İran resmi medyasının haberine göre, Cuma günü itibariyle İran Kara Kuvvetleri, Azerbaycan sınırına yakın kuzeybatı bölgelerinde askeri tatbikata başladı. İran devlet televizyonu, ‘Hayber Fatihleri’ adlı tatbikatın dün sabah İran'ın kuzeybatısında başlatıldığını bildirdi. Kanal, tatbikata katılan tankların ve zırhlı araçların boy gösterdiği, helikopterlerin hedefleri bombaladığı görüntüleri yayınladı.
İran Kara Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Kiyomers Heydari, İran devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, "İyi komşuluk ilişkilerine saygı duyuyoruz, ancak bölgede Siyonist rejim unsurlarının ve DEAŞ teröristlerinin varlığına müsamaha göstermeyeceğiz" dedi. İranlı yetkililer, son birkaç gün içinde, Bakü ile İsrail arasındaki askeri işbirliği de dahil olmak üzere yakın ilişkilere atıfta bulunarak, İran'ın baş düşmanı olan İsrail'in İran sınırları yakınında herhangi bir şekilde varlık göstermesini kabul etmeyeceklerini defalarca dile getirdiler.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, geçtiğimiz Pazartesi günü Anadolu Ajansı’na (AA) Azerbaycan ile Ermenistan arasında Dağlık Karabağ’da yaşanan savaşın birinci yıl dönümü vesilesiyle açıklamalarda bulundu. Rusya’nın himayesinde Bakü ile Erivan arasında imzalanan bir anlaşmayla durdurulan 6 haftalık savaşın ardından Azerbaycan, bölgenin kontrolünü ele geçirmişti. Bu bağlamda Azerbaycan’ın, işgalden kurtarılan bölgeye gönderilen İran tırlarını kontrol etmeye başlamasından hemen sonra İran’ın Azerbaycan sınırında tatbikatlara başladığına dikkati çeken Aliyev, “Bu onun egemenlik hakkı. Buna kimse söz söyleyemez. Fakat bunu bir zaman kesitinde analiz ettiğimizde neden şimdi ve neden bizim sınırımızda? Ermeniler Cebrail, Füzuli ve Zengilan bölgelerindeyken tatbikatlar neden yapılmadı? Bu, neden biz bu toprakları 30 yıllık işgalden sonra özgürleştirene kadar olmadı?” dedi.
İran Dışişleri Bakanlığı, askeri tatbikat düzenlemenin, İran'ın ‘egemenlik hakları kapsamında aldığı bir karar’ olduğunu vurguladı.
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Said Hatibzadeh, Salı günü yaptığı açıklamada iki ülke arasındaki iyi ve saygılı ilişkiler ışığında Azerbaycan'dan gelen açıklamaların ‘şaşkınlık’ yarattığını söyledi. Tahran'ın sınırları yakınında herhangi bir Siyonist varlığına müsamaha göstermeyeceğini vurgulayan yetkili, İran’ın, ulusal güvenliği için uygun gördüğü her tedbiri alacağını belirtti.
Öte yandan İran'ın Bakü Büyükelçisi Abbas Musevi, Perşembe gecesi büyükelçilik binasına yapılan saldırıdan sonra Tahran'ın Bakü'yü protesto ettiğini ifade etti. Dün (Cuma) resmi IRNA haber ajansına yaptığı açıklamalarda Musevi, "Perşembe gecesi bazı kimseler tarafından Bakü'deki İran büyükelçiliğine düzenlenen saldırı sebebiyle protesto mesajı yayınlanması ve resmi takip başlatılmasının ardından yetkililer ve Azerbaycan İçişleri Bakanlığı, İran büyükelçiliğine yapılan saldırının faillerinden dördünü tespit ederek yakaladı ve sorguya çekti” dedi.
İran’ın kuzeybatı komşusu Azerbaycan ile yaklaşık 700 km'lik bir kara sınırı bulunuyor. İran, rakip komşuları Azerbaycan ve Ermenistan ile iyi ilişkiler sürdürüyor. İki ülkenin, tartışmalı Dağlık Karabağ bölgesinde haftalarca süren çatışmaları durdurmak için Kasım 2020’de yaptığı anlaşma herkes tarafından memnuniyetle karşıladı. O dönemde, Türkiye’nin Azerbaycan’ı desteklemek için Suriyeli muhalifleri Azeri güçler ile birlikte savaşmak üzere Dağlık Karabağ'a transfer ettiğine dair birçok ülke tarafından yayınlanan raporlar ve suçlamalar bulunuyordu. İran ise bölgedeki yabancı savaşçıların İran sınırından uzak tutulması gerektiğini vurgulamıştı.
