G7 ülkelerinin dışişleri bakanları, İran'ın nükleer programına ilişkin kapsamlı, doğrulanabilir ve kalıcı bir anlaşmaya varılması çağrısıyla müzakerelerin yeniden başlatılmasını istedi. Ortak bildiride ayrıca İsrail ile İran arasında sağlanan ateşkese destek verildi.
Nisan ayından bu yana İran ile ABD arasında, Tahran'ın nükleer programıyla ilgili yeni bir diplomatik çözüm bulmaya yönelik görüşmeler yürütülüyor. İran, programının barışçıl amaçlı olduğunu belirtirken; İsrail ve müttefikleri, İran’ın nükleer silah üretmesini engellemek istediklerini ifade ediyor.
G7 dışişleri bakanları yaptıkları açıklamada, “İran’ın nükleer programını ele alan, kapsamlı, doğrulanabilir ve kalıcı bir anlaşmaya varılmasına yol açacak müzakerelerin yeniden başlamasını talep ediyoruz.” ifadelerine yer verdi.
Geçtiğimiz hafta, ABD Başkanı Donald Trump, İsrail ile İran arasında, 13 Haziran’da İsrail'in İran’a saldırısıyla başlayan savaşı sona erdirmek amacıyla bir ateşkes sağlandığını duyurmuştu. İsrail-İran çatışması, Ekim 2023'te İsrail’in Gazze’ye yönelik savaşının başlamasından bu yana zaten gergin olan bölgede kaygıları artırmıştı.
Ateşkes ilanından önce, ABD İran’daki bazı nükleer tesisleri hedef almış, İran ise buna karşılık olarak Katar’daki bir ABD üssünü vurmuştu.
G7 bakanları, tüm taraflara bölgenin istikrarını daha da bozabilecek adımlardan kaçınma çağrısında bulundu. ABD’nin Orta Doğu Temsilcisi Steve Witkoff, Washington ile Tahran arasındaki görüşmeleri “umut verici” olarak nitelendirdi ve kalıcı bir barış anlaşmasına ulaşma temennisinde bulundu.
G7 ülkelerinin üst düzey diplomatları, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Grossi’ye yönelik tehditleri de kınadı. İran’daki radikal bir gazete Grossi’yi “İsrail ajanı” olarak nitelemiş, yargılanması ve idam edilmesi gerektiğini savunmuştu.
12 Haziran’da, 35 ülkeden oluşan UAEA Yönetim Kurulu, İran’ın nükleer silahların yayılmasını önleme yükümlülüklerini neredeyse 20 yıl aradan sonra ilk kez ihlal ettiğini duyurmuştu.
Ortadoğu’daki tek nükleer silaha sahip olduğu düşünülen ülke olan İsrail, İran’a karşı yürüttüğü savaşın, Tahran’ın nükleer silah geliştirmesini engellemeyi amaçladığını belirtti.
İran ise Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’na (NPT) tarafken, İsrail bu antlaşmayı imzalamış değil.
UAEA, İran’daki denetimler sonucunda şu anda aktif ve koordineli bir nükleer silah programına dair “güvenilir bir gösterge” bulunmadığını açıkladı.
