Yaresan, Ehl-i Hak (Kakai’lik) 5000 yıl öncesi Mitraizme dayanan Kürd'ler arasında yaygın bir inançtır. Kakai'lerin inançlarının toplandığı kitapları Sultan Sahak’ın öğretileridir. Mitra inancında olduğu gibi Kakai inancında da güneş ve ateş kutsaldır. İnançlarında eşitlik, saflık, doğruluk ve birlik vardır.
Kutsal kitapları Kelâm-ı Seremcân'dır.
Qewiltas (Üç Yar gecesi) bayramına neden olan efsaneye göre Qewiltas’ın Qulî, Şabdîn, Şake, Şah Nezer, Îsa, Şamurad ve Pîre Dilawer adında yedi tane müridi (Yedi Yar-ı) varmış. Bu yedi mürit Güney Azerbaycan’dan Doğu Kürdistan'a (Rojhılat) Sultan’ın huzuruna varmak için yola çıkarlar.
Uzun yolda bitap düşerek çok yorulan müritler Orta Zagroslardaki Şaho Dağı’nda bulunan bir vadide mola verirler.Yorgun ve soğuktan bitap düşen müridiler “Mahdem Sultan Sahak hak’tır, buyursun o bizi karşılasın” derler.
Olan bitenleri bilen ve bütün konuşulanları duyan Sultan Sahak müritlerin konuşmalarından öfkelenir ve Mustafa Dawdan’ı onları karşılamaya gönderir. Mustafa Dawdan Sultan’ın emri ile yedi müridin çektikleri çileye ilave olsun diye üç gece boyunca üzerlerine kar yağdırır.
Ehl-i Hak, Yaresanlar Ocak-Şubat ayında yaşandığına inandıkları bu olaya Çileyê Mezin (Büyük Çile) diyorlar.
Üç gün kar altında kalan yedi mürit (Yar'lar) Sultan Sahak’ın emri ile içlerine düşen şüphelerden kurtulurlar.
Güney Azerbaycan'dan yola çıkan yedi müridin üç gece kar altında çektikleri çileye ortak olmak için Yaresanlar üç gün boyunca oruç tutarlar. Üç günlük oruçtan sonra yedi müridin (Yedi Yar’ın) Sultan'ın emri kurtulmalarını da Qewiltas dedikleri bayram ile beş gün kutlarlar.
Bu bayramda geleneklere bağlı olarak kutsal ekmek denilen, bildiğimiz sacda ekmek pişirilir, hayvan kurban edilir, Sultan Sahak'a şükran için kış meyvesi nar ve tatlılarla birlikte kışın yenen bitkiler ile cemhanelere götürülür. İlahiler ile kadın-erkek birlikte tambur çalınarak kutlanır.
Kakai inancında olan Kürd halkının Qewiltaş bayramını kutluyorum.
Farklı etnik yapıların anadillerindeki eğitimlerine, farklı inançların kutsal günlerine ayırım gözetmeden eşit mesafede duran Güney Kürdistan Federe Yönetimi'ne komşu ülkelere de örnek olmasını dileyerek teşekkür ediyorum.
