İsrail gazetesi: Azerbaycan, Türkiye'nin tepkisine rağmen İsrail'e petrol satışını sürdürüyor

Haaretz'de yer alan bir habere göre Azerbaycan, geçen yıl petrol satışını resmen durdurmasına rağmen İsrail'e petrol tedarik etmeye devam edeceği sözünü verdi.

Bakü, 2024 yılında bir milyon tonu aşan İsrail'e petrol ihracatını her yıl düzenli olarak arttırmasının ardından, kısa süre önce gümrük kayıtlarından bu ülkeye petrol satışını kaldırdı.

Kayıtlara göre İsrail'e ihracat Gazze savaşı nedeniyle Ekim ayında durmuştu.

Ancak İsrailli kaynaklar Haaretz'e satışların devam ettiğini ve gümrük kayıtlarındaki değişikliğin üçüncü ülkelerde kayıtlı tüccarlara yapılan işlemlerden kaynaklanabileceğini söyledi.

Bir kaynak “Azerilerden enerji sektörü de dahil olmak üzere stratejik ilişkilerin devam edeceğine dair söz aldık ve endişelenecek bir şey yok” dedi.

İki İsrailli kaynak, Ekim ayında satışların durdurulmasının Bakü'nün en önemli siyasi ve askeri müttefiki olan Türkiye'nin baskısından kaynaklandığını söyledi.

Haaretz'in haberine göre Türkiye'nin baskısı kısmen İsrail'e ihraç edilen Azerbaycan petrolünün Türkiye üzerinden geçen Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru hattıyla taşınmasından kaynaklanıyor.

Ankara, Gazze'ye yönelik savaş ve İsrail'in Türkiye'nin kuşatma altındaki Filistin bölgesine havadan insani yardım atmasına izin vermemesi nedeniyle geçen yıl Mayıs ayında İsrail ile ticari ilişkilerini kesmişti.

Azerbaycan devlet petrol şirketi Socar'ın İstanbul ofisi önünde de İsrail'e petrol sevkiyatının kesilmesi için protestolar düzenlenmişti.

İsrailli kaynak Haaretz'e şunları söyledi: “Azerbaycan İsrail'e petrol ihracatını durdursa bile biz çökmeyeceğiz. Başka bir yerden getiririz. Ancak güvenlik açısından sadece bize bağımlı oldukları durumu dengelemek istiyorlar.”

Tankerler izleme sinyalini kapatıyor

İsrail, Eylül 2023'te Ermenistan'a karşı başlattığı ve Azerbaycan'ın tartışmalı Dağlık Karabağ bölgesini ele geçirmesiyle sonuçlanan saldırıda Azerbaycan'a askeri ve diplomatik yardım sağlamıştı.

Azerbaycan Hazar Varil Petrol Araştırma Merkezi Başkanı İlham Şaban Haaretz'e verdiği demeçte, petrolün şahıslar aracılığıyla satılmasıyla ihracatın İsrail'e ulaştığının kamuoyuna duyurulmasının önüne geçilebileceğini ifade etti.

Bakü yönetiminin de daha sonra bu satışların “Filistinli çocukları öldüren uçaklara yakıt sağlamadığını” iddia edebileceğini belirtti.

Kasım ayında yapılan bir analizde, Ankara'nın savaş nedeniyle uyguladığı ticari ambargoya rağmen, Türkiye ile İsrail arasında “sistemli ham petrol ticareti” yapıldığına dair kanıtlar bulunmuştu.

Stop Fuelling Genocide kampanyası, Seavigour tankerinin Türkiye'nin Ceyhan limanından İsrail'in Aşkelon kenti yakınlarındaki bir boru hattına ham petrol sevk ettiğini gösteren kanıtlar yayınladı.

Liman, BP'nin sahip olduğu Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattının son durağı.

Petrol daha sonra Ceyhan'daki Haydar Aliyev Terminali'nden İsrail'e sevk ediliyor ve İsrail'in ham petrol ithalatının neredeyse yüzde 30'unu oluşturuyor.

Araştırmacılar Kimolos tankerinin 2024 yılında Ceyhan ve Aşkelon arasında yaptığı 10 yolculuğu takip etti ve bunların sekizinin Türkiye'nin Mayıs ayında ambargo ilan etmesinden sonra gerçekleştiğini tespit etti.

Geminin rotasını gizlemek için Doğu Akdeniz'de birkaç gün boyunca izleme sinyalini kapatmasına rağmen, araştırmacılar uydu görüntülerini kullanarak geminin 10 kez İsrail'e yanaştığını tespit etmeyi başardılar.

Kimolos isimli tankerin liman kayıtları, İsrail'e yapılan tipik bir yolculukta tankerin Mısır'a bağlı olarak kaydedildiğini ve tam bir petrol yüküyle ayrıldığını ortaya koyuyor. Ancak tanker Mısır'a yanaşmıyor, bunun yerine Doğu Akdeniz'de birkaç günlüğüne “kayboluyor”.

Bu strateji, konum transponderini kapatan ve günler sonra Sicilya'da yeniden ortaya çıkan Seavigour isimli tankerinkine benzer bir yol izliyor.

Türkiye Enerji Bakanlığı, Mayıs ayından bu yana İsrail'e giden herhangi bir petrol tankerinin Ceyhan'dan ayrıldığını birçok kez yalanladı ve “Haydar Aliyev Terminali'nden küresel pazarlara ihraç edilmek üzere Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı üzerinden petrol taşıyan şirketlerin Türkiye'nin İsrail ile ticaret yapmama kararına saygı duyduklarını” belirtti.

Middle East Eye daha önce, Temmuz 2024'e kadar İsrail'e yapılan petrol sevkiyatlarını takip eden bir rapor hazırlayan Oil Change International adlı savunma grubunun, veri kaynaklarının Mayıs ayından bu yana Ceyhan'dan çok sayıda sevkiyat yapıldığını gösterdiğini bildirmişti.

Bir Türk yetkili daha önce de BP'nin petrolü Ankara'nın kontrol edemediği aracı şirketlere sattığını ve tankerlerin petrolü “nihai varış yerlerini bildirmeden” aldığını söylemişti. (Middle East Eye)