Irak’ın kaçak başkan yardımcısı Tarık el Haşimi bugün (Pazartesi), ABD hava saldırılarının şiddetin sona ermesine hiçbir katkı sunmayacağı uyarısında bulunarak Irak’ta olası bir siyasi çözümde, Baas partisinin aktif rol oynaması gerektiğini ifade etti.
Haşimi’nin bu çıkışı, Nerinaazad olarak son zamanlardaki yayınlarımızda sıklıkla dile getirdiğimiz IŞİD ve Sünni Araplar arasında baş gösteren sürtüşme ve anlaşmazlıkların Sünni politikasına yön veren etkin bir şahıs tarafından yüksek sesle dile getirilmesi anlamında önemlidir.
Irak ordusu, iki ay önce oldukça hızlı bir ilerleme gösteren Islam Devleti (IŞİD) çeteleri ve Şii liderliğindeki Bağdat hükümetine muhalif diğer grupları püskürtmek için mücadele ediyor.
ABD, 2011 yılında Irak’taki tüm birliklerini çektiğinden bu yana, Kürt silahlı güçlerini desteklemek ve Irak’ın kuzeyindeki büyük bir bölümü işgal eden IŞİD’in kazanımlarını tersine çevirmek için ilk kez bu ay hava saldırısı gerçekleştirdi.
2012 yılında bir Irak mahkemesi tarafından Ölüm Timleri oluşturmak ve yönetmek suçlamasıyla yargılanarak ölüm cezası alan Haşimi, İstanbul’da Reuters ile gerçekleştirdiği bir röportajda “Ülkem sivil savaşın ve bölünmenin eşiğinde” dedi.
Haşimi “Amerika tüm çelişkiyi sadece IŞİD’e saldırmakla özetliyor. Bu Irak sorununa bir son vermeyecek.” diyerek Şii militanların da terörist eylemlerden suçlu olduklarını vurguluyor.
“Sadece Sunni radikallere konsantre olmamalı, radikal Şii grupları da dikkate almalılar. Onlar da terörist, onlar da öldürüyor, onlar da insanları yerlerinden ediyor ve IŞİD’in uyguladığı politika ve stratejilerin benzerini onlar da uyguluyor.”
Baas partisinin de bulunduğu Sünni gruplar, Şii liderliğindeki yönetime duydukları ortak nefretten dolayı, başlangıçta IŞİD’in arkasında yürüdüler. Ama İslam’ın şiddetli bir şekilde yorumlanması ve Irak sınırlarının reddedilmesi, IŞİD ile aralarında anlaşmazlık ve sürtüşme belirtilerinin büyümesine yol açtı.
Haşimi, “2003 yılında ABD önderliğinde Saddam’ı deviren işgalin Irak’ın, bugünlerde acilen ihtiyaç duyulan, iyi eğitilmiş profesyonellerini kaybetmesine yol açtığını ve onların siyasal sürecin parçası haline getirilmeleri hayati öneme sahiptir.” dedi.
Yasaklı eski iktidar partisi Baas ve yöneticileri ile alakalı “Onlar politik olarak etkindirler ve hala Irak’ta oldukça aktif silahlı grupları var.” şeklinde görüş belirtti.
Haşimi “Onları kazanmanın tek yolu, yeniden canlanmayı amaçlayan politik sürecin ortağı yapmak ve bir masada oturarak sorunların çözümüne katkı sunmaları için davet etmektir. Gelecek için büyük bir hoşgörü ortaya konmalı. Onlar bir ortak olmalılar.” dedi.
Doğru yönde atılan adım
Başkan yardımcılığı görevini yürütürken Ölüm Timleri oluşturma suçlamasını reddeden Haşimi, uzun bir süre eski Başbakan Nuri el Maliki’yi Sünni muhaliflerine karşı bir cadı avı yürütmekle suçlamıştı.
Maliki, bir şii olarak, mezhepsel ayrımcılığı körükleyen politikaları nedeniyle Sünni azınlığın bir kısmının IŞİD’e katılmasına sebep olduğu için kendisine yöneltilen eleştiriler üzerine geçtiğimiz hafta istifa etmek zorunda kalmıştı.
Maliki’ye nazaran daha az çatışmacı bir Şii olan Haydar el Abadi, hükümeti kurması ve Irak’ın tüm azınlıklarına liderlik yapması için, Cumhurbaşkanı Fuad Masum tarafından başbakan adayı olarak atanmıştı.
Haşimi Abadi’nin atanmasını “doğru yöne atılmış bir adım” olarak değerlendirmesine rağmen bunun başlı başına yeterli olmayacağı görüşünü savundu ve Abadi’yi Felluce ile Bağdat’ın batısında Sünni sivillerin öldürüldüğü hava saldırısı benzeri askeri operasyonları ivedilikle durdurmaya davet etti.
“Eğer o Sünni toplumuna olumlu mesajlar göndermek istiyorsa, niçin bombardımanları ve hava saldırılarını durdurmuyor” diyen Haşimi “İvedili bir şekilde Nuri el Maliki tarafından başlatılan askeri saldırganlığa bir son koymalıdır.” diye tavsiyelerde bulundu.
Haşimi uluslararası toplumu, Birleşmiş Milletler himayesi altında, basitçe İslam devleti çeteleri kaynaklı tehdide odaklanmak yerine Irak’ta yeniden yapılanmayı denetleyecek bir politik sürece yardım etmeye davet etti.
IŞİD’in sadece çelişkinin bir parçası olduğunu dile getiren Haşimi, Şiilerin ve yeniden yapılanma sürecini yanlış ve ardniyetli politikalarla heba eden Maliki’nin de bu çelişkinin ana parçalarından olduğunu vurguladı.
Haşimi sözlerini Amerika’nın bir müddet sonra bu hava saldırılarıyla hiçbir şeyin çözülmediğini anlayacağını söyleyerek bitirdi.
Nerinaazad
