HÜDA PAR lideri Yapıcıoğlu'ndan federasyon açıklaması

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin Abdullah Öcalan'ı mecliste konuşmaya davet etmesine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Yapıcıoğlu, "Bu çağrıyı bir şans olarak görüyoruz. Ancak fiziken Öcalan'ın mecliste konuşması mümkün değil. Bu, daha çok bir mesaj niteliği taşıyor" ifadelerini kullandı.

DEM Parti'nin İmralı heyetinin HÜDA PAR'ı ziyaret etmemesiyle ilgili soruya Yapıcıoğlu, "Bizden randevu istemediler. Ancak kapımız herkese açık. Daha önce de HDP'yi davet ettik, gelmediler" şeklinde yanıt verdi. Yapıcıoğlu, siyasi partiler arasında diyalogun artması gerektiğini vurguladı.

Federasyon tartışmaları

Parti programında yer alan federasyon tartışmalarına ilişkin Yapıcıoğlu, "Türkiye'de federasyon tartışmasının zemini yok. Kürtlerin büyük çoğunluğu eşit vatandaşlık temelinde bir arada yaşamayı tercih ediyor" dedi.

Anayasa'nın ilk dört maddesine ilişkin de "Değiştirilemez maddeler gelecek nesillere ipotek koyar" diye konuştu.

Yapıcıoğlu, son dönemdeki gelişmelerle ilgili olarak, "İnşallah bu süreç barış ve kardeşliği pekiştirir. Şiddet en çok Kürtlere zarar verdi. Bu döngü son bulmalı" diyerek umutlarını dile getirdi.

HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu Ruşen Çakır’ın sorularını yanıtladı:

Ruşen Çakır: Erdoğan bir şeyler yapmak istiyor ama Bahçeli izin vermiyor. Sonra bir baktık Bahçeli Abdullah Öcalan'ı mecliste konuşma yapmaya kadar çağırdı. Ne hissettiniz onu duyduğunuzda?

Zekeriya Yapıcıoğlu: Yani doğrusu Sayın Bahçeli'den öyle bir çağrının gelmiş olmasını biz bir şans olarak değerlendiriyoruz. Şaşırdık elbette. Niçin şaşırdık? Yani böyle bir çağrının gelmesinden ziyade çıtayı koyduğu yer belki çok kişi şoke etti. Neydi o çıtayı koyduğu yer? Abdullah Hoca olanın gelin mecliste DEM grubunda konuşması. O çok hiç şaşırttı ama orada aslında şöyle bir şartlı cümle de vardı. Eğer şunları şunları söyleyecekse gelsin söylesin. Kaldı ki bu acaba gerçekten fiziki olarak Abdullah Öcalan’ın gelip dem grubunda konuşması mıydı kast edilen şey? Yoksa eğer böyle bir şey olursa biz buraya kadar bile bazı şeyleri sindirebiliriz mesajı mıydı? Bence ikincisiydi. Fiziki olarak Abdullah Öcalan’ın gelip DEM grubunda böyle bir çağrı yapmayacağını hepimiz biliyoruz. Hatta İmralı dışından böyle bir çağrı yapmayacağını da biliyoruz. Oradan muhtemelen görüntülü bir mesaj ile bunu yapacaktı. Şunun için şansı olarak değerlendiriyoruz. Evet, daha önce yoğun bir şekilde şu savunuluyordu. Hükümet adım atar ama ortağı buna engel oluyor. Peki, ne zamandan beri bu söyleniyor? Özellikle 2015'teki çözüm sürecinin başarısızlıkla sonuçlanması üzerine.

Çünkü 2015 öncesinde bir ittifak yoktu AK Parti ile MHP arasında. İttifak 15 Temmuz 2016 darbe sürecinden sonra gelişti. Belki Kürt meselesinin konuşulduğu zamanlarda bazen MHP'nin sert çıkışları oluyordu ama bence asıl takoz müesses nizamdı ve CHP idi. Önceki çözüm sürecinde CHP'nin muhalefeti belki hükümeti durduruyordu. Buna rağmen aslında bazı adımlar atıldı, epey de ileriye doğru adımlar atıldı. Fakat olmadı o sürecin akamete uğraması daha doğrusu başarısızlıkla sonuçlanmasından sonra ciddi bir hayal kırıklığı yaşandı. Özellikle de hükümette. Ondan sonra Kürt meselesi yoktur noktasına geldi hükümet. Ama şunu da söyledi, Kürt kardeşlerimin sorunları var yine biz hükümet olduğumuza göre bu sorunları çözmek bizim görevimizdir. Fakat bunun artık Kürt meselesi olarak konuşulması ve bir anlamda süreç olarak birileriyle oturup bunun pazarlık edilmesi ya da müzakere edilmesi yanlıştır. Biz bir daha bu yanlışa düşmeyeceğiz noktasına geldi hükümet. Ümitlerimizi arttırdı derken sadece Sayın Bahçeli'nin yapmış olduğu açıklama değil, öte taraftan CHP'nin de belki koymuş olduğu marjı ya da takoz olmaktan vazgeçmesi de yine ümitleri arttıran bir şey oldu.

Ruşen Çakır: Siz yaklaşık 10 gün önce Diyarbakır'da Kürt sorununa insani çözüm diye, bir çalıştay düzenlediniz. Sadece partililer değil başka kesimlerden insanlar da genellikle İslami kesimler ama öyle olmayanlar da vardı ve onun sonuç bildirgesi bayağı bir etkili oldu, tartışıldı ve bazılarında infiale neden oldu. Bunların içerisinde MHP'liler de var biliyorsunuz. Orada dile getirilen bazı hususlar var. Şimdi bu pişman mısınız böyle bir şey yapmaktan?

Zekeriya Yapıcıoğlu: Hayır pişman değiliz. Biz yanlış bir şey yapmadık.

Ruşen Çakır: Ne yaptınız peki? Niye kızdı insanlar size?

Zekeriya Yapıcıoğlu: İnsanların hepsi kızmadı. Siz hangi tarafa baktığınıza göre bardağın dolu tarafı mı boş tarafı mı? Bazı insanlar kızdı elbette. Kızan insanların önemli bir kısmı biz ne yaparsak zaten kızan insanlar. O yüzden onların kızmalarını biz çok yani ona göre kendi hareket tarzımızı belirlenmiyoruz. Ontolojik olarak bize karşı olanlar, varoluşsal bir düşmanlık içerisinde olanlar biz ne yaparsak yapalım bize kızmaya devam edecekler. Ama ben inanıyorum ki bizim orada yapmış olduğumuz çalıştay pek çok kişi tarafından takdirle karşılandı.

Elbette insanların hepsi her konuda bizimle aynı düşünmek zorunda değil. Siyaset zaten böyle bir şey. Her konuda insanların fikirleri farklı farklı olabilir. Zaten bu yeni süreç silahsızlanma ya da terörsüz Türkiye hedefi dile getirilirken hemen arkasından şu söylenmiyor muydu? Eğer silahlar devreden çıkarsa o zaman siyasetten herkes istediğini daha rahat söyleyecek. Bizim elimizde silah yok ve biz de silahları mutlaka bırakılsın diyoruz. Ama öte taraftan yani bu süreçle alakalı söylenen iki şey vardı biraz önce belirttiğim gibi. Birisi terörsüz Türk hedefi, ikincisi iç CHP'nin güçlendirilmesi. Biz her iki konuyla ilgili de orada görüşlerimizi dile getirdik. Oradakilerin tamamı bizim görüşlerimiz miydi? Hayır. Orada sunu yapan bazı kişilerin konuşmalarından da bazı cümleler sonuç bildirgesine girdi. Terörsüz Türkiye hedefi olarak isimlendirilen, hükümet tarafından isimlendirilen bu süreçle alakalı çok net bir tavır koyduk. Dedi ki silahlar mutlak surette bırakılmalı.

Hükümet Kürt meselesinin çözümüyle ilgili adım atsa da atmasa da bu adım atılmalı ve silah devreden çıkmalı. Bu konuda bütün siyasi partilere, her görüşten siyasi partilere de çok ciddi bir sorumluluk düşüyor dedik. Bütün siyasi partiler de bu yönde bir çaba sarf etmeli, bir çağrı yapmalı. Elbette biz de bu anlamda net bir çağrıyla kendi vazifemizi yerine getirmeye çalıştık. Bu işin birinci tarafı. Öbürü, iç cephene tahkim edilmesi yani Kürt ile Türk'ün hani Kürt-Türksüz, Türk-Kürtsüz olmaz şeklinde formüle edilen o birlikteliği biraz da uluslararası konjonktürün geldiği noktaya itibariyle daha büyük bir ehemmiyet arz eden bu birlikteliğin nasıl sağlanabileceğine ilişkin bazı öngörüleri söyledik. Kendi öngörülerimizi, kendi taleplerimizi bunları birliğin sağlamlaşması adına söyledik. Ama birileri niyet okumak suretiyle dediler ki HÜDA PAR bu çalıştayı yaparak rol kapmaya çalıştı ya da HÜDAPAR bu çalıştayı yaparak bu süreci sekteye uğratmaya çalıştı. İkisi birbirine çok uyumlu değil ama ikisi de söylendi.

Ruşen Çakır: Bu rol kapma deyince bir şey sormak istiyorum. Ben de çok merak ediyorum. Şimdi DEM Parti İmralı heyeti partileri ziyaret etti. Birçok partiye gittiler. Mecliste olan partilere gittiler. Ama size gitmediler. Şimdi kimileri diyor ki DEM Parti gitmek istemedi. Kimileri diyor ki DEM Parti istedi, HÜDAPAR, randevu vermedi. İşin aslı nedir?

Zekeriya Yapıcıoğlu: Yok, bizden randevu istemediler. İstemediler? Hayır. Biz daha önce de söyledik. Biz şimdiye kadar kapımıza gelen hiç kimseyi kapımızdan kovmadık. Biz onları davet de etmedik. Doğrusu beklemiyorduk da bizi ziyaret etmeleri. Neden? Çünkü eğer sadece silahsızlanma meselesi konuşulacaksa, silah elinde olan ile o silahı bıraktırmak isteyenin konuşması, görüşmesi, bu müzakereleri sürdürmesi doğal olandır. Burada bize herhangi bir görev düşmüyor. Nedir düşen? O silahsızlanma çağrısında bulmak. Bunu da zaten yaptık, yapıyoruz. Bundan önce de yapmıştık, bundan sonra da yapacağız. Dolayısıyla gelmemelerin ya da gelmelerin çok büyük bir değişiklik yaratacağını ben düşündüm.

Ruşen Çakır: Ama bu şimdi bir son dakika girişmesi oldu. Onu burada da söyleyelim. Açıklama yarın 17'de yani İmralı'dan sonra İstanbul'da yapılacakmış. Cuma günü Ankara'da ayrıca bir şey olabilir ama yarın 17 itibariyle bir şeyleri öğreneceğiz. Onu bir şey yapalım. Somut bir ilerleme olursa, silah bırakma süreci ilerlerse bir şekilde DEM Parti ile aranızdaki buzların eriyip ve bir dahil olmayı parti olarak bekliyor musunuz? Süreç başladıktan sonra.

Zekeriya Yapıcıoğlu: Yani dediğim gibi eğer bu süreç pek iken silahsızlanılması süreci ise biz mütemadiyen bu çağrı yaptık, yapmaya devam edeceğiz. Siyasi partiler arasında diyalog olması gereken bir şeydir. Bence her siyasi parti birbirleriyle görüşebilmeli. Diyaloğu kurabilmeli. Fakat biz bu konuda daha önce de söyledik. Parti kurduğumuz 2012 yılından birkaç ay sonra ilk büyük olağan kongremizde 30 Haziran 2013 günü kongre yaptık. Bütün siyasi partileri davet ettik. Davet ettiğimiz partilerden birisi de HDP'ydi. Gelmediler. Davetimize icabet etmediler. Bayram ziyaretinde partiler arasında bayramlaşma olur, onları ziyaret etmek istedik, kapılarını açmadılar. 2018 seçimlerinden önce seçimlere katılma yeterliliğine sahip partilerin tamamıyla görüşme kararı aldık seçimlerden önce. Yine o konudaki çağrımıza cevap vermedi. Biz dedik ki tamam biz üç kez kapıyı çaldı. Kapı açılmadı bitti. Daha biz kapıyı çalmayız. Peki, onlar gelirse yine o zaman da söylemiştik. Biraz önce burada da söyledim. Biz kimseyi kapımızdan kovmadık.

Ruşen Çakır: Peki, şunu soracağım, şimdi sizin partinin programında federasyon tanımı geçiyor ama kimileri bunu federasyon istiyor, HÜDAPAR olarak yorumluyor. Kimileri de benim bildiğim kadarıyla federasyon dair her konu konuşulmalıdır gibi bir şey söylüyorsunuz. Şunu soracağım Zekeriya Bey, Türkiye böyle bir şeye hazır mı ya da bunun zemini Türkiye'de var mı?

Zekeriya Yapıcıoğlu: Bunun tartışılmasının zemini bile yok. Tartışmanın zemini de yok Türkiye'de. Aslında Türkiye'de böyle bir ihtiyaç da yok. Yani evet biz parti programımızda yazdığımız şey şudur. Daha önce farklı yerlerde buna benzer cümleleri de kurduk dedik ki şiddette silaha, terör yöntemlerine başvurmadan farklı siyasi fikirler serbestçe dile getirilebilmelidir. Federasyonu da dahil her şey tartışılabilmelidir. Bu tartışma eğer siyaset zeminde olacaksa bu serbest olmadı. Bizim dediğimiz şey budur. Yoksa Türkiye'deki durum federatif bir yapıya çok müsait değil hatta buna bir ihtiyaç da yok. Yani ne coğrafi olarak bir federasyonu ne de korporatif olarak bir federasyonu Türkiye müsait değil. Neden? Türkiye'deki şartlar farklı. Mesela Irak-Kürdistan Bölgesi’nin şartları farklıdır. Suriye'deki Kürtlerin içinde bulundukları durum ya da İran'daki Kürtlerin durumu farklıdır. Türkiye'deki Kürtlerin yaklaşık yarısı Kürt nüfusunun yoğun yaşadığı inlerin dışında batıya göç etmiş oralarda yaşıyorlar. Oralarda iş kurmuşlar, akrabalıklar kurmuşlar, mülk edilmişler ve oraya yerleşmişler. Dolayısıyla coğrafi manada bir federasyona Türkiye'deki Kürtlerin de %90'ından fazlası karşıdır. Kıbrıs'taki ya da Belçika'daki örneklerin de olduğu gibi korporatif yani cemaat bazlı bir federatif yapı da Türkiye için çok uygun değil. Bize göre Türkiye'deki Kürtlerin çok önemli bir kısmı eşit vatandaşlık temelinde birlikte yaşamakta.

Ruşen Çakır: Peki, eşit vatandaşlık derken malum anayasada ilk dört madde var. Bir madde daha rakamı altmış ikinci madde var. Bunlar çok tartışmalı ve birçok kişi özellikle Türkiye'de Türk milliyeti kişiler asla dokunulamaz diyorlar. Siz Dokunulmazlığı kalksın mı diyorsunuz? Yine orada kelimeler çok ince oluyor.

Zekeriya Yapıcıoğlu: Aslında birleşik kesimler mi yoksa ulusalcı kesimler mi? Kemalist kesimler mi? O tartışılır. Anayasanın ilk dört maddesiyle ilgili şöyle bir algı oluşturmaya çalışılıyor. Sanki 1923'te Cumhuriyet'in İran'ından sonra 1924 yılının Mart ayında yapılan anayasadan beri, Bu maddeler orada duruyor ve bunların değiştirilemeyeceği bir anayasal hüküm olarak orada duruyor. Böyle bir hüküm var. Bu doğru değil her şeyden önce. Onu belirtmekte fayda var. 1924 Anayasası'nda sadece devletin şeklinin cumhuriyet olduğuna dair hükmün değiştirilemeyeceği hüküm altına alınmıştı. Neden? Çünkü Osmanlı bakiyesi topraklar üzerinde yeni bir rejim kurulmuş yeni bir sistem var, cumhuriyet kurulmuş ve o ilk mecliste bile saltanat yanları, yeniden saltanata dönmek isteyenler var, saltanat taraftarları var. Bunun önüne bir seç çekmek için devletin şekli cumhuriyettir ve bu hüküm değiştirilemez diye bir madde kondu. Sonraki dönemlerde de, mesela 1961 Anayasası'nın gerekçesinde, böyle bir ihtiyaç yok ama madem bu oraya konmuş bir gelinlik olarak bu devam etsin, devletin şeklinde cumhuriyet olduğunu değiştirilemez diye, anayasal bir hüküm olarak dursun diye. 1961 anayasasına da aynı hüküm kondu. Daha sonra 1982 anayasası yani 1980 askeri darbesinden sonra Cunta anayasası olarak yazılan o anayasada danışma meclisinden çıkan ve 5 askerden 5 generalden oluşan konseyin önüne geldiğinde bile o metinde sadece devletin şeklinin cumhuriyet olduğuna dair hükmün değiştirilemeyeceği hükmü vardı.

Fakat Kenan Evren mübarek kalemiyle diğer maddelerin de değiştirilemez olduğunu oraya yazdı. Şimdi bir taraftan CHP ya da işte biz Cumhuriyet'in korucusu olan partiyiz diyenler 12 Eylül cuntasına faşist cunta diyorlar. Faşist bir darbe diyorlar. Hatta 27 Mayıs 1960'da yapılan darbeye devrim diyorlar. 12 Eylül 1980'de yapılan karşı devrim diyorlar. Ama 12 Eylül karşı devrim olarak isimlendirilmesine rağmen 12 Eylül rejiminin anayasa soktuğu bu hükmü sanki 1924'ten beri anayasada varmış gibi, sanki Mustafa Kemal bu maddeleri oraya koymuş gibi savunuyorlar. Bir taraftan Kenan Evren’e faşist diyorlar, bir taraftan da onun bu uygulamasına çok ciddi bir şekilde sahipleniyorlar.

Biz bu çelişkiye dikkat çekmeye çalıştık ama onlar ısrarla şunu diyor ki, HÜDAPAR dört vekille anayasayı değiştirecek, işte bu cumhuriyet rejimini değiştirecek, saltanatı getirecek, bunlar cumhuriyete karşı, bunlar bayrağa karşı, bunlar işte şuna karşı, buna karşı diye laf kalabalığı yaparak onların bu çelişkilerine, dikkat çekmeye çalıştığımız o çabamızı boşa çıkardılar. Maalesef bunda başarılı da oldular. Evet, biz diyoruz ki anayasada değiştirilemez maddelerin olması gelecek nesillerin iradesine ipotek koymaktır. Bizim söylediğimiz şey bu. Temel olarak bunu söylüyoruz. Neticede anayasalar ya da yasalar beşer kelamıdır ve eskirler. Üzerinden zaman geçtikçe bazı hükümler, o gün için mükemmel gibi görülen bazı hükümler de değiştirilmeye ihtiyacı doğabilir onlarla ilgili ve değiştirilebilir olmalıdırlar. Bizim söylediğimiz şey budur.

Peki, nasıl değişecek? Anayasayı değiştirmek için 400 milletvekilinin imzası gerekiyor. Yani 200 milletvekilinin teklifiyle ancak anayasa değişikliği önerilebilir ve mecliste ancak 400 milletvekilinin kabul oyuyla değiştirilir. Bizim sadece 4 vekilimiz var. HÜDAPAR olarak 4 vekil. Biz tek başımıza anayasayı şu veya bu şekilde kaleme alacağız diye bir öneride bulunmadık. Bizim bir anayasa taslağımız da yok. Biz diyoruz ki anayasada değiştirilemez maddeler olmamalı ama o maddeleri nasıl yazacağız ilk dört maddede dâhil bunu parlamento oturacak oradaki siyasetçi partiler birlikte karar verecekler. Onun tek başımıza biz şu veya bu şekilde kalem alınsın diye bir öneri de sunmadık. Ama ısrarla CHP'nin bu çelişkisinin gözlerden kaçırılması için ustaca manevralarla böyle işi bu duruma getirdiler.

Ruşen Çakır: Evet çok teşekkürler. Bayağı doyurucu oldu. Eklemek istediğiniz bir şey var mı?

Zekeriya Yapıcıoğlu: Yani yarınki açıklama olur olmaz açıklama şu veya bu yönde olur her ne olursa olsun. Mutlaka biz diyoruz ki evet şiddet dönemi bitmeli şiddet 40 yıldır en fazla zararı Kürt'e verdi. Sadece Türkiye'deki Kürt'lere değil, Türkiye'deki Kürt'lere şu anda bulunduğumuz Irak Kürdistan Bölgesi’ndeki Kürtlere zarar verdi. Diğer Kürtlere de zarar veriyor ama en büyük zararı bu iki coğrafyada yaşayan Kürtlere verdi. Barzan bölgesinde 500 köyün yerlileri kendi köylerine gidemiyorlar. Kendi meralarında hayvanlarını otlatamıyorlar. Bu bile başlı başına çok büyük bir sorun. Bu yüzden biz diyoruz ki inşallah 22 Ekim'de o çıkışla Sayın Bahçeli'nin mecliste yapmış olduğu çıkışla başlayan süreç ama aslında şunu anlıyoruz ki belki aylar öncesinden 2024'ün bahar aylarından bu yana istihbarat ile Türkiye'deki Milli İstihbarat Teşkilatı ile Abdullah Öcalan arasında görüşmeler var. Ve belli bir noktaya gelmiş. Umarım sonuç hayırlı olur. Bunun akabinde de kardeşliği pekiştiren, adaleti sağlayan bir noktaya hep birlikte gelmiş olur.

Ruşen Çakır: Çok teşekkürler. Çok geç oldu. Hepinizi azat edelim. Rûdaw Araştırma Merkezi’ne bu imkanı sağladığı için çok teşekkür edelim. Yarın da bayağı yoğun bir tempo olacak. Zekeriya Yapıcıoğlu beye de tekrar çok teşekkürler. Herkese iyi akşamlar, iyi günler.