Rus ordusunun saldırıları sırasında Ukrayna hava savunma birimlerinin düşürdüğü insansız hava araçlarının (İHA) İran yapımı olduğu belirlenmişti. İlk başta Rusya’ya Ukrayna’da kullanması için hedefe çarparak infilak eden kamikaze drone satışı yaptığı iddiasını yalanlayan İran, daha sonra İHA’ların şubatta başlayan Ukrayna savaşından önce verildiğini belirtmişti. Independent Türkçe’nin aktardığına göre, Washington Post’a konuşan istihbaratçılar, işgal ettiği bazı kentlerden çekilmek zorunda kalan Rus ordusunun, Ağustos ayından beri Ukrayna’nın altyapı tesislerine 400’den fazla kamikaze drone saldırısı düzenlediğini söyledi.
Amerikan parçalar
Washington merkezli Bilim ve Uluslararası Güvenlik Enstitüsü’nün ekimde yayımladığı raporda, İran yapımı “Muhacir 6”, “Şahid 131” ve “Şahid 136” tipi İHA’larda ABD, Almanya ve Çin’den ithal edilen parçalar kullanıldığı belirtilmişti. Yıllardır nükleer programı nedeniyle yaptırımlara uğrayan İran’ın bu parçaları paravan şirketler aracılığıyla edindiği sanılıyor.
Rus ve İranlı yetkililerin, Kasım başında Tahran’da vardığı söylenen yeni anlaşma çerçevesinde İHA’lar Rusya toprağında üretileceğinden, İran’a Ukrayna savaşında taraf olduğu gerekçesiyle yeni yaptırımlar uygulanmasının da önüne geçilebileceği kaydediliyor. Gazeteye konuşan yetkililerden biri, “Karar aşamasından uygulamaya büyük hızla ilerliyorlar” dedi. İran ve Rusya’daki basın kuruluşları da, Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Nikolay Petruşev’in 9 Kasım’da “Batı müdahalelerini” görüşmek için Tahran’a gittiğini yazmıştı.
ABD Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü Adrienne Watson, Washington Post’a açıklamasında, müttefikleriyle Tahran-Moskova iş birliğini açığa çıkarmayı ve Ukrayna’ya hava savunma desteğini sürdüreceklerini söyledi. Watson, “İran ve Rusya dünyaya yalan söyleyebilirler ama gerçekleri gizleyemezler... Tahran, silah verdiği Rusya’nın operasyonlarını destekleyerek Ukraynalı sivillerin öldürülmesine yardımcı olmakta” diye konuştu.
‘Diyalog sürüyor’
Öte yandan İran’ın Birleşmiş Milletler (BM) temsilciliği sözcüsü Mehdi Nuryan ise, Rusya’yla “ikili savunma, bilim ve araştırma iş birliğinin Ukrayna savaşının öncesinden beri süregeldiğini” savundu. İran’ın silah satışını yasaklayan BM kararının süresinin iki yıl önce dolduğunu hatırlatan Nuryan, “Ukrayna savaşında İran yapımı İHA’lar kullanıldığı iddiaları üzerine Tahran, Ukraynalı yetkililerle bu iddiaları araştırmak üzere ortak uzman toplantısı talep etti. İranlı ve Ukraynalı savunma uzmanları arasındaki yapıcı diyalogda önemli mesafe katedildi ve görüşmeler bu konudaki yanlış anlamaları gidermek üzere devam edecek” ifadelerini kullandı.
Bu arada, Rus ajansı Sputnik, Ukrayna hedeflerine karşı yeni bir İHA gözetleme ve atış sistemi geliştirildiğini belirtti. Ajansa isim vermeden konuşan bir yetkili, sistemde Rus yapımı ZALA Aero tipi İHA, İzdeliye tipi hareketli mühimmat ve KUB kamikaze drone bulunduğunu söyledi.
