Uzmanlar Cenevre 2'den Umutlu Değil

İsviçre’nin Montrö kentinde başlayan daha sonra Cenevre’de devam eden ikinci uluslararası Suriye konferansının bir çözümle sonuçlanması beklenmiyor. Hükümet ve muhalefet temsilcileri daha konferansın açılış oturumunda sert suçlamalarda bulundu. Uzmanlar Cenevre-2 olarak bilinen konferanstan çıkacak en iyi sonucun taraflar arasında görüşmeler için bir çerçeve anlaşma yapılması olabileceğini söylüyor.

Çatışmalardan kaçmak için ülkelerini terkeden Suriyeliler’in İsviçre’deki görüşmecilere verdikleri mesaj çok açık. Türkiye’deki Suriyeli mülteci Fatma Hasan şöyle diyor: “Suriye hükümeti ve muhalefetten böbürlenmeyi bırakıp savaşı sona erdirecek bir anlaşmaya varmalarını istiyoruz. Nihai bir karar istiyoruz. İster özel temsilci Lahdar Brahimi ister bir başkası arabuluculuk yapsın, bizim için fark etmez.”

Görüşmelerin İsviçre’nin Montrö kentindeki yeni turu, Suriye’de yoğun çatışmalar sürerken sallantılı bir başlangıç yaptı. Hem hükümet hem de muhalefet Suriye halkını kendilerinin temsil ettiğini öne sürdü.

Amerika’nın eski Suriye büyükelçisi Theodore Kattouff’a göre sorunlardan biri dünya güçlerinin Suriye için en iyi çözümün ne olduğu konusunda anlaşamaması. Rusya ve Çin Esat hükümetini desteklerken diğerleri Esat’ın gitmesini istiyor. Ama büyük devletler de, Birleşmiş Milletler de Suriye’ye asker göndermek istemiyor.

Theodore Kattouff: “Bu, görüşmeleri büyük ölçüde Suriye içindeki muhalif gruplarla hükümet arasındaki güç dengesinin belirleyeceği anlamına geliyor. Şu an için tarafların birbirlerine karşı üstünlük sağlayamadıkları görülüyor. Hiç bir taraf diğerini yenilgiye uğratacak güçte değil. Bu durumda çatışmalar, mülteci sorunu, işkence ve cinayetler daha uzun süre devam edecek.”

Ancak emekli Amerikalı Albay Jeff McCausland, görüşmeleri önemsemekten kaçınmanın yanlış olduğu görüşünde. McCausland, görüş ayrılıklarına rağmen Amerika ile Rusya’nın Suriye’nin kimyasal silahlarını imha konusunda anlaştıklarına dikkat çekiyor ve bu konferansın da eninde sonunda taraflar arasında görüşmelere yol açabileceğini söylüyor. Ama konferanstan bir çerçeve anlaşmanın ötesinde bir şey çıkmasını beklemiyor.

Jeff McCausland: “Bence Cenevre-2’den çıkacak en iyi sonuç, taraflar arasında çatışmalarda mahsur kalmış sivillere yardım götürecek koridorlar açılması gibi bazı güven arttırıcı önlemler olabilir. Amerika ve Rusya’nın bu konuda anlaşmaları mümkün.”

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon tarafları Suriye halkının çıkarı için görüşmeye çağırdı: “Suriye halkı içine düştüğü kabustan kendilerini kurtaracak bir yol bulunmasını bekliyor.”

Uluslararası liderler, yabancı terörist grupların Suriye’ye sızdığı yolundaki haberlerden kaygı duyuyor ve bu durumdan iki tarafı da sorumlu tutuyor. Ayrıca çatışmanın bölgeye yayılacağı korkusu da giderek artıyor.
Suriye’de üç yıldır süren iç savaşa son verilmesi giderek acillik kazanırken, politikacılar ve diplomatlar hızla bir çözüm bulunacağı konusunda fazla umutlu görünmüyor.