Rusya’nın operasyona yeşil ışık yaktığını savunan Suriyeli Kürtler’den, Rusya’ya yönelik sert söylemler geliyor.
Bu iddiaları ve Afrin operasyonu sonrası Rusya’yla Kürtler’in ilişkileriyle ilgili olasılıkları Amerika’nın Sesi’ne değerlendiren merkezi Moskova’daki Çağdaş Türkiye Araştırmaları Merkezi’nden Türkolog Yuri Maşaev, “Türkiye ve Rusya arasında operasyonun ayrıntılarına ilişkin bir anlaşma olduğunu düşünüyorum” dedi.
Rusya’nın operasyona yeşil ışık yakarak Kürtler’e ve Suriye’deki sürece dahil olan çevrelere çeşitli mesajlar vermek istediğini söyleyen Maşaev’e göre, “Türkiye’nin Afrin’e operasyon yapmasının sebepleri arasında İdlip’teki son gelişmeler de var.”
Türkiye ve Rusya’nın Suriye’de çözümün sağlanması için başlatılan Astana sürecinin ortakları olduğunu hatırlatan Maşaev, “Rusya ve Türkiye’nin olası riskleri engellemek için kapalı görüşmeler yaptıklarını ve operasyon konusunda anlaştıklarını düşünüyorum” dedi.
Maşaev, Şam’la Kürtler arasında birçok görüşmeye arabuluculuk yapan ve Kürtler’i Astana sürecine dahil etmek için girişimlerde bulunan Rusya’nın Türkiye’nin operasyonuna yeşil ışık yakmasının nedenini şöyle açıkladı:
“Şu anda Kürtler bunu bir ihanet olarak görüyor. Rusya ve Kürtler arasında ilişkiler vardı. Afrin’de de Rus askeri polisi vardı. Ancak Afrin yönetimi önce kendi yanlışlarına bakmalı. Rusya, Afrin’in kontrolunun Suriye ordusuna devredilmesini istiyordu ancak Kürtler bunu reddetti ve bundan sonra Rusya’nın fikri değişti.”
“Rusya’nın Suriye’nin bütünlüğünün korunması” yönünde politikalar yürüttüğünü anlatan Maşaev’e göre, “Rusya, 2017 yılından itibaren Suriye’deki sorunun ülkenin bütünlüğü korunarak çözülmesi için birçok yöntemi denedi. Rusya açısından Suriye’de bağımsızlık yanlısı, ayrılıkçı eğilimler söz konusu olamaz. Bir grup ayrılırsa Suriye’deki diğer milletler de bunu isteyebilir. Bu nedenle, Rusya Afrin operasyonuna yeşil ışık yakarak Kürtler’e bu duruşunu koruduğunu gösteren bir mesaj vermek istedi.”
Bunun yanı sıra, Rusya’nın Suriye’ye her açıdan büyük yatırımlar yaptığını belirten Maşaev, “Rusya’nın Suriye’deki bazı Kürt gruplarla ABD arasındaki yakın ilişkiden rahatsız olduğunu” söyledi.
Rusya’nın Kürtler’e “müttefiklik ilişkilerini gözden geçir” mesajı da verdiğini öne süren Maşaev, “Rusya Kürtler’e, ‘eğer mevcut politikanız sürerse önümüzdeki dönemde bizim de politikalarımız sertleşebilir. Çünkü ABD’yi Suriye sorununun çözümünün bir parçası olarak görmüyoruz. Bu sorunu bölge ülkeleri ile çözmek istiyoruz’ mesajı da veriyor” dedi.
Afrin operasyonundan sonra Rusya’yla Kürtler arasındaki ilişkilerin zarar görebileceğini söyleyen Maşaev, taraflar arasındaki müzakerelerin de etkilenebileceğini kaydetti.
Diğer taraftan Türkiye’nin Afrin operasyonunun amaçlarından birinin İdlip’teki silahlı gruplara çıkış sağlamak olabileceğini belirten Maşaev’e göre Türkiye’nin de birkaç amacı olabilir.
Türkiye’nin amaçlarından birinin “terörist saydığı yapılarla mücadele olduğunu” hatırlatan Maşaev şunları söyledi:
“Öte yandan şunu da vurgulamak istiyorum; Türkiye, Afrin’de Türkiye’nin “terörist olarak değerlendirdiği” gruplara eğitim verildiğini, buraya silah gönderildiğini söyledi. Ancak bu ifadeler Menbiç için daha çok geçerli. Afrin, ABD için öncelikli değil çünkü, ABD’nin teröre karşı mücadele operasyonlarına Afrin katılmadı. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Afrin’le ilgili söylemleri mübalağaydı. Çünkü, Menbiç’e giremeyeceğini biliyordu. Rusça’da “imajını korumak için gücünü korumak zorundasın” deriz. Türkiye, gücünü nerede gösterebilirdi? Afrin’de.Diğer taraftan, Afrin’de Abdullah Öcalan fikrine yakın çok sayıda insan var. Bunlar, Türkiye tarafından terörist olarak değerlendiriliyor.”
Türkiye’nin Afrin’de sıkışan bazı gruplara “bir çıkış sağlama” amacı da güttüğünü savunan Maşaev, “Operasyonun tek amacının Afrin sorununu çözmek olmadığını düşünüyorum. Son yapılan anlaşmalardan sonra İdlip’te 3 bölge oluştu. Bu bölgelerin biri İran, biri Türkiye ve biri de Suriye ordusu tarafından kontrol ediliyor. Türkiye İdlip’teki gruplardan biri olan Ahrar-ı Şam’ı destekliyor ve terörist olarak değerlendirmiyor. Türkiye, İdlip’teki gruplara bir çıkış sağlamak için yeni bir alan açmayı da hedefliyor” dedi.
Taraflar arasında zaman zaman iniş çıkışlar yaşansa da Türkiye, Rusya, İran ve Suriye yönetiminin Astana girişimini korumaya ve desteklemeye çalıştığını söyleyen Maşaev, “Bence Astana süreçleri devam edecek. Suriye’de YPG ve SDG’den başka Kürtler de var. Suriye’deki sorunun çözümü için yıllarca beklemek mümkün değil. Bu süreçlere katılmayanların ‘Suriye’nin geleceğinde yer almak istemiyorlar’ mesajı verdikleri düşünülecek. Suriye’de ABD ve Rusya ilişkilerinde de belirsizlik var ancak Rusya’nın Suriye’den çıkabilmesi çok mümkün değil. ABD’nin de bölgedeki şartların da bölge ülkelerinin de değiştiğini anlaması gerekiyor. Diğer taraftan Türkiye, Suriye’de kendine yeni bir rol oluşturmaya çalışıyor. Önümüzdeki süreç çok sert geçebilir ancak ABD’nin de YPG için Türkiye ilişkilerini bozmak istemeyeceğini düşünüyorum” diye konuştu.
