Irak Parlamentosu Tarım, Su ve Bataklıklar Komitesi Başkanı Faleh el-Hazali, devlete ait el Sabah gazetesine, “Komitenin Ankara ile müzakerelere verdiği desteğe rağmen, su dosyası ve Irak'a su akışının artması konusunda Türk tarafı yanıt vermiyor veya işbirliği yapmıyor” dedi.
Hazali bu durum, "Bu, komitenin Türkiye ile ticari ilişkilerin askıya alınması yönünde çağrıda bulunmasına yol açtı" dedi.
Irak topraklarındaki Türk askeri varlığı da bir başka neden
Hazali, Irak topraklarındaki Türk askeri varlığının Türkiye ile ticareti askıya almanın bir başka nedeni olduğunu da belirterek, "Irak içinde 90 saldırı noktası ve biri Ninova eyaletinde olmak üzere 4 askeri üssün bulunduğu" vurguladı.
Irak halihazırda su sıkıntısı çekiyor; bu sorun, Türkiye ve İran'ın ülkeye akan nehirler üzerine birçok baraj yapmasıyla daha da kötüleşiyor. Giderek kuruyan ülkenin, en çok ihtiyaç duyduğu su yardımından mahrum kalmasıyla durum daha vahim bir hal alıyor.
Irak Su Kaynakları Bakanı Aun Ziyab, bu ayın başında Rûdaw'a verdiği röportajda, Ankara ile yapılan anlaşmaya göre Türk hükümetinin “saniyede minimum 500 metreküp su salması gerektiğini ve bunun 260 metreküpünün Irak'a ulaşması gerektiğini” söyledi.
Aun Ziyab, Türkiye'den Irak'a su akışının son yıllarda, özellikle de Irak'ın saniyede yalnızca 180 metreküp su aldığı 2022'de ciddi oranda azaldığını kaydetti.
Bakan Ziyab, "O yıldan (2022) geçen yıla kadar Irak, komşu Türkiye'nin anlaşmaya uymaması ve talep edilen miktarı Suriye-Türkiye sınırına iade etmemesi nedeniyle gelmeyen yaklaşık 10 milyar metreküp su kaybetti" demişti.
“Ankara su dosyasında Irak'a haklarını vermedi”
Bağdat ile Ankara arasındaki ticaret hacminin 24 milyar doları bulduğunu ve 600 Iraklı şirketin Türkiye'de yatırım yaptığını söyleyen Hazali, “Tüm bunlara rağmen Ankara su dosyasında Irak'a haklarını vermedi” dedi.
Irak ve Türkiyeli yetkililer su meselesiyle ilgili birçok toplantı yaptılar ancak somut bir anlaşmaya varamadılar.
Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sudani geçen yıl Türkiye ziyaretinin ardından su tüketimini ve israfını düzenlemeye yönelik önlemler alacaklarını duyurmuştu.
O dönemde, "Hükümetimiz su depolamayı geliştirme ve israfı azaltma planlarını uygulamaya devam edecektir" diyen Sudani, hükümetinin komşu Türkiye ile müzakereler ve diyalog yoluyla Irak'ın su paylaşımını güvence altına almak için çalıştığını da vurgulamıştı.
Irak en savunmasız beşinci ülke
Irak, Suriye ve Türkiye'nin paylaştığı Fırat ve Dicle nehirlerindeki su seviyeleri son yıllarda önemli ölçüde düştü. Irak Su Kaynakları Bakanlığı'nın iklim değişikliği tehditlerine ilişkin 2022 tarihli raporunda, azalan su seviyeleriyle mücadele için acil eyleme geçilmediği takdirde Irak'ın iki ana nehrinin 2040 yılına kadar tamamen kuruyacağı öngörüldü. BM'ye göre ülke, su ve gıda güvensizliği de dahil olmak üzere iklim değişikliğinin etkilerine karşı dünyanın en savunmasız beşinci ülkesi.
