Beyaz Saray, İngiltere ve İsrail’in önde gelen basın kuruluşları tarafından yayınlanan Rus askerlerinin, savaş uçaklarının ve askeri teçhizatların Suriye’ye ulaştığı iddiaları üzerine, Rus ordusunun Suriye’ye yerleştiği iddialarını “yakından takip ettiklerini” dile getirdi.
Geçtiğimiz Salı günü Kremlin’e yönelik iddialar üzerine yükselen diplomatik tansiyon etkili Rus Devlet gazetesi Pravda’ya, Suriye’nin Akdeniz sahil şeridindeki bir alana atıfta bulunarak, “3. Dünya savaşı Latakya’da mı başlayacak?” sorusunu sordurdu.
Newsweek’ten Damien Sharkov yakın zamanda Suriye’de artış gösteren Rus Askeri varlığı ile ilgili olarak sık sorulan bazı soruları ve cevaplarını derledi.
Rusya’nın Suriye’deki askeri varlığı hangi tarihe dayanıyor
Hayır, Moskova’nın Suriye’deki varlığı 1970’lere, Sovyetler Birliği zamanlarına dayanır. Rusya devlet haber ajansı RIA Novosti’nin yurtdışındaki Rus askeri tesisleri ile ilgili resmi verilere dayanarak hazırladığı profile göre, İki ülke 1971 yılında Suriye’nin Tartus ilindeki Rus askeri tesislerinin uzun süreli kiralanması konusunda anlaştılar. Deniz üssü olarak sınıflandırılan tesis materyal ve teknik destek noktası olarak ön plana çıkıyor. Yanısıra tesis bir kışla ve silah deposu olarak Rusya’nın bölgedeki deniz tatbikatları için bir karargah vazifesi görmekteydi.
Ekonomi haber kanalı RBC’ye göre Sovyetler Birliği’nin parçalanması sonrası Rusya Suriye kıyılarındaki ilk büyük deniz tatbikatını 2013 yılında gerçekleştirdi ve sonrasında bunu birkaç tatbikat daha takip etti.
Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un sözcüsü bu ayın başlarında verdiği demeçte, “Rusların terörizme karşı savaşan resmi Suriyeli yetkililere askeri teknoloji tedarik etmek suretiyle destek verdiklerini hiçbir zaman gizlemediklerini,” dile getirdi. Bunun yanısıra Moskova, Tartus’taki tesislerinin varlığını hiçbir zaman gizlemedi.
Askeri etkinliğin kanıtları
Ağustos sonlarında Suriye devlet televizyonu, Suriye Hükümeti’nin Latakya cephesinde konuşlandırılmış Rus BTR zırhlı araçlarına ait olduğu görülen arkaplanda Rus konuşmasını andıran seslerin eşlik ettiği, görüntüler yayınladı. Bunun yanısıra muhalif kaynakların online hesaplarında Rus yapımı insansız hava araçları (dron) ve savaş uçaklarının Idlib semalarında görüntülenen resimlerini paylaştılar.
Eylül ayının başlarında, Rus ve Ukraynalı blog yazarları sosyal medyada Suriye’deki Rus deniz piyadelerine benzer cep telefonu fotoğrafları ve selfie’ler paylaşmaya başladılar. Bunların bazıları Rus tesisinin bulunduğu Tartus’ta, diğer kısmının ise Rusya’nın hiçbir tesisinin bulunmadığı Latakya ve Homs gibi Suriye illerinde çekildiği görülüyordu.
Bazı resimlerde Suriye’deki Rus askerlerinin, eğitim kamplarının aksine savaş bölgelerine yakın yerlere konuşlandıkları ve savaş koşulları ekipmanları ile donandıkları görülmekteydi.
Geçen Pazar, muhalif kaynaklar Rus yapımı Ilyushin kargo uçakları ile Sukhoi saldırı uçaklarının Homs üzerinde seyrederken çekilmiş görüntülerini paylaştılar.
Suriye’deki Rus takviye birliklerini kanıtlayacak deliler peşinde olmakla meşgul Rus medyası içinde popüler olan Gazeta haber sitesi “sıcak bir ülke”de uzun süreli görev için eğitim aldıktan sonra Suriye’ye gönderileceğine inanan bir Rus askeri ile bir söyleşi gerçekleştirdi. Ne o, ne de meslektaşlarına nerede konuşlandırılacakları söylenmemiş ancak onlar yüksek olasılıkla Tartus tesislerinin savunmasını güçlendirmek için kendilerine ihtiyaç duyulduğunu düşünüyorlar. Söyleşinin yayınlandığı gün, adı açıklanmayan askerin bulunduğu söylenen askeri birim, bünyelerindeki hiçbir birliğin birim dışında veya kendi istekleri dışında görevlendirilmesinin planlanmadığını açıkladı.
Bu hafta başında, bağımsız Rus günlük Kommersant gazetesi Tartus’ta görevli bir tamircinin “1.700 Rus askeri uzman”ın o anda Suriye ikmal noktası’nda bulunduğunu anlattı.
Salı günü, IHS’nin savunma analistleri yayınladıkları Latakya’da bulunan iki Esad karargahına ait uydu resimlerini yayınladılar. Resimler Suriye askeri noktasında bulunan Rus istihkamının askerlerin konaklayacağı evlerin ve araçların garajını genişlettiğini gösteriyordu
Rusya Rus askeri varlığını reddediyor
Rusya Suriye hükümetine askeri teknoloji sağladığını kabul ediyor, ama Rus askerlerinin savaşa katıldığını reddediyor. Bu ayın başında Dışişleri Bakanı sözcüsü, Esad’a askeri teknoloji gönderdiklerini hiçbir zaman gizlemediklerine açıkladı. Suriye çatışmalarının başladığı günden beri, Kremlin ve Savunma Bakanlığı birliklerinin savaşa katılmadıkları gibi Rusya’nın teknik desteğinin de gitmediği konusunda açık oldular.
Kısa süre önce Kremlim sözcüsü Dmitry Peskov devlet medyasına verdiği söyleşide Rus birliklerinin Suriye’de kullanılmasının “olanaksız” olduğunu ifade etti. Her ne kadar, bu ayın başlarında Putin Rus müdahalesini “zamansız” olarak değerlendirse ve Peskov Şam’dan asker gönderme şeklindeki bir talebi düşüneceklerini açıklamasına rağmen, Rusya’nın askeri varlığının gittikçe arttığı gözlemleniyor.
Salı günü Kremlin Sözcüsü Peskov, Rusya Başkanı Putin’in geçtiğimiz Pazartesi günü Moskova’da İsrail Başbakanı Benjamin Netenyahu ile üst düzey İsrailli generalleri kabulünde Suriye’de “potansiyel koordineli eylem” planı üzerine tartıştıklarını, doğruladı.
Suriye\'de tablo gittikçe belirginleşiyor
İngiltere’deki savunma düşünce kuruluşu Royal United Service Enstitüsü’ askeri uzmanı Rus Igor Sutyagin, “Suriye’deki durumun gittikçe daha belirgin olmaya başladığını,” düşünüyor.
“Kommenstant gazetesi ve diğer medyanın atıfta bulunduğu personeller eğitmen değiller. 1.700 ile 3.000 arası eğitmen düşünülemez. Bir eğitmen 25 kişilik bir takımı eğitmek için yeterlidir,” diyen Sutyagin, “Şayet 3.000 takımı eğitecekseniz ve 27 takımın bir taburu, 81 takımın ise bir alayı oluşturduğunu düşünürsek, Suriye’deki Rus güçleri Suriye Ordu güçlerinin 13 alayını eğitmeye yetecek sayıdalar. Suriye’nin tüm bu eğitmenler tarafından eğitilebilecek yeterli sayıda askeri yok.” dedi.
Sutyagin bazı fotoğraflara atıfta bulunarak, “Kesinlikle, orada, inşa faaliyetleri için bulunan askeri teknikerlerin de bulunduğu bazı birimlerin bulunduğu bir gerçek, ancak bulundukları yeri de gösteren bazı selfieleri sosyal medyada paylaşan en az bir denizci taburunun bulunduğu da bir başka gerçek,” şeklinde görüş belirtti.
Vladimir Putin Rusya İmparatorluğunu diriltmeyi arzuluyor
BBC’ye göre, Amerika Savunma Bakanı John Kerry bu hafta gazetecilere verdiği söyleşide, “Şimdilik ordu ve uzmanların seviye ve modelin temel olarak kuvvet koruma düzeyinde olduğunu düşündüklerini,” söyledi.
Eski kıdemli general David Petraeus, Salı günü Senato Silahlı Hizmetler Komitesi’nde söylediği ifadelerinde daha endişeli bir tablo çizdi:
“Rusya’nın Suriye’deki son askeri hareketliliği, daha önce de belirttiğimiz gibi ABD’nin insiyatif almadığı durumlarda, bizim çıkarlarımıza zarar verecek şekilde, diğerlerinin boşluğu dolduracağını doğrular niteliktedir.”
CNN’e göre Petraeus Rusya’nın Suriye’deki hareketliliğinin, Rusya’nın Ortadoğu’daki etkinliğini korumaya göre şekillendiğini düşünüyor ve şunu ekliyor:
“Sanırım Vladimir Putin Rusya İmparatorluğunu diriltmeyi arzuluyor!”
