tartışma seçim öncesinde yeni bir tartışmayı başlatmış görünüyor. Bölgeye giden Cumhuriyet muhabiri Ahmet Şık, “O gün Diyadin’de ne oldu?” sorusunun cevabını aradı. Ahmet Şık’tan 8 soru ve cevapta Diyadin olayının perde arkası şöyle:
- Çatışma bölgesinde ne yapılacaktı?
11 Nisan’da, HDP ve DBP’nin organize ettiği bir fidan dikme etkinliği yapılacaktı. Etkinlik için bir platform kurulmuş, dikilecek fidanların çukurları bile kazılmıştı.
- Çatışmaya da sahne olan etkinlik alanı nerede?
Tendürek Dağı’nın eteklerinde bulunan olay yeri Yukarıtütek köyünün iki kilometre kadar uzağında bulunuyor. 10-15 hanelik ve 45 seçmeni bulunduğu söylenen köy ise 1990’lı yıllarda JİTEM’in karargâhı olarak biliniyor. Köyle ilgili JİTEM’in kanlı infazlarının ve işkencelerinin yapıldığı olaylar halk arasında hâlâ konuşuluyor.
- Daha önce benzer bir etkinlik yapıldı mı?
Benzer bir etkinlik geçen yıl da aynı bölgede gerçekleşti. Bölge halkı etkinliğe Gerillaların katıldığının yetkililer tarafından bilindiğini ancak herhangi bir sorun çıkmadığını söyledi. Geçen yılki etkinlik için güvenlik kuvvetlerinin bir kaç kilometre gerideki Boyalan köyünde tertibat alıp alana gidenlere üst araması yaptıklarını belirten Diyadinliler, “Hatta bariktaların önünde hatıra fotoğrafı çeken arkadaşlarımızı ‘Orada örgütten gelenler de olacak fotoğraflarımızı vermeyin’ diye uyardılar. Yani PKK’nin oraya geleceğini biliyorlardı” hatırlatması yaptı.
- PKK’lilerin varlığı biliniyor muydu?
Çözüm süreciyle birlikte ortaya çıkan zımni anlaşma bölge halkı tarafından “Asfalta kadar askerin, sonrası PKK’nin” diye özetleniyor. Çatışmanın yaşandığı bölgede PKK varlığından güvenlik kuvvetleri de haberdar. Hatta Tendürek dağında PKK’nin büyük bir karargâhı olduğunu bölge halkı bile dillendiriyor.
- Bölgede daha önce çatışma yaşandı mı?
Yöre halkı 1990’lı yıllardan bu yana herhangi bir çatışma ya da askeri hareketliliğin olmadığını söylüyor. Zaten çözüm süreci ile birlikte 2 yıldan fazla bir zamandır PKK ile TSK arasında ülke genelinde herhangi bir çatışma yaşanmadığının da altını çiziyorlar.
- Asker neden oradaydı?
Genelkurmay açıklamasında fidan dikme etkinliğinin PKK tarafından organize edildiği belirtilerek, “Etkinlikte bölücü terör örgütünün propagandasının yapılacağı, vatandaşlarımıza seçimde destekledikleri adaylara oy vermeleri konusunda baskı uygulanacağı yönünde bilgi” alınmıştır” denildi. Valilik de, etkinliğe katılacak vatandaşların güvenliğini sağlamak maksadıyla askerlerin görevlendirildiğini açıklamasını yaptı.
- Olay günü neler oldu?
Ağrı Valiliği başta olmak üzere hükümet kaynakları çatışmanın askerlere ateş açılmasıyla başladığını açıkladı. PKK tarafından yapılan açıklamada ise operasyon düzenleyen askerlerin bölgede bulunan Gerillalara ateş açması üzerine çatışma yaşandığını açıkladı. Hükümet ve Genelkurmay ise operasyon yapıldığı iddialarını yalanladı. Ertesi gün olay yerinde görüştüğümüz çatışmaya giren PKK’lilerden ikisi sabaha karşı 04.00 sıralarında askerlerin bölgeye geldiğini belirterek, “Hem havadan indirme yapıldı hem de zırhlı araçlarla bölgeye çok sayıda asker gelmişti. Doğrudan ateş açmaya başladılar ve biz de karşılık verdik. Bir arkadaşımız ilk ateş sırasında şehit düştü. Çevremizi kuşatarak bizi imha etmek istediler ama geride güçlerimiz vardı ve planladıkları gibi olmadı. İlk indirme yapan askerler de yaralanınca geridekiler gelemedi. Çatışma, sivil halk gelene kadar saatlerce sürdü. Akşam saatlerinde halk geldikten sonra bizimle askerler arasına girdi ve ateş edilmesini engelledi. Yaralı askerler de böylece olay yerinden alındı. O askerleri önümüze adeta bir yem olarak koydular. Bölgeye hâkim değiller. İsteseydik hepsini öldürebilirdik. Bunun bir provokasyon olduğunu düşündüğümüz için sadece kendimizi koruduk” dedi.
- Çatışmada kaç kişi öldü?
Her iki taraf da birbiriyle çelişen açıklamalar yaptı. Hem Ağrı Valiliği hem de hükümet yetkilileri “Beş PKK\'li etkisiz hale getirildi” derken dört askerin de yaralandığını duyurdu. Açıklamada birisi yaralı iki PKK’linin de yakalandığı belirtiliyordu. PKK kaynakları ise sadece Serhat Kızılay isimli bir Gerillanın şehit düştüğünü, birisi yaralı olan iki kişinin de örgütle ilişkisi olmayan siviller olduğunu açıkladı. Örgüt yaralanan asker sayısının da 7 olduğunu iddia etti. Şu ana kadar ortaya çıkanlara bakarak Cezmi Budak ile bir PKK Gerillasının yaşamını yitirdiği, Cenap İlboğa ile 5 askerin de yaralandığı kesin.
