Seçim ve Siyasi Partiler Yasası değişikliği ile ilgili çalışmalarını sürdüren AK Parti’de teknolojik gelişmelere göre oy verme sisteminin gözden geçirilmesi tartışılıyor.
BBC Türkçe’nin AK Parti’li kaynaklara dayandırarak geçtiği habere göre, üzerinde durulan en önemli değişiklik ise 2017’deki başkanlık sistemini öngören anayasa değişikliğinde yaşanan “mühürsüz oy” tartışmalarına neden olan “oy zarfı” kullanımına son verilmesi. Bu çerçevede, seçmenin tercihini yaptıktan sonra oy pusulasını koyduğu zarf sistemine son verilebileceği belirtiliyor.
Türkiye dışında zarf kullanan çok az ülke olduğu gerekçesiyle, oy pusulalarının zarfa konulmadan, tercih yapıldıktan sonra, oy gizliliğini sağlayacak şekilde katlanıp, sandığa atılması önerisinin Yüksek Seçim Kurulu (YSK) gündemine getirilmesi düşünülüyor.
Bu uygulama için yasal değişiklik gerekiyor. Önerinin muhalefetle de paylaşılacağı belirtiliyor.
2023 seçimleri için olmasa da, ilerleyen yıllar için “elektronik oy kullanma” ve Türkiye’nin tamamen “çipli” kimlik kartlarına geçmesi sonrası “parmak iziyle oy kullanma” seçenekleri değerlendiriliyor.
AK Parti kaynakları, bazı firmaların kendilerine de gelerek elektronik oy kullanımına olanak tanıyan cihazlarla ilgili sunum yaptığını ancak bu sistemin daha çok eğitim düzeyinin yüksek olduğu ülkelerde kullanıma uygun olduğunu söylüyor.
Sistemi kullanmanın kimi zorlukları nedeniyle, şimdilik böyle bir uygulamaya sıcak bakılmıyor.
Parmak İzi Sistemi
Teknolojik gelişmelere göre düşünülen bir başka sistem ise Türkiye’deki tüm yurttaşların “çipli kimlik kartı”na geçmesi halinde parmak izi ile oy kullanma yöntemi.
Ancak, tüm Türkiye’de nüfus cüzdanlarının çipli kimlik kartına dönüştürülmesi sürecinin tamamlanmadığı dikkate alınarak, 2023 seçimleri için bu sistemin yetişmesi öngörülmüyor.
AK Parti kaynaklarının verdiği bilgiye göre, sistemin özünü, her sandık başına kişilerin parmak izini okuyabilen cihaz yerleştirilmesi oluşturuyor.
Parmak izi okutulduğunda, seçmen oy pusulasını alabilecek ve bu parmak izinin kimlik kartındaki parmak iziyle uyuşup uyuşmadığı da kontrol edilebilecek.
Parmak izi, kimlik kartıyla uyuşanlar ancak oy pusulası çıktısı alabilecek ve kabine giderek oyunu kullanabilecek.
Bu yöntemle, mükerrer oy kullanımı, “pusula çalınması” gibi sakıncaların da ortadan kaldırılabileceği ifade ediliyor.
