Kürdistan Bölgesi ile Irak Federal Hükümeti arasında yürütülen mali ve enerji temelli müzakerelerde ilerleme kaydedilemiyor.
Federal hükümet, Kürdistan Bölgesi'ne aylık kamu maaş ödemelerini göndermek için petrol teslimatının yanı sıra şirket borçlarının görüşmelerin sonraki aşamasına ertelenmesini talep ediyor. Ancak Erbil yönetimi her şeyden önce memur maaşlarının ödemesinin garanti altına alınmasını istiyor.
7 Temmuz’da Erbil heyeti ile Irak Başbakanlığına bağlı özel komisyon arasında yapılan görüşmelerde, petrol teslimatının miktarı ve kullanım şekli konusunda net bir uzlaşı sağlanamadı.
Rûdaw’ın aktardığı bilgilere göre, öğle saatlerinde taraflar arasında kısmi yakınlaşma yaşansa da, akşam oturumlarında anlaşmazlık daha da derinleşti.
Bir enerji şirketi yetkilisinin verdiği bilgilere göre, Bağdat hükümeti teslim edilecek tüm petrolün doğrudan ihracat boru hattına yönlendirilmesini istiyor. Buna karşılık Erbil yönetimi, günlük 115 bin varillik bir teslimat önerdi. Bu miktarın bir kısmı yerel rafineri ihtiyaçları için, kalan kısmı ise özel sektör borçlarının ödenmesi için kullanılması planlandı. Ancak Bağdat bu öneriyi kabul etmedi.
25 Mart 2023’ten bu yana Kürdistan Bölgesi’nden Türkiye’nin Ceyhan Limanı üzerinden gerçekleştirilen petrol ihracatı askıya alındı. 2025 yılı bütçesinin onaylandığı 17 Şubat’tan bu yana ihracatın yeniden başlatılması bekleniyordu. Ancak teknik ve politik nedenlerle sevkiyat hâlâ başlamış değil.
Enerji sektöründen bir kaynak, Bağdat yönetiminin yaklaşımının özel sektör açısından belirsizlik yarattığını belirterek, "Petrol boru hattına teslim edilse bile şirket alacaklarının geri ödeneceğine dair herhangi bir güvence verilmiyor" dedi.
Petrol sevkiyatına dair anlaşma sağlansa bile, maaş ödemelerinin devamı için hukuki altyapının eksikliği başka bir kriz başlığı oluşturuyor. Irak Maliye Bakanlığı, üç yıllık bütçe kapsamında Kürdistan Bölgesi’ne ayrılan tahsisatın tükendiğini belirtiyor ve maaş ödemelerinin devamı için kaynak bulunmadığını ifade ediyor.
Bağdat hangi yolla bütçe tahsis edebilecek?
Yetkililer, bu sorunun aşılması için üç olasılığı değerlendiriyor.
Birincisi siyasi Karar Mekanizması devreye sokularak Bakanlar Kurulu kararıyla istisnai maaş ödemesi yapılması.
İkinci yargı yoluyla Kamu çalışanlarının Federal Mahkeme’ye başvurarak ödeme talebinde bulunması.
Üçüncüsü ise 60. madde seçeneği ile Irak Başbakan’ın, bütçe yasasının 60. maddesini kullanarak eksik kalemlere transfer yetkisini devreye alması.
