2021'in aralık ayında görevi bıraktıktan sonra 13 Şubat’ta yapılan Cumhurbaşkanlığı seçiminin dışında ortalıkta görünmeyen Almanya’nın eski Başbakanı Angela Merkel ilk kez konuştu. Berliner Ensemble Tiyatrosunda Der Spiegel gazetecisinden Alexander Osang'ın sorularını cevaplayan Merkel'e Ukrayna'daki savaşa ve Almanya'nın Kremlin'e gösterdiği hoşgörünün Putin'i cesaretlendirip cesaretlendirmediği de soruldu.
Putin'le diyaloğum işe yaramadı
Merkel iktidarda bulunduğu süre boyunca Putin rejimi ile olan ilişkileri yönetme şeklinden pişmanlık duymadığını söyledi. Putin ile diyaloğu hakkında açık konuşan Merkel "O adamla konuşmanın bir anlamı yok deseydim kendimi çok kötü hissederdim. Bunun iş yaramaması büyük trajedi ancak denediğim için kendimi suçlayamıyorum" dedi.
Putin'i daha fazla kızdırmak istemedim
2008 yılında düzenlenen NATO zirvesinde Ukrayna ve Gürcistan'ın üyeliğine karşı çıktığı için pişman olup olmadığı sorulan eski başbakan, Ukrayna'yı o zaman oligarkların yönettiğine dikkat çekerek, "Ukrayna o zamanlar bizim bildiğimiz Ukrayna değildi. Ülke çok bölünmüş bir durumdaydı, Tymoshenko ve Yushchenko gibi roformist güçler bile çok zıttı" dedi. "Rusya tarafından baktığımızda ise alınacak bu karar açık bir savaş ilanıydı" diyen Merkel, Rus lider bakış açısını paylaşmasa bile onun nasıl düşündüğünü bildiğini ve Putin'i daha fazla kışkırtmak istemediğini söyledi.
Ukrayna'ya zaman kazandırdık
Ukrayna'nın artık oligarklar tarafından yönetilmediğine vurgu yapan Merkel Ukrayna lideri Volodymyr Zelenski'nin savaş zamanındaki liderliğini övdü ve onun artık yeni bir Ukrayna'yı temsil ettiğini söyledi. Kendisine gelen eleştirileri de 'Ukrayna'ya zaman kazandırdıklarını' iddia ederek cevaplayan Merkel "Bir gün içerisinde NATO'ya üye olamazsınız, bu bir süreç ve bu süreçte Putin'in iyi olmayan bir şeyler yapacağını biliyordum. Biz Ukrayna'ya şimdi olduğu ülkeye dönüşmesi için zaman kazandırdık" ifadelerini kullandı.
Soğuk savaştan sonra Rusya sorunu her zaman kaldı
Sovyetler Birliği'nin çöküşünün yarattığı jeopolitik sorunların 16 yıllık iktidarı boyunca hissettiğini söyleyen eski başbakan “Soğuk savaşı düzgün bir şekilde sona erdirmek mümkün değildi. Rusya sorunu her zaman kaldı” dedi. Merkel görevdeki son bir kaç haftası içinde katıldığı G20 zirvesinde işgal olasılığını ciddiye almaya başladığını belirtti ve şunları söyledi:
"Roma'da düzenlenen G20 zirvesinde bazı ipuçları vardı. Bunun hakkında çok konuştuk ve Putin'in Minsk sürecini bitirdiğini anladım. Yaşananlar Rusya adına çok büyük bir hata. Avrupa'da barış içinde yaşamamıza izin veren tüm uluslararası hukuk kurallarından nesnel bir kopuş. Şunu açıkça belirtmek isterim ki Putin ile aynı görüşü paylaşmıyorum ancak Ukrayna'daki savaşı engelleyebilecek bir güvenlik mimarisi oluşturmayı başaramadık. Bunu da düşünmemiz gerekiyor."
Siyasi işbirliği imkansızsa, Moskova ile ticari ilişkiye inandım
Merkel, liderliği altındaki Almanya'nın 'Rusya'nın batı ile ticari bağlarını genişleterek demokratikleştirilebileceği yanılsamasına kapıldığı' yönündeki eleştirilerini de reddetti ve "Putin'in ticaret yoluyla değiştirilebileceğine inanmadım ancak siyasi işbirliği imkansızsa, Moskova ile en azından bazı ekonomik bağlantılara sahip olmanın mantıklı olduğuna inandım" dedi.
Putin ile konuşulacak çok şey yok
Ülkede kurulan yeni hükümete dış politikada güvendiğini belirten Merkel, “Mevcut federal hükümete güvenmemeyi bile düşünemiyorum” dedi. Merkel, Putin ile görüşüp arabulucu olup olmayacağına ilişkin soruya, “Görev anlayışım, Alman hükümetinin benden yapmamı istemediği hiçbir şeyi yapmayacağım şeklindedir” cevabını verdi. Bu konuda Alman hükümetinin kendisiyle temasa geçmesini de beklemediğini aktaran Merkel, “Bunun şu anda herhangi bir yararı olacağı izlenimine sahip değilim. Bana göre şu anda konuşulacak çok şey yok, özellikle de Ukrayna olmadan” değerlendirmesinde bulundu.
Eleştirilerin odağı 2008 NATO zirvesinde neler yaşandı
2008 yılında NATO zirvesi kapsamında Bükreş'te bir araya gelen NATO liderleri Ukrayna ve Gürcistan'ın NATO'ya hızlı katılımını tartıştı. ABD toplantıda ısrarla Ukrayna'nın kabul edilmesini istese de Almanya ve Fransa böyle bir adımın Rusya'yı tedirgin edeceğini savundu. Sonuç olarak Ukrayna NATO üyeliğine alınmadı. Ukrayna savaşının başlaması ile Almanya'nın kararı yeniden tartışma konusu haline geldi.
