İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, ABD’nin yaptırımlarına rağmen İran ile Avrupa Birliği (AB) arasında petrol ticaretini mümkün kılacak bir anlaşmanın yakında imzalanabileceğini aktardı. Öte yandan, Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi de, ABD ve Çin şirketleriyle ile 53 milyar dolarlık bir anlaşma imzalamaya hazırlandıklarını bildirdi.
Rusya’nın RIA haber ajansına konuşan İran Dışişleri Bakanı Zarif, ABD’nin İran’a yönelik petrol yaptırımlarına ilişkin açıklamada bulundu.
İran’ın ABD’nin yaptırımlarını aşabilecek kapasiteye sahip olduğunu ve petrol satışlarına devam edeceğini belirten Zarif, “Birçok ülke İran’la ticaret yapmaya hazır olduğunu belirtti. İran ile AB, ABD’nin tek taraflı yaptırımlarına rağmen İran petrolünün satışını ve bundan kazanç sağlamayı mümkün kılan bir anlaşmanın eşiğinde.” dedi.
Öte yandan Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, başkent Bağdat’ta düzenlediği haftalık basın toplantısında, ABD ve Çin şirketleriyle imzalanacak mega proje anlaşması hakkında açıklamalarda bulundu.
Irak’ın yakın bir zamanda ABD’nin enerji şirketi “ExxonMobil” ve Çin’in dev petrol şirketi “PetroChina” ile 53 milyar dolarlık petrol anlaşması imzalayacağını belirten Abdulmehdi, “(Irak) Petrol Bakanlığı, ExxonMobil ve PetroChina, şu anda petrol fiyatlarının düşmesi ve yükselmesi halinde kârın nasıl bölüşüleceği konusunda odaklanmış durumdalar.” dedi.
Irak Başbakanı, anlaşmanın 30 yıllık olacağını ve bu süre zarfında 400 milyar doların üzerinde kazanç elde etmeyi planladıklarını aktardı.
Gazetecilerin, “ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlardan Irak’ı kendisiyle petrol anlaşması imzalaması karşılığında muaf tutacağı” yönündeki iddiaları sorması üzerine Abdulmehdi, “ExxonMobil anlaşmasının ABD’nin Tahran’a yönelik yaptırımlarıyla bir alakası yok.” ifadesini kullandı.
Washington yönetimi, İran ile BM Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi ve Almanya arasında 2015’te imzalanan nükleer anlaşmadan Mayıs 2018’de tek taraflı çekilmişti.
Washington yönetimi, nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmesinin ardından İran’a yönelik ilk yaptırım paketini 7 Ağustos 2018’de, ikinci aşama yaptırım paketini ise 5 Kasım 2018’de devreye sokmuştu.
ABD, Türkiye ve Irak’ın da olduğu 8 ülkeye İran’a yönelik yaptırım paketinde petrol ithalatı konusunda 180 gün muafiyet tanımıştı.
Beyaz Saray’dan 22 Nisan’da yapılan yazılı açıklamada, daha önce İran petrol yaptırımlarından muaf tutulan 8 ülkeye yeni muafiyet hakkı verilmeyeceği duyurulmuştu.
Öte yandan ABD’nin yaptırımları getirmesinin ardından Tahran yönetimini nükleer anlaşmada tutmak isteyen AB, İran’la ticareti kolaylaştırmak ve Avrupalı şirketleri ABD’nin yaptırımlarından korumak için INSTEX adlı ödeme mekanizmasını devreye sokmuş ancak mekanizmanın sadece ilaç ve gıda ticaretini kapsayacağı açıklanmıştı.
İran, nükleer anlaşmanın devamı için petrol ticaretinin de garanti altına alınmasını istiyor.