2007'de başlatılan Kürdistan Gaz Projesi'nden bu yana, hükümet Kor Mor Gaz sahasına özel bir önem verdi. Hem Birleşik Arap Emirlikleri'nden Dana Gas hem de Crescent Oil şirketleri, bölgede petrol ürünlerinin geliştirilmesi, üretilmesi, pazarlanması ve satılması için sözleşmeler imzaladı.
Yaklaşık 135 kilometrekarelik bir alana kurulan Kor Mor Gaz sahası, Irak'taki en büyük gaz üretim sahası. Rezervleri 8.2 trilyon fit küpten fazla olduğu tahmin edilmektedir.
Günlük üretim, 550 milyon fit küplük kuru gaz, 15.000 varil konsantre ve yaklaşık 1.000 ton sıvılaştırılmış petrol gazıdır. Kor Mor 'da üretilen gaz, günlük 4.200 MW elektrik üretimine yetiyor. Bu elektriğin 2.800 MW'u Kürdistan Bölgesi'ne, geri kalanı ise Kerkük ve Musul'a verilecektir.
Kor Mor gazı hem Çemçemal hem de Erbil'deki enerji santrallerine borulama ile ulaştırılmakta ve Kürdistan Bölgesi'nin elektrik talebinin %67'sini karşılamaktadır.
Kor Mor ve yabancı yatırımcılar
Kor Mor Gaz sahasının boyutu, rezervleri ve jeolojik tahminleri, sahayı önemli bir konuma getirmiştir ve yabancı yatırım şirketlerinin dikkatini çekmiştir; Kor Mor 'a birçok şirket, BAE menşeli Dana Gas ve Hilal petrol şirketlerini her biri %35, MV, M OİL ve RWE ise %10’a paya sahiptir.
Kor Mor ve üretimin geleceğine bir bakış
Kor Mor Gaz sahasının üretim kapasitesinin genişletilmesi, bölgede elektrik üretimi için büyük bir gaz kaynağı olma ve diğer yandan daha fazla yatırım yapma ve üretilen gaz miktarını artırma jeolojik politikasının bir parçası olmuştur.
2023 yılında, Kor Mor gazı üretiminin 630 milyon fit küpe çıkartılması hedefleniyordu. Bu hedefe ulaşmak için 250 milyon dolarlık bir kaynak ayrılmıştır ve bunun Amerikan Finansman ve Kalkınma Kurumu tarafından Amerikan şirketi Extran ile koordinasyon içinde sağlanacağı belirtilmiştir.
Irak'ın Kor Mor Gazı sahasını satın alma talebi
Irak Elektrik Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Abadi "Kor Mor sahasındaki gazı Irak hükümeti yaz aylarında kullanmak veya Irak’ın kuzeyindeki enerji santrallerinin ihtiyacını karşılamak için satın almak istiyor," açıklamasında bulundu.
"Kor Mor gazının kalitesi çok iyi" olduğunu söyleyen Iraklı bakan, Bağdat’ın gaz sahasını satın almakta ve Irak’ın kuzeyindeki bölgelerin elektirik talenini karşılamakta ısrarlı olduğunu kaydetti.
Kor Mor Gaz sahasına yönelik saldırılar
26 Nisan Cuma günü, Kor Mor Gaz sahasına bir insansız hava aracı saldırısı düzenlendi; Çemçemal Kaymakamı Remik Ramazan'a göre, dört 4 Yemenli çalışan yaşamını yitirdi ve ikisi yaralandı.
Ramazan, hedefin önceki saldırı ile aynı olduğunu sahanın yeniden faaliyete geçmesi için çalışmalara başlandığını belirtti.
En son saldırı, 25 Ocak’ta saat 22:45 civarında gerçekleşti. Kor Mor sahasına yapılan roketli saldırıda bir yakıt depolama deposunun yanmasına neden oldu. Can kaybı yaşanmadı.
26 Nisan saldırısının ardından; Elektrik ve Doğal Kaynaklar Bakanlıkları ortak bir açıklamada, elektrik üretiminin 2.500 MW düştüğünü duyurdu.
Kor Mor sahasına yönelik saldırı birçok devlet tarafından kınandı
ABD saldırıyı ABD'nin Irak Büyükelçisi ve Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla kınadı.
ABD'nin Irak Büyükelçisi Alina Romanowski "Irak Kürdistan Bölgesi'nin enerji altyapısına yönelik saldırıyı şiddetle kınıyoruz. ABD, Irak'ın güvenliği, istikrarı ve egemenliğini desteklemek için Irak hükümeti ve Kürdistan Bölgesel Hükümeti ile çalışmaya devam edecek," dedi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller günlük basın brifinginde "Saldırı, Irak'ın egemenliğine bir hakarettir. Yetkilileri olayı araştırmaya ve sorumluları hesap vermeye çağırıyoruz" ifadelerini kullandı.
İngiltere'nin Irak Büyükelçisi Stephen Hitchen X hesabı üzerinden yaptığı açıklamada "Kor Mor Gaz sahasına yapılan saldırıyı kınıyoruz. Kurbanların ailelerine başsağlığı diliyor ve yaralılara acil şifalar diliyoruz" dedi.
Kor Mor gaz sahasına yapılan saldırıya kınayan AB ve Fransa, Kürdistan Bölgesi'ne dayanışma ve destek mesajı verdi.
Fransa'nın Irak Büyükelçiliği'nden Kor Mor gaz sahasına düzenlenen saldırıya ilişkin yapılan açıklamada, "Fransa, Irak Kürdistan Bölgesi'ndeki Kormor gaz sahasına düzenlenen ve çok sayıda sivilin ölümüne ve ağır maddi hasara yol açan saldırıyı güçlü bir şekilde kınıyor" ifadesine yer verildi.
Büyükelçilik, "Fransa, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile dayanışmasını ifade ediyor ve tüm Iraklıların yararına olan enerji altyapısının güvenliğine saygı duyduğunu vurguluyor" dedi.
AB’den açıklama
Avrupa Birliği'nin (AB) Irak Büyükelçisi Thomas Zeiler, Kor Mor gaz sahasına düzenlenen saldırıyı kınadı. sivillerin hedef alındığını vurgulayan . Zeiler, AB'nin Kürdistan Bölgesi ve Irak'a yardım ve desteğini yineledi.
Büyükelçi Zeiler, sosyal medya platformu X hesabından yaptığı paylaşımda, Kor Mor gaz sahasına yönelik düzenlenen saldırıda hayatını kaybedenlerin ailelerine başsağlığı, yaralılara ise acil şifalar diledi.
BM’den kınama
Birleşmiş Milletler Irak Yardım Misyonu (UNAMI), Kor Mor gaz sahasına yönelik saldırıya dair yaptığı açıklamada “Kürdistan Bölgesi'nde halka elektrik sağlayan Kor Mor doğalgaz sahasına yapılan saldırıyı kınıyoruz. Ölenlerin ailelerine başsağlığı, yaralılara acil şifalar diliyoruz” ifadelerine yer verdi.
Saldırı Yemen, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan tarafından da en üst perdeden kınandı.
Türkiye'den açıklama
Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Süleymaniye'nin Çemçemal ilçesindeki Kor Mor gaz sahasında çalışan Türkiye vatandaşlarının durumuna ilişkin açıklama yaptı.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, X sosyal medya platformundan yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:
"Irak'ın Süleymaniye şehrinin Çemçemal ilçesinde geçen cuma güvenlik sorunları ortaya çıkmıştır. Şu anda durum sakin gözükmektedir."
İlgili şirketlerde çalışan Türk vatandaşlarının tahliye talebinde bulunmasının öğrenilmesi üzerine Erbil Başkonsolosluğunun devreye girdiğini ifade eden Keçeli, gerekli destek ve yönlendirme sağlandığını kaydetti.
Son durum ne?
Saldırının ardından Dana Gas, gaz üretimine "geçici bir ara verildiğini" duyurdu; "Daha fazla terörist eylemi önlemek için güvenlik önlemleri sıkılaştırıldı ve gaz üretiminin en kısa sürede yeniden başlatılması için Kürdistan Bölgesel Hükümeti ile koordinasyon içindeyiz" denildi.(Rudaw)
