Saddam rejiminin yaklaşık 182 bin Kürdü katlettiği Enfal hareketinin 27’inci yılında, katliamın kurbanlarını anmak için ilk tören Germiyan bölgesindeki ”Enfal Şehitleri Anıtı” önünde gerçekleştiriliyor.
Bugün Saddam Hüseyin başkanlığındaki Baas rejiminin Güney Kürdistan halkına karşı başlattığı Enfal adlı soykırım hareketinde en kanlı günün 27’inci yıl dönümü.
Enfal kurbanlarını anmak için düzenlenen ilk tören Güney Kürdistan’ın Germiyan bölgesine bağlı Kelar ilçesindeki Enfal Şehitleri Anıtı önünde gerçekleştiriliyor. Anmada hükümet yetkilileri ve vatandaşlar hazır bulunuyor.
Enfal kurbanları için Kürdistan Bölgesi’nin değişik bölgelerinde de törenler düzenleniyor.
Baas Partisi rejimi, 23 Şubat – 6 Eylül 1988 tarihleri arasında, “Enfal Operasyonu” adı altında, Kürd halkına karşı topyekün saldırıya geçmişti. Operasyonda en kanlı uygulamalar, 14 Nisan tarihi itibariyle yaşandı.
Operasyon kapsamında çok sayıda ilçe ve kasaba, binlerce köy boşaltılmış, bölgede yaşayan on binlerce insan diri diri toplu mezarlara gömüldü.
Halepçe katliamını da içeren Enfal, 8 aşamalı bir şekilde Germiyan, Karadağ, Cafayeti Vadisi, Balisan Vadisi, Xoşnaweti ve Behdinan’da gerçekleştirildi.
Kürdistan Bölge Enfal ve Şehit Aileleri Bakanlığı verilerine göre, operasyon şu aşamalarda uygulandı:
– Birinci Enfal (23 Şubat – 13 Mart 1988): Cafayeti Vadisi, Sergelu ve Bergelu bölgelerine 100’den fazla saldırı yapıldı. Yaklaşık 20 köy yerle bir edildi.
– İkinci Enfal (22 Mart – 1 Nisan): Devlet güçleri, Süleymaniye’nin 30 kilometre güneyinde bulunan Karadağ bölgesine saldırdı. 20 köy, ilçe ve kasabayı içine alan bu bölgedeki saldırılarda 2 bin kişi derdest edildi.
– Üçüncü Enfal (7 – 20 Nisan): Germiyan bölgesine saldırı gerçekleşti. Kerkük’ün doğusu ve güney doğusunda çok sayıda köy yağmalandı, sakinleri de katledildi.
14 Nisan gününde Mılesure ve Kulecoy Hacı Heme köylerinde binlerce kadın çocuk, yaşlı ve genç aynı anda derdest edilerek kaybedildi. Sengaw bölgesinde 12 köy saldırıya maruz kaldı ve binlerce kişiden, daha sonra bilgi alınamadı.
– Dördüncü Enfal (3 – 9 Mayıs): Devlet güçleri, Küçük Zap Vadisi ile çevredeki köyleri yıkmanın yanı sıra bölge sakinlerinden binlercesini katletti.
– Beşinci – Altıncı – yedinci Enfal (15 Mayıs – 25 Ağustos) Devlet güçleri Şaklawa ve Rewanduz dağlarında bulunan vadilere saldırdı. Xelifa ve Xoşnaweti nahiyelerinde 50’den fazla köy yerle bir edilirken, 2 bin 602 aile yok oldu.
– Sekizinci Enfal (25 Ağustos – 6 Eylül): Bağdat’ın 467 kilometre kuzeyindeki Duhok kentinin kuzeyinde bulunan Behdinan bölgesinde yaklaşık 50 köye saldırı düzenlendi. Bölgede yoğun bir şekilde kimyasal silah kullanıldı.
Operasyonda, kayıtlara göre toplam 182 bin kişi katledilmişti. Bunlardan büyük bölümü, toplu mezarlara diri diri gömülmüştü.
Saddam rejiminin yıkıldığı 2003 yılından sonra Irak’ın çeşitli bölgelerinde Enfal kurbanlarına ait yaklaşık 450 toplu mezar bulundu.
Irak Ceza Mahkemesi’nin göreve başlamasıyla birlikte 35 yıllık Baas rejimi yargılanmaya başlandı ancak Saddam Hüseyin, Enfal Davası sonuçlanmadan önce, Aralık 2006’da idam edidi.
Enfal Davası 21 Ağustos 2006’da başlamış ve 24 Haziran 2007’de mahkeme, “Ali Kimyevi” olarak tanınan Saddam Hüseyin’in kuzeni Ali Hasanel – Mecid, Savunma Bakanı Dultan Haşim, Genel Kurmay Başkanı Yardımcısı Hüseyin Reşid Tıkriti hakkında idam cezası kararı verdi.
Ali Kimyevi, 25 Ocak 2010 tarihinde idam edildi.
Irak Temsilciler Meclisi, Nisan 2008’de Enfal sürecini “soykırım” olarak tanıdı.
