Tatvan belediyesi hal caddesi ismini bu gün meclis encümenleri oy birliği ile Feqi Hüseyn Sağnıç olarak değiştirdi
Feqi Huseyin Sağnıç, 1926 yılında Hizan\'a bağlı Xoros köyünde kasım ve Huri’nin 5 çocuğunun 3\'üncüsü olarak dünyaya geldi. Nüfus kayıtlarında ismi Musa Sağnıç olan Feqi Huseyin, Halk arasında Mamosta Feqi Huseyn veya Mamê Feqi olarak ta bilinirdi.
Feqi\'nin asıl mesleği; duvar ustalığı, silah tamirciliği, saat tamirciliği ve en son meslek olarak marangozluğu seçmişti. Feqi, 1938\'de girdiği medresede 4 yıllık medrese eğitimi aldı ve Feqi unvanına ulaştı. Kendi olanakları ile Latin harfleriyle okuma yazmayı öğrenen Feqi, Kürtçe üzerine çalışmalara başladı. Bölgede çalışmalarıyla ismi ünlenen Feqi, 1964 yılında Ziya Şerefhanoğlu\' nun senato seçimleri için Bitlis\'ten bağımsız aday olarak katılmasına aktif destek verdi ve siyasi alanda çalışmalar sürdürdü. Aynı yıl içerisinde kitap ve diğer çalışmalarının ele geçirilmesi üzerine, gıyabında tutuklama kararı çıkartıldı. Uzun bir süre Ankara ve Türkiye’nin başka şehirlerinde firar kalan Sağnıç, bu sırada üniversiteli Kürd gençliği ile tanıştı. Daha sonra yakalanan Sağnıç, Tatvan cezaevinde 6 ay tutuklu kaldı (1966). Daha sonra T-KDP kurucusu olduğu iddiasıyla tutuksuz yargılanan Feqi, 12 Mart 1971 muhtırasıyla önce Siirt’e 3 kardeşi ile birlikte tutuklanarak 40 gün göz altında kaldı. Salıverildikten 2 ay sonra bölgede Kürtçülük yaptığı gerekçesi ile tekrar tutuklanarak Diyarbakır’da 8 ay hapis yattı. Diyarbakır’da tutuklu kaldığı sürece DDKO davasından siyasi savunma veren Ocak komününde yer aldı. Ocak komününde Kürd dili ile ilgili savunmasında azımsanmayacak katkılarda bulundu. 74 affı ile salıverilen DDKO ocak komini ile dışarıda buluşarak önce Komal yayınevini kurdular. Daha sonra Mümtaz Kotan, Orhan Kotan, Kaya Müştakhan, Mahmut Kılınç, Ruşen Arslan Şerafettin Kaya ile Rizgari dergisinin çıkarılmasında çalıştı. Derginin Kürdçe kısmına katkılarda bulundu.
1980 askeri bürokratik darbesine kadar Rizgari’ nin çalışmalarında etkin bir şekilde yer aldı. 1980 darbesinde Rizgari örgütü yöneticiliği suçu ile İstanbul’da tutuklanan Sağnıç, Tatvan askeri cezaevinde gözetim altında çocukları ile beraber (Nevzat,Azad, Ferhat) 90 gün kaldı. Elazığ askeri savcısı tarafından serbest bırakılan Faqi Hüseyin, daha sonra bu davadan beraat etti.
1981\'den 1983\'e kadar dil çalışmalarını Tatvan’da yürüttü.1983 yılında geniş kapsamlı Rizgari örgütü operasyonunda tekrar tutuklanan Sağnıç, 30 gün Selimiye kışlasında gözlem altında tutuldu.
1984 yılında hayatının sonuna kadar geçireceği İstanbul’a yerleşerek kitap çalışmalarına hız verdi. İstanbul Kürd Enstitüsü ve Mezopotamya Kültür Merkezinin (MKM) kurulmasında aktif rol aldı. Kürdçe ve Türkçe çıkan bir çok dergiye genel olarak dil üzerine makaleler yazdı. İlk kitabı olan Peşeviya Hevisina Zimane Kurdi 1 ve 2, 1990 yılında bastı. Sırasıyla Rezimane Kurdi, Çiroken Kurdi ve Yusuf u Zulexanin, Portreler ve beyin kanaması geçireceği gün son noktayı koyduğu Diroka Wejaya Kurdi adlı kitap onun son kitabı oldu.
Faqi Hüseyin Sağnıç 3 kız ve 3 erkek çocuk babasıydı. Kürdçe\'nin lehçelerinin yanı sıra Arapça, Farsça Türkçe ve Hint Avrupa dil grubunda bulunan dillerin gramer yapılarını bilirdi. Sağnıç, 12 Mart 2003 Çarşamba günü 76 yaşında İstanbul’da hayata veda etti. Cenazesi Tatvan’a götürülerek defnedildi.
Ferhat Sağnıç
