Beyaz Saray Basın Sözcüsü Karoline Leavitt, Beyaz Saray temsilcisi Steve Witkoff'un Cumartesi günü İran'a nükleer anlaşma için “ayrıntılı ve kabul edilebilir bir teklif” gönderdiğini söyledi.
ABD'nin yazılı önerisi, müzakereleri tıkayan sorunu çözmeye yönelik bir girişim: ABD'li yetkililer, İran'ın kendi topraklarında uranyum zenginleştirmeye devam etme talebi olduğunu söylüyor.
ABD'li bir yetkiliye ve konu hakkında bilgi sahibi bir kaynağa göre Umman tarafından gündeme getirilen ve ABD tarafından benimsenen bir fikir, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı ve ABD'nin gözetimi altında sivil nükleer amaçlar için uranyum zenginleştirecek bölgesel bir konsorsiyum kurulmasını öngörüyor.
Konsorsiyumun uranyum zenginleştirme tesislerinin nerede kurulacağı büyük bir soru işareti. Konu hakkında bilgi sahibi kaynak, ABD'nin bu tesislerin İran dışında olmasını istediğini söyledi.
İran sürekli olarak zenginleştirmeye izin vermeyen hiçbir anlaşmayı imzalamayacağını söylerken, ABD'li yetkililer İran'ı bu seçenekten mahrum bırakmaya kararlı. Ancak anlaşmaya varmak için karşı tarafa bir şeylerin verilmesi gerekiyor.
Cumartesi günü yayınlanan bir UAEA raporunda İran'ın 400 kilogram'dan fazla yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş uranyum biriktirdiği belirtildi. Bu oran yüzde 90'a kadar ulaştığı takdirde söz konusu miktar 10 nükleer bomba için yeterli.
Cumartesi günü yayınlanan ikinci bir UAEK raporu ise İran'ın ülkedeki beyan edilmemiş bazı nükleer tesislerle ilgili UAEK soruşturmalarına tatmin edici yanıtlar vermediğini ortaya koydu.
Kaynaklara göre güncellenmiş teklif, İran ile ABD arasında bir hafta önce Roma'da yapılan beşinci tur müzakerelerin bir sonucu.
İranlılar, Witkoff'un görüşmelerin dördüncü turunda sözlü bir öneri sunması ve beşinci turda bunu detaylandırmasının ardından ABD'nin tutumunu yazılı olarak almak istedi.
Umman Dışişleri Bakanı Bedir el Buseydi Cumartesi günü Tahran'a yaptığı bir ziyaret sırasında Witkoff'un önerisini İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'ya iletti.
ABD'li yetkililer öncelikle nükleer anlaşmanın ilkelerini ortaya koyan bir “temel anlaşmaya” varmayı hedeflediklerini söylüyorlar.
Böyle bir anlaşmaya varılması halinde her iki taraftan teknik ekipler ayrıntılı bir anlaşma üzerinde çalışacaklar.
Beyaz Saray Basın Sözcüsü Leavitt “öneriyi kabul etmenin İran'ın çıkarına olduğunu” savundu.
Arakçi ise İran'ın teklife “ilkeler, ulusal çıkarlar ve İran halkının hakları doğrultusunda” yanıt vereceğini söyledi.
