ABD Dışişleri Bakanlığı, acil gıda programları ile İsrail ve Mısır'a yapılan askeri yardımlar hariç neredeyse tüm ABD dış yardımları için yeni fonların dondurulması talimatı verdi.
Karar; sağlık, eğitim, kalkınma, iş eğitimi, yolsuzlukla mücadele, güvenlik yardımı ve diğer girişimleri desteklemek için küresel olarak ABD tarafından finanse edilen milyarlarca dolarlık projelerin birçoğunun hızlı bir şekilde durdurulması anlamına geliyor.
ABD, 2023 yılında yaklaşık 60 milyar dolar ya da ABD bütçesinin yaklaşık yüzde 1'i oranında bütçe ayırarak dünya genelinde diğer tüm ülkelerden daha fazla dış yardım sağlamıştı.
Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun dünya genelindeki ABD büyükelçiliklerine ilettiği talimat, savaş halindeki Sudan'da giderek büyüyen kıtlık nedeniyle milyonlarca insanın beslenmesine yardımcı olan acil gıda programlarını özellikle muaf tuttu.
Talimat, Başkan Donald Trump'ın geçen hafta imzaladığı yardımların dondurulmasına ilişkin kararnamenin nasıl uygulanacağını açıklıyor.
En az üç ay sürmesi öngörülen harcamaların dondurulması kararına dahil edilenler arasında, HIV ile mücadele eden AIDS'e Karşı Başkanlık Acil Yardım Planı da bulunuyor. PEPFAR olarak bilinen program, Cumhuriyetçi Başkan George W. Bush tarafından başlatıldığından bu yana 5,5 milyon çocuk dahil 25 milyon hayat kurtarmasıyla tanınıyor.
Hayır kurumu Oxfam Amerika'nın Başkanı Abby Maxman, finansmanın askıya alınmasının dünyanın dört bir yanındaki çocuklar ve aileler için “ölüm kalım sonuçları doğurabileceğini” söyledi.
Maxman yaptığı açıklamada, “Trump yönetimi dış kalkınma yardımlarını askıya alarak krizdeki toplumların yaşamlarını ve geleceklerini tehdit etmekte ve ABD'nin dış yardımlar konusunda uzun süredir benimsediği, siyasetten bağımsız olarak insanları ihtiyaç temelinde destekleyen iki partili yaklaşımını terk etmektedir” dedi.
Birleşmiş Milletler sözcü yardımcısı Ferhan Hak da, “Bunlar iki taraflı kararlardır, ancak yine de kapasitesi olan ülkelerin kalkınma yardımlarını cömertçe finanse etmelerini bekliyoruz” dedi.
Rubio'nun talimatı, müttefik ülkeler İsrail ve Mısır'a yapılan askeri yardımları, dondurma kararından muaf tuttu. Ancak ABD'nin Ukrayna'ya yaptığı askeri yardımlara izin verecek benzer bir muafiyete dair herhangi bir işaret yoktu.
Biden yönetimi, Trump'ın devam ettirip ettirmeyeceği konusundaki şüpheler nedeniyle görevden ayrılmadan önce Ukrayna'ya askeri yardımı devreye sokmuştu. Ancak Ukrayna'ya gelecekte yapılacak silah sevkiyatları için Kongre tarafından onaylanmış yaklaşık 3,85 milyar dolarlık fonun harcanıp harcanmayacağına Başkan Trump karar verecek.
ABD Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, Başkan Trump'ın ABD Dış Yardımlarının Yeniden Değerlendirilmesi ve Yeniden Düzenlenmesine ilişkin Başkanlık Talimatı ile uyumlu olarak Bakan Marco Rubio'nun Dışişleri Bakanlığı ve ABD Uluslararası Kalkınma Dairesi (USAID) tarafından veya bunlar aracılığıyla finanse edilen tüm ABD dış yardımlarının gözden geçirilmek üzere durdurulduğu kaydedildi.
Açıklamada, Bakan Rubio'nun Önce Amerika gündemi çerçevesinde ABD dış politikasıyla tutarlı ve verimli olmalarını sağlamak üzere tüm dış yardım programlarının gözden geçirilmesi süreci başlattığı belirtildi.
Bakanlık açıklamasında ayrıca, Başkan Trump'ın “ABD'nin artık Amerikan halkına hiçbir getirisi olmadan körü körüne para dağıtmayacağını açıkça ifade ettiği” hatırlatıldı.
“Çalışkan vergi mükellefleri adına dış yardımların gözden geçirilmesi ve yeniden düzenlenmesi sadece yapılması gereken doğru şey değil, aynı zamanda ahlaki bir zorunluluktur” denilen açıklamada, “dış yardım paralarının denizaşırı ülkelerde nasıl harcanacağını bilinçli ve mantıklı bir şekilde gözden geçiren Bakan Rubio'nun Amerika'nın yatırımını korumaktan gurur duyduğu” belirtildi.
“Amerikan halkından gelen emir açıktı; Amerikan ulusal çıkarlarına yeniden odaklanmalıyız” denilen açıklamada, Bakan Rubio'nun, “Harcadığımız her dolar, finanse ettiğimiz her program ve izlediğimiz her politika üç basit sorunun cevabıyla gerekçelendirilmeli: Amerika'yı daha güvenli kılıyor mu? Amerika'yı daha güçlü kılıyor mu? Amerika'yı daha müreffeh hale getiriyor mu?” şeklindeki sözleri de yer buldu.
