Dersim Kültürel ve Doğal Mirası Koruma Girişimi, UNESCO'nun 2012'de yayınladığı "Tehlike Altındaki Diller Atlası"nda yer alan Kirmanckî lehçesinin korunmasına yönelik UNESCO'ya (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü) başvuruda bulundu.
Konuya ilişkin KESK Dersim Şubesi'nde Dersim Kültürel ve Doğal Mirası Koruma Girişimi tarafından basın toplantısı düzenlendi.
Toplantıda konuşan girişim temsilcisi Avukat Barış Yıldırım, Türkiye'nin, 17 Ekim 2003'de UNESCO tarafından kabul edilen "Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması" sözleşmesine taraf olduğunu belirterek, taraf olunan sözleşmelerdeki yükümlülüklerin yerine getirilme noktasındaki zorunluluklarını hatırlattı.
Türkiye'de Kırmancki dahil olmak üzere birçok dilin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunun altını çizen Yıldırım, "Kırmancki UNESCO tarafından yayınlanan 'Tehlike Altındaki Diller Atlası'nın 'güvensiz' kategorisinde değerlendiriliyor. Gelinen süreçte Kırmancki'nin gündelik yaşamda bile çok az kullanılan bir dil olduğunu biliyoruz. Bir dilin kamusal alanda, eğitim alanında resmi olarak kullanılmaması o dilin kaybolması açısından yüksek bir risk yaratıyor" diye konuştu.
'Kırmancki'nin gelecek kuşaklara aktarılması vicdani sorumluluktur'
Tehlike altındaki dillerin korunması yükümlülüğünün Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nun 13. Maddesi'nde de belirtildiği şekilde Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın görevi olduğunu vurgulayan Yıldırım,"Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin azınlık dillerinin korunması noktasında etkili bir koruma mekanizması içeren mevzuatının olmadığını biliyoruz. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın yapması gerekeni biz bugün Dersimli yurttaşlar olarak yaptık ve UNESCO'ya başvurduk" dedi. Kırmancki'nin "Acil koruma gerektiren kültürel miras listesi" ne alınmasını gerektiğinin altını çizen Yıldırım, Kırmancki'nin gelecek kuşaklara aktarılmasının vicdani sorumluluk olduğunu belirterek, "Bu listeye alınması halinde Kırmancki'nin yok olmadan gelecek kuşaklara aktarılması için etkili tedbirlere başvurulacaktır" dedi.
'Gelecek kuşaklara aktarılması için girişimlerde bulunacağız'
Türkiye'de anadilin korunmasına yönelik yapılan resmi başvurulardan hiçbirine devlet tarafından pratikte karşılık verilmediğini söyleyen Avukat Helin Bulut ise, "Kırmancki özellikle Dersim bölgesinde içinde inancıda barındıran ve kendi özgünlüğü olan bir yapıya sahip. Biz de bugün itibariyle bunun başvurusunu yapıp nesillere aktarılması ve yaygın bir şekilde konuşulması için girişimlerde bulunacağız" dedi.
