Petrol ihracatının askıya alınmasının üzerinden bir yıl geçerken, Doğal Kaynaklar Bakanlığı, Bağdat'a teslim edilen petrol miktarı, yurt içi petrol satışları ve gelirleri hakkında bir rapor yayımladı.
Rapora göre 25 Mart 2023'te petrol ihracatının askıya alınmasından önce Kürdistan Bölgesi'nde 14 sahada petrol üretimi yapılırken, kararın ardından 5 sahada üretim askıya alındı. Böylece sadece 9 sahada üretim devam etti.
Kürdistan Bölgesi ile Irak arasındaki petrol
Raporda, 1 Nisan 2023'ten bu yana 9 petrol sahasında üretilen 45 milyon varilden 11,8 milyonunun Irak Petrol Bakanlığına teslim edildiği belirtiliyor.
Kürdistan Bölgesi'nde üretilen petrolün Irak Petrol Bakanlığına teslim edilmesinin süreci 25 Haziran 2023'te başladı ve geçen yılın aralık ayın başına kadar devam etti. Kürdistan Bölgesi Maliye ve Ekonomi Bakanı Awat Şeyh Cenab, Irak'ın bu süre zarfında bölgeye üretim ve sevkiyat maliyeti için herhangi bir para göndermediğini belirtti.
Üretim ve sevkiyat maliyetinin Irak tarafınca gönderilmemesin ardından Kürdistan Bölgesi Hükümeti, aralık ayının başından itibaren Irak Hükümetine petrol teslimatını durdurdu.
Irak Petrol Bakanlığına teslim edilen miktarı Kürdistan Bölgesi'ndeki toplam petrol üretim hacminden çıkartıldığında, geriye sadece 33 milyon 900 bin varil petrol kalıyor. Bu miktar ise 2 kısma bölünür, şirketlerin payı olan yüzde 45'lik kısmı yaklaşık 15 milyon 250 bin varil iken, diğer kısmı (Kürdistan Bölgesi Hükümetine kalan) yaklaşık 18 milyon 650 bin varil.
Yurt içi petrol satışı ve rafinajı
Kürdistan Bölgesi'nden petrol ihracatının askıya alınmasının ardından akaryakıt ürünlerinin üretimi arttı. Bu kapsamda Doğal Kaynaklar Bakanlığının hem Kar hem de Lanaz rafinerileri aracılığıyla benzin üretim seviyesini arttırması, benzin fiyatlarında ciddi bir düşüşe neden oldu.
Kürdistan Bölgesi Doğal Kaynaklar Bakanlığının raporuna göre 1 milyon varil petrolden fazla benzin üretilip uygun fiyata piyasaya sürüldü. Bunun sonucunda (normal) benzinin fiyatı 780 dinarın altına düştü.
Sonuç olarak Kürdistan Bölgesi Hükümetinin sattığı 17,65 milyon varil petrol kaldı. Varil başına ortalama 31,3 dolardan satılan petrolün toplam geliri 552 milyon 445 bin dolardı.
Geçen yıl petrol satışından elde edilen ortalama aylık gelir 50 milyon doların altındaydı. Bunun aylık 22 ila 24 milyon doları elektrik üretim ve kışın vatandaşlara verilen kerosen maliyeti için Dana Gas'a ödendi.
Paris'teki Uluslararası Tahkim Mahkemesinin Kürdistan Bölgesi'nden petrol ihracatına ilişkin 25 Mart 2023 tarihli kararının ardından Ceyhan Limanı üzerinden yapılan petrol ihracatı askıya alınmıştı.
Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, 1 Kasım'da yaptığı açıklamada, boru hatlarının Ekim 2023’ten bu yana petrol ihraç etmeye hazır olduğunu ancak ihracatın başlayamadığını belirterek, “Petrol ihracatında herhangi bir teknik sorunu yok, ancak Erbil ile Bağdat arasında bu konuda yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle ihracat henüz başlayamadı.” demişti. (K24 -Hozan Mohammed Jabbar)
